Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ჩვენ დედებს არ ვუფრთხილდებით, ეს მამების საყურადღებოდ მინდა ვთქვა,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ჩვენ დედებს არ ვუფრთხილდებით, ეს მამების საყურადღებოდ მინდა ვთქვა,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

​​ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე ბავშვისთვის უსაფრთხო გარემოს შექმნის აუცილებლობაზე საუბრობს. მისი თქმით, ბავშვი თავის პოტენციალს სწორედ ამგვარ გარემოში განავითარებს:

“რა არის აუცილებელი, რომ ჩვენ, როგორც სტრესის, ასევე ჩვეულებრივ გარემოში, გავითვალისწინოთ ბავშვებთან ურთიერთობაში? ექვს წლამდე ასაკის ბავშვს სჭირდება უსაფრთხო გარემო, კეთილგანწყობილი, მშვიდი, მოსიყვარულე. ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია სწრაფად მორეაგირე გარემო, მაგრამ პანიკურად არა. ამას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. ბავშვის განვითარება ძალიან კარგად მიდის, მისი პოტენცია, მის ტვინს პოტენციაში რაც აქვს, ის კარგად ვითარდება. ბავშვი ენდობა გარემოს. ის არის ოპტიმისტი, ​ის ნდობით არის განწყობილი მის გარშემო არსებული ადამიანების მიმართ, არ აქვს შფოთვა. ეს არის აუცილებელი პირობა.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მშობელი თავად იყოს მშვიდად და არ შფოთავდეს, რათა ბავშვმა თავი უსაფრთხოდ და დაცულად იგრძნოს:

„ჩვენ შეიძლება ბავშვს შევუქმნათ ნდობით სავსე, უსაფრთხო გარემო, მაგრამ ჩვენ თვითონ გვქონდეს შფოთვა. არ გამოვა, რომ ჩვენ გვაქვს შფოთვა და ბავშვს ვუქმნით უსაფრთხო გარემოს. ძალიან ხშირად ჩვენთან მოდიან დედები და ჩივიან, რომ ბავშვს აქვს ძილის პრობლემები. აღმოჩნდება, რომ თუ დედას აქვს შფოთვა, ბავშვს სძინავს ცუდად. მით უმეტეს, თუ ძუძუს აჭმევს, ეს ადრენალინი მას გადაეცემა. ​საწყალი დედა შეიძლება ბევრ რამეზე შფოთავდეს. ის დაღლილია, ღამეებს ათენებს, იქ სამსახურში უნდა გაიქცეს, ფორმაში უნდა იყოს, სახლში რაღაც მოთხოვნებია ოჯახში. დედას ძალიან ბევრი საზრუნავი აქვს. ჩვენ დედებს არ ვუფრთხილდებით, ეს მამების საყურადღებოდ მინდა ვთქვა. იგულისხმება, რომ დედამ ყველაფერი უნდა გააკეთოს და არ არის ასე. ის ამას ვერ ახერხებს, შედეგად გვაქვს შფოთვა. ეს შფოთვა ბავშვს გადაეცემა.“

„ყველაფერზე თუ ვნერვიულობ, რაც უნდა ვეცადო, რომ შვილს უსაფრთხო გარემო შევუქმნა, ამას ვერ გავაკეთებ. განსაკუთრებით სტრესის პირობებში, ჯერ მე უნდა ვიყო კარგად. ვიღაც მკითხვას, როგორ უნდა ვიყო მე კარგად და ვიზრუნო ჩემს თავზე, როდესაც ათასი ვინმე მყავს საზრუნავი. ძალიან უკვირთ, როდესაც მშობლებს ვეუბნები: „ჯერ თავო და თავო...“ ჯერ მე უნდა ვიყო კარგად. ​კარგად ყოფნა ნიშნავს იმას, რომ მე ვარ მშვიდად, ვაკონტროლებ სიტუაციას. რასაც ვერ ვაკონტროლებ, იმაზე არ ვნერვიულობ. ჩვენ ყველაფერს ვერ გავაკონტროლებთ. მაგ. პანდემიის პირობებში, ჩვენ ამ ვირუსებს ვერ გავაკონტროლებთ. პანიკაში ჩავარდნას აზრი არ აქვს. რას ვაკონტროლებთ ჩვენ? რაც ჩვენს ხელთ არის, მხოლოდ ამას,“ - აცხადებს თამარ გაგოშიძე.

​წყარო


წაიკითხეთ სრულად