მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
რა გავლენა აქვს ძუძუთი კვებას დედის მენტალურ ჯანმრთელობაზე?
თანამედროვე სამედიცინო ლიტერატურის კვლევის შედეგებით დგინდება, რომ ძუძუთი კვება დედის მენტალურ ჯანმრთელობაზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს. უახლესი კვლევის შედეგები ჟურნალში Women's Health გამოქვეყნდა. მასაჩუსეტსის უნივერსიტეტის სამედიცინო სკოლაში ჩატარებული კვლევით დადგინდა, რომ ძუძუთი კვება დედის მენტალურ ჯანმრთელობაზე დადებითად ზემოქმედებს. თუმცა, თუ დედას ძუძუთი კვების პროცესი უჭირს და სირთულეებს აწყდება, თუ მისი მოლოდინები და რეალობა რადიკალურად განსხვავებულია, შესაძლოა, ძუძუთი კვებამ მის მენტალურ ჯანმრთელობაზე ნეგატიურად იმოქმედოს.
ძუძუთი კვებასა და დედის მენტალურ ჯანმრთელობას შორის მნიშვნელოვანი კავშირების არსებობა 36 კვლევის შედეგებით დადასტურდა. 29 კვლევამ დაასკვნა, რომ დედებს, რომლების ჩვილებს ძუძუთი კვებავენ, მენტალური ჯანმრთელობის პრობლემები ნაკლებად ექმნებათ. 28 კვლევის შედეგებით დადგინდა, რომ ძუძუთი კვება მშობიარობის შემდგომი დეპრესიის განვითარების რისკებს ამცირებს.
საყოველთაოდ ცნობილია, რომ ძუძუთი კვებას ბავშვისა და დედის ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის უამრავი სარგებლის მოტანა შეუძლია, თუმცა დედის მენტალურ ჯანმრთელობაზე მისი დადებითი გავლენის შესახებ ნაკლებად არის ცნობილი. უახლესი კვლევები სწორედ ამ მნიშვნელოვანი კავშირების შესწავლას მიეძღვნა.
დედასა და ახალშობილს შორის ძლიერი კავშირის ჩამოყალიბების გარდა, ძუძუთი კვება დედას წონის დაკლებაში ეხმარება, იცავს მას გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებისგან, დიაბეტისა და ჰიპერტენზიისგან, გარდა ამისა ამცირებს საკვერცხის და სარძევე ჯირკვლის სიმსივნის განვითარების რისკებს. მიუხედავად იმისა, რომ ძუძუთი კვების სარგებელს ბევრი დედა აცნობიერებს, მათ ნაწილს რძის ნაკლებობის, მკერდის მტკივნეულობის ან სამსახურეობრივი მდგომარეობიდან გამომდინარე არ შეუძლია ბავშვის ძუძუთი გამოკვება, რამაც, შესაძლოა, მათ მენტალურ ჯანმრთელობაზე ნეგატიური ზეგავლენა მოახდინოს.
კვლევით დადგინდა, რომ ექსკლუზიური ძუძუთი კვება ამცირებს დედებში პოსტტრავმული სტრესული აშლილობის განვითარების რისკს.
კვლევებში ხაზგასმულია, რომ ძუძუთი კვება აუმჯობესებს დედების ფსიქიკურ მდგომარეობას, ხოლო დედებს, რომლებსაც აქვთ ძუძუთი კვების სირთულეები, ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემების განვითარების უფრო მაღალი რისკი აქვთ.