Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ეს არ არის ტრადიცია, რომელიც უნდა გავაგრძელოთ, ძალიან ხშირად ეს ყველაფერი იწვევს ინვალიდიზაციას,“ - გუგა ქაშიბაძე

„ეს არ არის ტრადიცია, რომელიც უნდა გავაგრძელოთ, ძალიან ხშირად ეს ყველაფერი იწვევს ინვალიდიზაციას,“ - გუგა ქაშიბაძე

დამწვრობის ცენტრის ხელმძღვანელი გუგა ქაშიბაძე გადაცემაში „პოსტ ალიონი“ პიროტექნიკის არასწორი გამოყენების საფრთხეებზე საუბრობს და მშობლებს სიფრთხილისკენ მოუწოდებს:

„ძალიან ბევრი ქირურგიული განყოფილება, თვალის კლინიკები და ტრავმატოლოგები განსაკუთრებულ რეჟიმში მუშაობენ. ​სამწუხაროდ ეს მარტო დამწვრობას არ ეხება, ძალიან ხშირად ამპუტირებული თითებით მთავრდება და არის შემთხვევები, როდესაც ბავშვს მთლიანი მტევანიც კი დაუკარგავს. არ არის აუცილებელი, რომ საშიშად გამოიყურებოდეს პიროტექნიკა. შეიძლება ყველაზე იაფმა და ერთი შეხედვით უსაფრთხო პიროტექნიკამ არასწორი გამოყენების შემთხვევაში ძალიან სერიოზული დაზიანება მიაყენოს ბავშვს.“

გუგა ქაშიბაძის თქმით, პიროტექნიკის გამოყენებაზე უარის თქმა საუკეთესო გადაწყვეტილება იქნება:

„მესმის, რომ ქართველებისთვის ხმაური და სროლა არის დღესასწაულებთან ასოცირებული.​ ეს არ არის ტრადიცია, რომელიც უნდა გავაგრძელოთ. ქართველებს შეგვიძლია რაღაც ტრადიციები საერთოდ დავივიწყოთ. მაგ. ჭიაკოკონობა საერთოდ აღარ არის. როგორც კი კანონი შემოვიდა, რომ კოცონის ანთება ქუჩაში არ შეიძლება, ეს შეწყდა. ჭიაკოკონობაზე დაახლოებით 60-70 ბავშვს ვღებულობდით ხოლმე, კატასტროფა ხდებოდა. 2018 წელს საქართველოს პარლამენტმა მიიღო კანონი, რომ პიროტექნიკის არასრულწლოვანზე გაყიდვა ისჯება, მაგრამ მაინც ხელმისაწვდომია ბავშვებისთვის.“

გუგა ქაშიბაძე აღნიშნავს, რომ ბევრ ქვეყანაში პიროტექნიკის გამოყენება კანონით არის აკრძალული:

„ძალიან ​ბევრ ქვეყანაში პიროტექნიკა საერთოდ აკრძალულია. არის ასაკობრივი შეზღუდვა. ასაფეთქებელს, რომელსაც აწერია, რომ სპეციალური სამაგრი სჭირდება, 30 მეტრის რადიუსით ცოცხალი არსება არ უნდა იყოს, ასეთ ასაფეთქებელს შუა ოთახში რომ ააფეთქებ, უსაფრთხოების წესებს ელემენტარულად არ იცავ. პიროტექნიკა სათამაშო არ არის, გასართობი არაა. ეს არის ყველაზე დიდი პრობლემა. ჩვენ გვგონია, რომ ეს ნაძვის ხის სათამაშოს მსგავსია.“

„მაშხალა, რომელიც 100 მეტრის სიმაღლეზე ავა, გინდა ის არასწორად გამოგიყენებია და გინდა იარაღი გისვრია. ზოგჯერ პიროტექნიკას აწერია, რომ ათ წამში უნდა აფეთქდეს, ეს პირობითია, შეიძლება ეს 20 ან 5 წამიც იყოს. მაშხალას აწერია, რომ ათი მაშხალა უნდა გავარდეს და მეშვიდე არ გავარდა, ბევრი შიგნით იხედება, მერე არის თვალის დაზიანებები. დამწვრობასთან ერთად ძალიან ხშირია ნაკვეთი ჭრილობები, მოტეხილობები, ღრმა და არასასიამოვნო დაზიანებები. ​ძალიან ხშირად ეს ყველაფერი იწვევს ინვალიდიზაციას,“ - აცხადებს გუგა ქაშიბაძე.

წყარო: ​„პოსტ ალიონი“

წაიკითხეთ სრულად