მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
„ხსენს პირველ აცრასაც უწოდებენ, იმდენად მნიშვნელოვანია მასში იმუნური სხეულების რაოდენობა,“ - პედიატრი მაია ხერხეულიძე
პედიატრმა მაია ხერხეულიძემ ახალბედა დედებს ახალშობილის მოვლასთან დაკავშირებით საინტერესო რჩევები მისცა:
„ძალიან მნიშვნელოვანია უშუალოდ სამშობიარო სახლში პატარას დაბადების შემდეგ კანით კანთან კონტაქტი, როდესაც ახალშობილს დედის სხეულზე აწვენენ. ამას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. ეს ხსნის პატარასთვის სტრესს. ბავშვს ესმის დედის გულისცემის სიხშირე და თუნდაც ძალიან მტირალი მშვიდდება. დედის სხეული პატარას სითბოს სთავაზობს და მას გადაციებისგან იცავს.“
მაია ხერხეულიძის თქმით, ძუძუთი კვება ჩვილისთვის საუკეთესო საჩუქარია:
„რაც შეგვიძლია ყველაზე საუკეთესო გავაკეთოთ სიცოცხლის პირველი დღეებიდან, ეს ძუძუთი კვებაა. ის აძლევს ბავშვის იმუნოლოგიურ სისტემას მომწიფების საშუალებას, ხელს უწყობს ბავშვის დაცვას და განვითარებას. სამშობიარო სახლში პირველივე საათში უნდა განხორციელდეს პირველი ძუძუთი კვება. ეს ხელს უწყობს იმას, რომ დედას არ განუვითარდეს მშობიარობის შემდგომი სისხლდენა, რაც, სამწუხაროდ, საქართველოში სიკვდილობის ერთ-ერთი ხშირი მიზეზია მელოგინეებში. ხსენს პირველ აცრასაც უწოდებენ, იმდენად მნიშვნელოვანია მასში იმუნური სხეულების რაოდენობა.“
„კანის ჰიგიენა, საფენის ხშირი გამოცვლა, კანის დატენიანება ძალიან მნიშვნელოვანია იმისთვის, რომ უამრავი პრობლემა ავიცილოთ თავიდან. ბავშვი ხელში ავიყვანოთ ნაზად, დავარწიოთ ხელში, არ შევანჯღრიოთ. ძალიან მნიშვნელოვანია ახალშობილის ხელში აყვანა, იმიტომ, რომ ესეც განვითარების სტიმულია. ბავშვთან ურთიერთობა და თამაში ამ ასაკიდან იწყება,“ - აღნიშნულ საკითხზე მაია ხერხეულიძემ „TV პირველის“ გადაცემაში „ოჯახის ექიმი“ ისაუბრა.