Baby Bag

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვის ენობრივი უნარების განვითარებისთვის მას ცოცხალი სამეტყველო გარემო შეუქმნან:

„ჩვენ უნდა ველაპარაკოთ ჩვენს ბავშვებს. ძალიან ბევრი კვლევა ამბობს, რომ ბავშვს სჭირდება ცოცხალი სამეტყველო გარემო, არა გაჯეტური, არამედ ბუნებრივი კომუნიკაცია. ბავშვი ყველას კი არ ბაძავს. მისგან მნიშვნელოვანი ადამიანისგან უფრო მეტს იღებს. ჩვენ მოგვეთხოვება მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა. ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ ვართ ენობრივ კომუნიკაციაში ბავშვთან. მშობლები გვეტყვიან, რომ მათი არაადამიანური დატვირთვის პირობებში, როგორ უნდა ელაპარაკო ბავშვს?! არსებობს ფორმულა, რომელიც გვეხმარება იმაში, რომ ეს დაბრკოლება დავძლიოთ. არ არის სავალდებულო ბავშვს მთელი დღე ელაპარაკო. სრულიად საკმარისია ნახევარი საათი ელაპარაკო ბავშვს. ეს შეიძლება იყოს უბრალო დიალოგი. ამაში არ შედის ზღაპრის წაკითხვა და თხრობა. ის ცალკე ისტორიაა. ამაში შედის დიალოგი ბავშვთან. ჩვენ ვცვლით აზრებს. ეს არის აზრების გაცვლა და გაზიარება. ამით ბავშვი ძალიან ბევრ რამეს სწავლობს.“

„ძალიან კარგია ძილის წინ ბავშვისთვის ზღაპრის წაკითხვა. ხშირად მშობელი გეუბნება, რომ ბავშვი არ მისმენს, როდესაც ვუკითხავ. არ არის პრობლემა. სურათები დაათვალიერეთ და ისე მოყევით. ის ასე უფრო მოგისმენთ. პირველი და ყველაზე მნიშვნელოვანი შემეცნებითი განვითარების თვალსაზრისით არის ენობრივი კომპეტენციისთვის სკოლამდელ ასაკში ყურადღების მიქცევა. ბავშვებს სჭირდებათ ასევე ლექსიკური განვითარება, რომ იცოდნენ ზედსართავი სახელები, შედარებითი კონსტრუქციები. ეს სკოლამდე ძალიან მნიშვნელოვანია,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​„დიალოგოსი“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- ენდოკრინოლოგი ქეთი ასათიანი

ენდოკრინოლოგმა ქეთი ასათიანმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ პოპულარული საბავშო ტკბილეულის Skittles-ის ირგვლივ ატეხილი აჟიოტაჟის შესახებ ისაუბრა:

„ინგლისელმა ბიოლოგმა, ნობელის პრემიის ლაურეატმა პიტერ მედავარმა განაცხადა: „გენეტიკა გულისხმობს, ხოლო ეპიგენეტიკა - განაგებს." წარმოიდგინეთ, რა რაოდენობის გენი არის წარმოდგენილი თითოეულ ჩვენგანში. თითოეული მათგანი მუდმივ მუშა მდგომარეობაში არ არის. ეპიგენეტიკას შესწევს უნარი გააქტიუროს განსაზღვრული რაოდენობა გენების და დანარჩენი რაოდენობა დათრგუნოს. გარე ფაქტორები არის კვება, სტრესი, ფიზიკური დატვირთვა. სწორედ ამ ფაქტორებს შესწევს უნარი ნაწილი გენებისა გააქტიუროს, ხოლო განსაზღვრული გენები კი მოსვენებულ მდგომარეობაში ამყოფოს.

კიდევ უფრო ნათელი რომ გახდეს ის, თუ რაზე ვსაუბრობთ და რა როლი აქვს ამაში კვებას, ეს მკაფიოდ შეიძლება ავხსნათ ფუტკრის ოჯახის მაგალითზე. წარმოიდგინეთ ფუტკრის ოჯახი, სადაც არის დედა ფუტკარი და მუშა ფუტკრები. მათ აქვთ აბსოლუტურად იდენტური გენეტიკური მასალა, თუმცა მუშა ფუტკრები უნაყოფოები არიან. ისინი მხოლოდ რამოდენიმე კვირას ცოცხლობენ. დედა ფუტკარი მუდმივად არის სკაში. იქიდან არ გამოდის, გამუდმებით დებს კვერცხებს, არის ნაყოფიერი. სხვაობა არის იმაში, რითი საზრდოობს დედა ფუტკარი და რითი მუშა ფუტკარი. მუშა ფუტკარი იკვებება ყვავილების მტვერით და ნექტარით, დედა ფუტკარი კი - მუშა ფუტკრების მიერ გამომუშავებული ე.წ. „სადედე რძით.“ დედა ფუტკრის რეპროდუქციული შესაძლებლობა განპირობებული არის იმით, თუ რას მიირთმევს ის.

ჩვენ მოვამზადეთ სიუჟეტი ერთ-ერთი ცნობილი ტკბილეულის გარშემო შექმნილი აჟიოტაჟის შესახებ. ამერიკის შეერთებულ შტატებში მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- აღნიშნა ქეთი ასათიანმა.

საუბარი ეხება ბავშვებში პოპულარულ ტკბილეულს Skittles-ს, რომლის შესახებაც არსებობს ეჭვი, რომ ის საფრთხის შემცველია და დნმ-ის შეცვლის უნარი აქვს. გავლენიანი ამერიკული გამოცემის Today-ის ინფორმაციით, ჩატარებული კვლევებით დგინდება, რომ ტკბილეული დიდი რაოდენობით ტიტანის დიოქსიდს შეიცავს, რაც აღემატება ამერიკის სურსათის სააგენტოს მიერ დადგენილ ნორმას. ტიტანის დიოქსიდი გენოტოქსიკურად არის მიჩნეული. მისი ნაწილაკები ორგანიზმში გროვდება და შესაძლოა, უჯრედებში გენეტიკური მასალა დააზიანოს. მას, შესაძლოა, კიბოს გამომწვევი ეფექტიც ჰქონდეს და რეპროდუქციულ სისტემაზეც ნეგატიური გავლენა მოახდინოს.

წყარო: ​„იმედის დღე“ 

წაიკითხეთ სრულად