Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ის, რაც იყო, გაუშვი და ჩაწერე წარსულში. ის, რაც ახლაა, არის ცოცხალი და ნამდვილი,“ - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

„ის, რაც იყო, გაუშვი და ჩაწერე წარსულში. ის, რაც ახლაა, არის ცოცხალი და ნამდვილი,“ - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

​​ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი საქართველოს რადიოს გადაცემაში „ფსიქოლოგის საათი“ სიხარულის განცდის მნიშვნელობაზე საუბრობს. მისი თქმით, ადამიანმა საკუთარ თავს სიხარულის განცდის უფლება არ უნდა წაართვას;

„სიხარულის განცდა ძალიან მნიშვნელოვანია არამხოლოდ ფსიქიკური თვალსაზრისით, არამედ ფიზიკურადაც, იმიტომ, რომ ამ დროს გამოიყოფა ენდორფინები. ძალიან მნიშვნელოვანია ამ განცდის აქ და ამჟამად, ძალიან ცხადად გრძნობა. საკუთარ თავს ამის ნება უნდა მისცეთ. თითქოს ადამიანი ვერ აძლევს თავს იმის უფლებას, რომ განიცადოს ეს სიხარული, იმიტომ, რომ სხვას უჭირს. მე მომეცა სიხარულის განცდის შესაძლებლობა და მაქვს არჩევანი: განვიცადო ეს, თუ უარი ვთქვა ამ განცდაზე. არის სიტუაციები, როდესაც სოლიდარობა მნიშვნელოვანია. როდესაც არამხოლოდ ჩვენი ერი, არამედ მთელი სამყარო დგას უჩვეულო რეალობის წინაშე, ​ჩვენ თითოეულს გვჯერა, რომ ესეც ჩაივლის, ვერ იქნება ესეც მარადიული. ჩვენ ეს გამოწვევა უნდა მივიღოთ და დღეს ვეცადოთ, ამ რეალობაში როგორიც შეგვიძლია, ისეთი ფორმა მივცეთ ამ სიხარულის მოწყობას, სიხარულის განცდას.“

​თეა გოგოტიშვილი აღნიშნავს, რომ წარსულით ცხოვრება უდიდესი შეცდომაა და აწმყოსთვის თვალის გასწორება აუცილებელია:

„ყოველი მოცემული მომენტი ერთ წამში უკვე წარსულში გადადის. ჩვენ შეგვიძლია ვთქვათ, რომ აღვიქვამთ სამყაროს წარსულის პოზიციიდან, წარსულის თვალით ვუყურებთ და ვხედავთ, რა ხდება ახლა. სინამდვილეში ის უკვე განვლილია. ერთადერთი შანსი, რომ ჩვენ სისხლსავსე, ცოცხალი განცდა გვქონდეს მოცემული მომენტის, არის ის, რომ ჩავერთოთ ამ მომენტში. გავუშვათ წარსულში ის, რაც უკვე იყო. ის, რაც იყო გაუშვი და ჩაწერე წარსულში. ის, რაც ახლაა არის ცოცხალი და ნამდვილი. აქ ჩავდოთ ჩვენი რესურსები. ნუ შევადარებთ იმას, რა იყო. შეიძლება ისეთ განსაცდელში გადაგვაგდოს წარსულში ყოფნამ და წარსულზე ფიქსირებამ, რომ არათუ დღესასწაული ვერ აღვნიშნოთ, არამედ საერთოდ რეალობის განცდაც დაიკარგოს.“

„სხვისი სიხარულის გამო მწუხარებაშიც კი შეიძლება ჩავარდეს ადამიანი, თუ მან დაკარგა საკუთარი მეს განცდა. ​ძალიან მნიშვნელოვანია ვიყოთ საკუთარ მესთან გულწრფელი, დავინახოთ ჩვენი რეალობა, დავაფასოთ ის, რაც გვეძლევა. ვეცადოთ, რომ მოვძებნოთ მადლიერების მიზეზები,“ - აღნიშნავს თეა გოგოტიშვილი.

წყარო: ​ფსიქოლოგის საათი

წაიკითხეთ სრულად