Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ამ არასწორი ჩაცმულობით საბოლოოდ იღებთ განვითარების შეფერხებას,“ - ნევროლოგი ბაკურ კოტეტიშვილი

„ამ არასწორი ჩაცმულობით საბოლოოდ იღებთ განვითარების შეფერხებას,“ - ნევროლოგი ბაკურ კოტეტიშვილი

ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა ბავშვების ჩაცმისას მშობლების მიერ დაშვებულ მთავარ შეცდომებზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ მოჭერილი ტანსაცმელი ბავშვს არ უნდა ჩავაცვათ:

​ნებისმიერი შეკოჭვა, შებოჭვა, მოჭერა არის მოძრაობის შეზღუდვა. არცერთ ჩვენგანს არ აწყობს არანაირი მოჭერილი ტანსაცმელი. ეს არის დისკომფორტი. ბავშვს უნდა ჩავაცვათ რაც შეიძლება ხალვათად, რაც შეიძლება მინიმალური ტანსაცმელი. ბავშვის ტემპერატურა 10 ერთეულით მაღალია მოზრდილის ტემპერატურაზე. გავრცელებული აზრი, რომ ბავშვს სცივა, მიაფარეთ, სავალალოა. ხდება გადახურება, ორგანიზმი აორთქლებს დიდი რაოდენობით სითხეს. როდესაც აორთქლება ვერ შველის, რთავს დაცვის სისტემას, რომელიც არის ოფლდენა. ოფლი არის მკვეთრი დანაკარგი როგორც სითხის, ასევე მინერალური მარილების.“

ბაკურ კოტეტიშვილის თქმით, მშობლები ღამით ბავშვებს ზედმეტად ბევრს აცმევენ, რაც ორგანიზმში სითხის დაკარგვას უწყობს ხელს:

„ბევრი ჩაცმა ახასიათებთ განსაკუთრებით ღამე, საბნის ქვეშ. ​მეუბნებიან „იხდის ბავშვი.“ რადგან იხდის, ე.ი. სცხელა. ამას ბევრი განმარტება არ უნდა. აორთქლებული სითხე დიდი დეფიციტია ორგანიზმისთვის. ჩვილის სხეულის 92 % არის სითხე. რაც უფრო ასაკში შევდივართ, ვშრებით. ასაკოვანმა ადამიანმა და ჩვილმა ერთნაირად რომ დაკარგონ სითხე, ბავშვისთვის უფრო სავალალოა, იმიტომ, რომ მოთხოვნილება არის ძალიან დიდი. ამას არავინ არ აქცევს ყურადღებას.“

„შემოსულია ასეთი ფენომენი, რომ წყალი არ უნდა ბავშვს. ​რეალურად ძუძუზე მყოფ ბავშვს, თუ მისი ჩაცმულობა და გარემო პირობები არის ოპტიმალური, არ სჭირდება წყალი. თუმცა ხშირად ეს მეორე ნაწილი დარღვეულია. ამიტომ ძალიან მარტივია, რომ ვცადოთ, წყალი მივაწოდოთ, იქნებ დალიოს. ნებისმიერი გამოშრობა იწვევს კუნთის ტონუსის დაქვეითებას, რაც მოძრაობით აქტივობას აქვეითებს. ამ არასწორი ჩაცმულობით საბოლოოდ იღებთ განვითარების შეფერხებას,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ბაკურ კოტეტიშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად