Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვების 40 % თვლის, რომ მშობლები ტელეფონისა და კომპიუტერის ეკრანთან მეტისმეტად ბევრ დროს ატარებენ

ბავშვების 40 % თვლის, რომ მშობლები ტელეფონისა და კომპიუტერის  ეკრანთან მეტისმეტად ბევრ დროს ატარებენ

მშობლები ძალიან ღელავენ, როდესაც ამჩნევენ, რომ მათი შვილები ეკრანთან დიდ დროს ატარებენ. როგორც აღმოჩნდა, ბავშვებსაც არ სიამოვნებთ, როდესაც მშობლები მობილურისა და კომპიუტერის მიმართ ზედმეტ ყურადღებას იჩენენ. უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ ბავშვებს არ მოსწონთ მშობლების ეკრანდამოკიდებულება. ბავშვების 40 % ფიქრობს, რომ მშობლები ეკრანთან ძალიან დიდ დროს ატარებენ.

2016 წელს გამოკითხული მშობლების 27 % აღნიშნავდა, რომ მობილურზე ზედმეტად იყო მიჯაჭვული. 2019 წელს ჩატარებული კვლევით დადგინდა, რომ აღნიშნული რიცხვი 45 %-მდე იყო გაზრდილი, ხოლო მოგვიანებით ჩატარებულმა გამოკითხვებმა უფრო ცუდი შედეგი აჩვენა. უკანასკნელი კვლევების მიხედვით, მშობლების 52 % თავს ეკრანდამოკიდებულად თვლის.

უახლესი კვლევის შედეგებს ბავშვებიც იზიარებენ. გამოკითხული თინეიჯერების 40 % თვლის, რომ მშობლები ტელეფონისა და კომპიუტერის ეკრანთან მეტისმეტად ბევრ დროს ატარებენ. ბავშვების 39 % ოცნებობს, რომ მათი მშობლები ტელეფონის ეკრანს ცოტა ხნით მაინც მოშორდნენ. 2016 წლის გამოკითხვის შედეგებთან შედარებით მშობლების ეკრანდამოკიდებულებით უკმაყოფილო ბავშვების რიცხვი 28 %-ით არის გაზრდილი.

მშობლების 25 % აცხადებს, რომ დაძინებამდე 5 წუთით ადრე მობილურ ტელეფონს იყენებს, ხოლო მათი 23 % აღნიშნავს, რომ მობილურს ხელში გაღვიძებიდან 5 წუთის შემდეგ იღებს. თინეიჯერების 40 % დაძინებამდე მობილური ტელეფონით ერთობა, მათი 32 % კი გაღვიძებისთანავე მობილურს იყენებს. მოზარდების 29 %-ს ღამით მობილურ ტელეფონთან ერთად ძინავს, რასაც ზრდასრულების მხოლოდ 12 % აკეთებს.

მშობლები მობილურ ტელეფონებზე იმაზე მეტად არიან დამოკიდებული, ვიდრე ოდესმე. მათი დიდი ნაწილი აცნობიერებს, რომ ეკრანზე მიჯაჭვულობა ძალიან დიდი პრობლემაა და მისგან თავის დაღწევას ცდილობს.

დედებო, მობილური ტელეფონებისადმი დამოკიდებულებისგან თავის დაღწევა რთული სულაც არ არის, მით უმეტეს, როდესაც თქვენი შვილები ამის გამო თქვენდამი უკმაყოფილებას გამოხატავენ.

მომზადებულია​ mommynearest.com- ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად