მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
„როდესაც ასეთი ხრჩობაა, წამები წყვეტს ყველაფერს,“- ლევან რატიანის რჩევები უცხო სხეულის გადაცდენის დროს პირველადი დახმარების შესახებ
პირველი საუნივერსიტეტო კლინიკის დირექტორმა ლევან რატიანმა უცხო სხეულის გადაცდენის დროს პირველი დახმარების წესების შესახებ ისაუბრა:
„მინდა, პირად მაგალითზე მოგიყვეთ. ჩემი ახლობლის სახლში ვიყავი. მათ ჰყავთ 5 წლის ბავშვი. ბოთლი იდგა იქვე. მოიყუდა და დადო თუ არა ბავშვმა ბოთლი, დაიწყო ხრჩობა. გადასცდა ბოთლის თავსახური. პირის ღრუში ჩავხედე და არ იყო არაფერი. როდესაც ასეთი ხრჩობაა, წამები წყვეტს ყველაფერს. გულ-მკერდის ზემოთ ბავშვი იყო აბსოლუტურად შავი. ეს მოხდა ნახევარ წამში. ჩემი ქმედება იყო ის, რომ დავიწყე ჰეიმლიხის მანევრი. მუშტს ვადებ მკერდის ძვლის ქვევით და ვიწყებ ქმედებას. ვაწვები შიგნით და ოდნავ ზევით ბიძგისებური მოძრაობით. თუ ამ მეთოდით შედეგი არ დგება პაციენტი კარგავს გონებას.
ამის შემდგომ არის ტაქტიკა, რომ პაციენტს ვაწვენთ იატაკზე და ვიწყებთ გულ-ფილტვის რეანიმაციას. თუ ქვედა სასუნთქ გზებშია უცხო სხეული გადასული, რამენაირად იქნებ ამოვიდეს ზემოთ და თითის საშუალებით ამოვიღოთ. წამიერად მოდის პაციენტი გონებაზე. ჩემს შემთხვევაში ბავშვმა, სამწუხაროდ, არ ამოაგდო უცხო სხეული. მან გონება დაკარგა. გულ-ფილტვის რეანიმაციით აღდგა ყველაფერი. პირის ღრუში ჩავძვერი და ამოვიღე. საყლაპავი, ტრაქეა, ყველაფერი ჩახეული ჰქონდა ბავშვს. მთავარი იყო, რომ ამომეღო სახურავი და საბედნიეროდ, ბავშვი გადარჩა.
თუ ექიმი არ ხართ, პირველ რიგში, აუცილებლად დარეკეთ 112-ში. მეორე, რასაც ვაკეთებთ, არის ჰეიმლიხის მანევრი. იმედია, სასწრაფო მოვა და მოვასწრებთ უცხო სხეულის ამოღებას. ორსულების შემთხვევაში ჰეიმლიხის მანევრის განხორციელება წარუმატებელია. მუცლის ტიპის სიმსუქნის შემთხვევაში ჭარბი წონისას და ორსულობისას, პაციენტს ვურტყამთ ბეჭებს შორის რაც შეიძლება ძლიერად ან გულ-მკერდის ძვალზე ვაწვებით.
თუ თოთო ბავშვია, ამ შემთხვევაში ორი თითით ბიძგისებურად ვაწვებით ბეჭებზე. მისი სხეული მზად არ არის მუშტის დარტყმისთვის. თუ რამე გადაგვცდა და მარტო ვართ, აუცილებლად უნდა მოვძებნოთ ისეთი ადგილი ოთახში, სადაც ზედაპირს დავაწვებით და ჰეიმლიხის მანევრს გავაკეთებთ,“- მოცემულ საკითხზე ლევან რატიანმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.