მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
არავის მისცეთ ჩვილის კოცნის უფლება, მათ შორის, არც ხელებსა და ფეხებზე, რადგან ეს ბავშვის სიცოცხლისა და ჯანმრთელობისთვის სახიფათოა
ჩვილები ყველასთვის საყვარლები და ძვირფასები არიან, რის გამოც უფროსები ყოველთვის ცდილობენ მათ კოცნას და მოფერებას. მართალია, კოცნა სიყვარულის და სითბოს გამოხატვის ფორმაა, მაგრამ ჩვილის შემთხვევაში ის, შესაძლოა, ძალიან სახიფათოც იყოს. თუ ჩვილი ბავშვის მშობლები ხართ, მოგიწოდებთ, დაიცვათ თქვენი შვილი ახლობლების მხრიდან კოცნისა და მოფერებისგან.
ახალშობილებს სუსტი იმუნური სისტემა აქვთ, რის გამოც დაბადებიდან რამოდენიმე კვირის განმავლობაში ისინი განსაკუთრებულ ზრუნვას საჭიროებენ. ნებისმიერი სახის ვირუსს ან ბაქტერიას მათი სიცოცხლისთვის საფრთხის შექმნა შეუძლია. სანამ ბავშვს შეეხებით, ხელები საგულდაგულოდ დაიბანეთ. ვირუსებისა და ბაქტერიების წყარო მხოლოდ ხელი არ არის, ისინი ჩვენს სახეზეც ბუდობენ, რის გამოც კოცნა ბავშვისთვის საფრთხეს წარმოადგენს.
ჩვილები განსაკუთრებით დაუცველები არიან მარტივი ჰერპეს ვირუსის მიმართ, რომელიც ზრდასრულებში ტუჩის ირგვლივ წყლულების განვითარებას იწვევს, ხოლო ჩვილისთვის, შესაძლოა, ფატალური აღმოჩნდეს. იმ შემთხვევაში, თუ ვირუსით ინფიცირებული ადამიანი პირით შეეხება ბავშვის ხელს, შემდეგ ბავშვი ხელს მიიტანს თვალთან, ცხვირთან ან პირთან, ვირუსი ლორწოვან გარსში შეაღწევს. სუსტი იმუნური სისტემის გამო ვირუსმა, შესაძლოა, თავის ტვინის ან ზურგის ტვინის ანთება გამოიწვიოს.
ბავშვის დაბადებიდან პირველი რამდენიმე თვე განსაკუთრებით საფრთხილოა და მშობლებს განსაკუთრებული ყურადღება მართებთ. ნებისმიერი ოჯახის წევრი, რომელიც შეუძლოდაა, ბავშვისგან იზოლირებული უნდა იყოს. იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვი ხელში უნდა ავიყვანოთ, აუცილებლად საგულდაგულოდ უნდა დავიბანოთ ხელები. ჩვილობისას მოერიდეთ ბავშვის გაყვანას ხალხმრავალ ადგილებში და სტუმრიანობას სახლში. გახსოვდეთ, კოცნისას პათოგენები პატარას კანზე გადადის და მის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას საფრთხეს უქმნის. დავიცვათ ჩვილების სიცოცხლე და მოვარიდოთ ის ზედმეტ ფიზიკურ კონტაქტს. ნუ მოგვერიდება სტუმრებისთვის თქმა, რომ ბავშვის კოცნა არ შეიძლება. არ აქვს მნიშვნელობა, რამდენად უცნაურად მოეჩვენებათ მათ თქვენი სიტყვები. მშობლებისთვის უპირველეს საზრუნავს ჩვილის ჯანმრთელობა უნდა წარმოადგენდეს.