მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
როდის დავსვათ ბავშვი პირველად და რა არის W-Sitting?
როდის დავსვათ ბავშვი პირველად და რა არის W-Sitting? - ამ საკითხებზე, MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ორთოპედი, რომეო ვარდიაშვილი.
- როდის დავსვათ ბავშვი პირველად?
- ბავშვის პირველი წლის ეტაპები, სავარაუდოდ, მყისიერად მიფრინავს. დაჯდომა განსაკუთრებით ამაღელვებელია პატარასთვის, რადგან ის ხსნის თამაშისა და ძიების სრულიად ახალ სამყაროს. ასევე, აძლევს ბავშვებს საშუალებას, იყვნენ უფრო დამოუკიდებლები, აადვილებს საკვების მიღების რეჟიმს და აძლევს გარემოს გამოკვლევის, დათვალიერების საშუალებას ახალი გზით.
ოდესმე შეგიმჩნევიათ როგორ ზის თქვენი პატარა? - დამოუკიდებლად დაჯდომა არის უნარი, რომელსაც ბევრი ბავშვი ეუფლება 7-დან 9 თვემდე, ხოლო მისი დასწავლა კი ხდება 4-დან 7 თვემდე, მიუხედავად ამისა, არ დააჩქაროთ პროცესი. თქვენს ბავშვს უნდა ჰქონდეს გარკვეული სპეციფიკური მოტორული უნარები: კისრის მაღლა აწევა და გარკვეული წონასწორობის შენარჩუნება. 3 წლის ასაკიდან ბავშვებში ვითარდება დაჯდომის სხვადასხვა პოზიცია, რასაც მშობლებმა ყურადღება უნდა მიაქციონ. ხშირად შეხედეთ და აკონტროლეთ ჯდომის ისეთი პოზიცია, როგორიც არის ე.წ. W-Sitting.
- რა არის W-Sitting?
- W-დაჯდომა არის, როდესაც ბავშვის მუხლები, ტერფები და ქვედა ნაწილი ეხება იატაკს, როდესაც ფეხები განლაგებულია მუხლებს გარეთ. ზემოდან ყურებისას თქვენი ბავშვის ფეხის პოზიცია ჰგავს ინგლისური ანბანის ასო „W“-ს.
W-დაჯდომის საკითხი წლების განმავლობაში დებატების გამომწვევი იყო სამედიცინო საზოგადოებაში, ათასობით სტატია დაიწერა, თუმცა საბოლო პასუხი დღემდე არ გვაქვს.
შეიძლება თუ არა W-ჯდომის პოზიციამ ზიანი მიაყენოს თქვენს შვილს? - ზოგიერთი ბავშვი ძალიან მცირე ხნით ზის, ძირითადად, თამაშის დროს მოძრაობს. თუ პოზიცია ყოველდღიურობის ჩვევად იქცა, მან შეიძლება გამოიწვიოს ისეთი პრობლემები, რაზეც აშშ-ის უნივერსიტეტის ბაზაზე შესწავლილი სტატისტიკაც დაგვემოწმება.
3-დან 6 წლამდე ასაკის 39 ბავშვის ერთმა კვლევამ შეისწავლა ბავშვების W-ჯდომის პოზა და გაზომეს მათი მენჯის დახრის კუთხე. მკვლევარება დაადგინეს, რომ ბავშვებს, რომლებიც დიდხანს ისხდნენ W-ჯდომის პოზით, აღენიშნებოდათ ფეხზე დგომისას მენჯის წინ დახრილობა, ბარძაყის შიდა როტაცია (Femoral anteversion), წვივის შიდა ტორსის (Iternal tibial torsion) და ტერფის როტაცია (Metatarsus adductus). მეცნიერებმა ასევე დადგინეს, რომ ბავშვებს, რომლებიც ყოველდღიურად და ხანგრძლივად სხედან W-ჯდომის პოზიციაში, უფრო მაღალი რისკი აქვთ ისეთი ჩივილების განვითარების, როგორებიც არის: