Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ ტყუილი სადღაც ოთხი წლის ასაკში გაჩნდა, როგორც ფენომენი, ტიპიური განვითარების დროს ეს აუცილებელია,“ - ფსიქოლოგი ქეთევან მაყაშვილი

„თუ ტყუილი სადღაც ოთხი წლის ასაკში გაჩნდა, როგორც ფენომენი, ტიპიური განვითარების დროს ეს აუცილებელია,“ - ფსიქოლოგი ქეთევან მაყაშვილი

ფსიქოლოგმა ქეთევან მაყაშვილმა ტყუილის ფენომენის შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვის ცხოვრებაში ამ ფენომენის გამოჩენა მშობელს უნდა უხაროდეს:

„ბავშვი ამის გაკეთებას საკმაოდ ადრე იწყებს. თუ ამაზე ვიმსჯელებთ, თავდაპირველად ტყუილის ფენომენის გაჩენა უნდა გაგვიხარდეს. უნდა გაგვიხარდეს, იცით რატომ?! იმიტომ, რომ ​ტყუილი სოციალური ფენომენია. ის ძალიან ფაქიზი ფენომენია. რატომ ვამბობ მე ტყუილს? იმიტომ, რომ მე ვიცი შენ რა რეაქცია გექნება ჩემს ნათქვამზე. პატარა ბავშვი ეგოცენტრულია, მან არ იცის ეს ყველაფერი. ის პირდაპირ, გულწრფელად ამბობს ყველაფერს. „ბავშვური გულწრფელობით“ - ხომ არსებობს ასეთი გამოთქმა. ბავშვი არ ფიქრობს იმაზე, რა შედეგები მოჰყვება მის ამ ნათქვამს, თუ გაკეთებულს.“

ქეთევან მაყაშვილის თქმით, ბავშვებს არ შეუძლიათ სხვა ადამიანის რეაქციები წინასწარ განსაზღვრონ, რადგან სხვა ადამიანის სუბიექტური რეალობა მათთვის ღია არ არის:

„ბავშვს არ აქვს იმის უნარი, რომ წინასწარ განსაზღვროს სხვა ადამიანისგან რეაქცია. მას არ შეუძლია განსაზღვროს სხვა ადამიანის შინაგანი სამყარო რა რეაგირებას მოახდენს მის ქცევაზე. ​ბავშვი თავის თავშია, მას ჰგონია, რომ ყველაფერი მის გარშემოა. მეორე ადამიანის სუბიექტური რეალობა მისთვის არ არის ღია.“

„თანდათანობით მას უჩნდება ეს უნარი. თუ ტყუილი სადღაც ოთხი წლის ასაკში გაჩნდა, როგორც ფენომენი, ბავშვმა რაღაც დაგიმალათ და ცუდად გრძნობს თავს, იმიტომ, რომ იცის, შენ ეს არ მოგეწონება. აუცილებელია, რომ ეს იყოს.​ აუტიზმის პრობლემაც ზოგადად ეს არის. ამ ბავშვებს მეორე ადამიანის შინაგანი სამყაროს დანახვა უჭირთ. ტიპიური განვითარების დროს ეს აუცილებელია,“ - აღნიშნული საკითხის შესახებ ქეთევან მაყაშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​პირადი ექიმი - მარი მალაზონია

წაიკითხეთ სრულად