Baby Bag

რა ძირითადი ნიშნები გვაფიქრებინებს, რომ ურთიერთობა ტოქსიკურია და როგორ დავაღწიოთ თავი ასეთ ურთიერთობას?

რა ძირითადი ნიშნები გვაფიქრებინებს, რომ ურთიერთობა ტოქსიკურია და როგორ დავაღწიოთ თავი ასეთ ურთიერთობას?
რა ძირითადი ნიშნები გვაფიქრებინებს, რომ ურთიერთობა ტოქსიკურია და როგორ დავაღწიოთ თავი ასეთ ურთიერთობას? ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, არტთერაპვეტი, ფსიქოდიაგნოსტი-ფსიქოკონსულტანტი, მარიამ ბასოშვილი.
- ზოგადად, რას გულისხმობს ტოქსიკური ურთიერთობა და როგორია ტოქსიკური ადამიანი?
- სიტყვა „ტოქსიკურს“ ძალიან ხშირად თავად კლიენტები მოიხსენიებენ და ეს სიტყვა ურთიერთობის ერთგვარი შეფასებაა. როდესაც ადამიანი ურთიერთობას აფასებს, როგორც ტოქსიკურს, ეს ნიშნავს, რომ მასზე ეს ურთიერთობა საწამლავივით მოქმედებს. ტოქსიკური ურთიერთობა შეიძლება ვუწოდოთ ნებისმიერ არაჯანსაღ ურთიერთობას, სადაც არ ითვალისწინებენ ერთმანეთის ინტერესებს, დაკარგულია პირადი საზღვარი, წყვილში ერთ-ერთს მაინც აქვს დისკომფორტის განცდა. არსებობს წყვილის სიუჟეტები, რომლის მიხედვით ვხვდებით, რა ურთიერთობაშია ადამიანი და რამდენად ჯანსაღი კავშირი აქვს მას. ერთ-ერთი სიუჟეტი ურთიერთობის, რომელსაც შეგვიძლია ტოქსიკური ვუწოდოთ, არის შემდეგი: ორი როლი - დომინანტის და მსხვერპლის. მსხვერპლი არის ამ ურთიერთობაში დამკვეთის (დომინანტის) ინტერესების მუდმივი შემსრულებელი.
- რა არის ტოქსიკური ურთიერთობის მთავარი ნიშანი?
- როგორც აღვნიშნე, ერთ-ერთი მთავარი ნიშანი არის პირადი საზღვრის დაკარგვა. ადამიანს უნდა ჰქონდეს განცდა, რომ შეუძლია თავად მიიღოს გადაწყვეტილება, შეუძლია, რომ მისი ინტერესები დაიკმაყოფილოს. ფსიქოლოგიურად, როდესაც ადამიანი მუდმივი ზეწოლისა და წნეხის ქვეშ არის, ასეთი ურთიერთობა ვერ იქნება ჯანსაღი. ფიზიკურ ძალადობაზე ამ შემთხვევაში აღარ ვლაპარაკობ, რადგან ყველაფერი, რომ ჩრდილში რჩებოდეს, ეს უკვე პიკია პიროვნების დამსხვრევის.
- ასეთი ურთიერთობები მენტალურად ცუდ ზეგავლენას ახდენს ურთიერთობაში მყოფ ადამიანზე. კონკრეტულად, რა ფსიქოლოგიური პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს ტოქსიკურმა ურთიერთობამ წყვილში?
- როდესაც ჩემთან მოდიან ტოქსიკური ურთიერთობის პრობლემით და სურთ, რომ დაასრულონ ეს ურთიერთობა, ამ ყველაფრის უკან ძალიან ბევრი პრობლემაა ჩაშლილი და საკმაოდ დიდი მუშაობაა საჭირო. ხშირად ვხვდებით მკვეთრად გამოხატულ დეპრესიულ მდგომარეობას, ან სხვადასხვა ემოციური სფეროს პათოლოგიას, დაქვეითებულია ასევე თვითშეფასება. ამ დროს ადამიანს სჭირდება ყველა სიმპტომის მოხსნა, რომელიც ერთი შეხედვით თავადაც იცის და მეორე მხრივ, იმ ღრმა შრეებზეა მუშაობა საჭირო, რომელიც ახდენდა პროვოცირებას, რომ სწორედ ასეთ ურთიერთობაში ყოფილიყო და ის ქცევის სტრატეგიები ჰქონოდა, რომელიც მას მხოლოდ პრობლემას უქმნიდა.
- ხშირად ადამიანებს უჭირთ, ტოქსიკურობის მიუხედავად, ამ ურთიერთობიდან გამოსვლა. რა უნდა გავაკეთოთ იმისთვის, რომ თავი დავაღწიოთ არაჯანსაღ ურთიერთობას?
- დიახ, ნამდვილად უჭირთ და მათთვის ძალიან ძნელია ამ საკითხთან ბრძოლა. ძალიან ბევრი ამჯობინებს, იყოს ისევ იმ სიტუაციაში, ვიდრე იმ მიჯაჭულობის გაწყვეტაზე იმუშაოს, რაც მას აკავშირებს. ეს არის ერთი დიდი ჯაჭვი და დამოკიდებულება. როგორც რაიმეზე დამოკიდებულების შეწყვეტაა ძნელი, ასევე არანაკლებ ძნელია ასეთ მავნებლურ ურთიერთობაზე უარის თქმა. მე ვფიქრობ, როდესაც ადამიანი თვლის, რომ მისთვის ესა თუ ის ურთიერთობა არის მომწამვლელი და მისთვის სიმშვიდე, კომფორტი, პატივისცემა დაკარგულია, იმ დღიდან უნდა უთხრას საკუთარ თავს - „მე შემიძლია შევცვალო ყველაფერი“; „მე მაქვს საკმარისი ძალა და ენერგია, რომ ვიყო უკეთ“. მთავარია, ადამიანს უნდოდეს თავის დაღწევა, სირთულეები, რა თქმა უნდა, არსებობს და ამ წინააღმდეგობების გადალახვა კიდევ უფრო გაზრდის, როგორც პიროვნებას.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ?

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ?

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ფსიქოლოგი, ფსიქოთერაპევტი ნანა ფაცაცია.

„გლოვა ეს არის ახლობელი ადამიანის გარდაცვალების შედეგად გამოწვეული სევდის განცდა, ის მოიცავს შემდეგ ასპექტებს: ფსიქოლოგიური, სოციალური და სომატურ პასუხს ადამიანის დაკარგვის შესახებ. გლოვას აქვს თავისი ფაზები და მნიშვნელოვანია ადამიანმა გლოვის ფაზის ყველა ეტაპი გაიაროს“.

  • შოკის ფაზა - ადამიანი პასიურ მდგომარეობაშია, დაუცველობის შეგრძნება აქვს; შესაძლოა თან ერთვოდეს უარყოფის განცდა, არაადეკვატური ქცევები, ცრემლიანობა, შიში და.ა.შ.
  • დანაკარგის გაცნობიერების ფაზა - აქვს დეპრესიული სიმპტომები, შესაძლოა ჰქონდეს დანაშაულის განცდა, ბრაზი როგორც საკუთარი თავის, ასევე ოჯახების წევრების მიმართ, უიმედობისგანცდა;
  • აღდგენის ფაზა - ადამიანი ნელ-ნელა ეგუება და ღებულობს შეცვლილ რეალობას, ცდილობს ადაპტირებას, ხდება აქტიური, უმჯობესდება ცხოვრების ხარისხი.

უნდა დავუმალოთ თუ არა ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ გარკვეული პერიოდის განმავლობაში?

არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ახლობელი ადამიანის გარდაცვალების შესახებ ამბის დამალვა, ვინაიდან ბავშვები კარგად აღიქვამენ გარშემომყოფების ემოციურ ფონს, შესაბამისად, ამ დანაკარგის არ ცოდნამ შესაძლოა ზემოთხსენებული ფაზები შეაფერხოს და უფრო მეტად ტრავმული გახდეს ამბის მოგვიანებით გაგება.როდესაც ზრდასრულები გადიან გლოვის ეტაპებს, მათთან ერთად უნდა გაიაროს ბავშვმაც ეს პერიოდი. ასევე, საყურადღებოა ვინ მიაწვდის ამ ინფორმაციას, მნიშვნელოვანია ეს ადამიანი იყოს ბავშვისთვის სანდო პიროვნება, ამ შემთხვევაში, ერთ-ერთი მშობელი და თუ მშობლების გარდაცვალება ხდება, მაშინ მისთვის უახლოესმა ადამიანმა უნდა აუხსნას ამის შესახებ.

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების ამბავი ისე, რომ არ დავაზიანოთ მისი ფსიქიკა?

-როგორც უკვე ვთქვით,უნდა მოხდეს სწორი ინფორმაციის მიწოდება, ახლობელი ადამიანის მიერ, რადგან თუ სხვისგან გაიგებს შესაძლოა მეტად შოკისმომგვრელი და მატრავმირებელი აღოჩნდეს. ამასთან,მნიშვნელოვანია ადამიანმა, ვინც ამ ამბავს ეტყვის იცოდეს როგორ აღიქვამს და ესმის ბავშვს გარდაცვალების საკითხი და როდესაც აუხსნის რა არის გარდაცვალება, ეს უნდა იყოს ფაქტებით გაჯერებული,რეალური. არ არის რეკომენდირებული სიკვდილის ძილთან გაიგივება, ვინაიდან შემდგომში, როცა ბავშვი ადამიანს მძინარე მდგომარეობაში დაინახავს შესაძლოა დაეუფლოს შიშის ან შფოთვის განცდა.

- რა წინადადებები არ უნდა უთხრას მშობელმა ბავშვს ამ დროს?

- ახსნის დროს მიუღებელია ისეთი ფრაზების გაჟღერება, როგორიცაა - „ ღმერთთან წავიდა“, „ცაშია, „სხვაგან იმყოფება“, „მოვა დრო და ვნახავთ“ და ა.შ. არ უნდა იყოს ილუზორული, ბუნდოვანი წინადადებებით მოცული, რადგან შესაძლოა უფრო მატრავმირებელი გახდეს და მეტი კითხვები გაუჩნდეს ბავშვს. ყოველთვის მნიშვნელოვანია მივაწოდოთ ფაქტებით გაჯერებული, სწორი ინფორმაცია, ბავშვის ასაკის გათვალისწინებით.

სიბრალულის განცდახელისშემშლელია და არ უნდა აგვერიოს ემპათიაში. ემპათია არის მხარდამჭერი მდგომარეობა, ჩვენ მხარს ვუჭერთ ბავშვის ემოციურ ფონს, მის კითხვებს ადეკვატურ პასუხებს ვცემთ და ვეუბნებით, რომ მისი სტრესი ნორმალურია და აბსოლუტურად ადეკვატურია ასეთ დროს. არ უნდა უთხრათ, რომ არ იტიროს, არ იგლოვოს, ბავშვს უნდა მივცეთ საშუალება გამოხატოს ემოციები.

- რა შემთხვევაში უნდა მივმართოთ ფსიქოთერაპევტს?

- გლოვის ეტაპების გავლის პროცესში აუცილებელია ახლობლი ადამიანებისმხარდაჭერა. ამ დროს, რაიმე სახის სიღრმისეული თერაპია არ ტარდება. მნიშვნელოვანია ოჯახის წევრების ინფორმირება, რათა მოხდეს მოზარდის ან ბავშვის სწორი მხარდაჭერა. ამ ფაზების გავლის შემდეგ, თუ შევამჩნიეთ რომ ბავშვის ემოციური მდგომარეობა უფრო გამწვავდა, სიმპტომები არ მსუბუქდება და საქმე გვაქვს გახანგრძლივებულ გლოვასთან, თუ ბავშვი ხანგრძლივი დროის მერეც გაღიზიანებულია, ჩაკეტილია, უეცრად იცვლება მისი ქცევა და ხასიათი, ხდება უჩვეულო,ასეთ შემთხვევაში აუცილებელია სპეციალისტის ჩართვა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად