Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ არ უყვარს ბავშვს, ნუ აჭმევთ წვნიანს,“ - პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი

„თუ არ უყვარს ბავშვს, ნუ აჭმევთ წვნიანს,“ - პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი

პედიატრმა ინგა მამუჩიშვილმა მოსახლეობაში კვებასთან დაკავშირებით გავრცელებული მცდარი დამოკიდებულებების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ მშობლები ხშირად არასწორად თვლიან, რომ მათი შვილი უჭმელია:

​კვებასთან დაკავშირებით ჩვენს მოსახლეობაში ძალიან განსხვავებული აზრია. ამას მე ხშირად „ქართულ სინდრომს“ ვეძახი. ზოგჯერ შეიძლება ერთი წლის ასაკის ბავშვი 16 კილოგრამს იწონიდეს და მშობელმა წამიყენოს პრეტენზია, რომ ჩემი შვილი უჭმელია. შეიძლება ბავშვმა არ ჭამოს პური, არ ჭამოს ტკბილეული. თუ თავიდანვე არ მივაჩვევთ ბავშვს, რომ ტკბილი, შოკოლადი მიიღოს ყოველ დღე და დავუდებთ წინ, ბავშვი ამას არ შეიყვარებს. თუმცა ბავშვი ამის გარეშე არ არსებობს. როგორც წახალისება, შეიძლება, თორემ შევეცადოთ, რომ ტკბილი შევზღუდოთ.“

ინგა მამუჩიშვილის თქმით, არიან ბავშვები, რომლებიც ცოტას მიირთმევენ, მაგრამ ჯანსაღად იკვებებიან:

„ფუნთუშეული უნდა შევზღუდოთ, გამომდინარე იქიდან, რომ ​ჩვენ თავიდანვე უჯრედის მეტაბოლურ ცვლაში ცუდად ვერევით და შეიძლება, რომ შემდგომში უკვე სავალალო შედეგები მივიღოთ ამასთან დაკავშირებით. არიან ბავშვები, რომლებიც ძალიან ცოტას ჭამენ, მაგრამ ჭამენ ძალიან ჯანსაღ საკვებს, იღებენ ხილს, ბოსტნეულს, მცირე რაოდენობით ხორცს, რძის ნაწარმს. მცირე ულუფებით და ხშირ-ხშირად იკვებებიან. ვიზუალს რაც შეეხება, მშობლებს ვეუბნები ხოლმე: „შეხედეთ გენეტიკასაც.“ აფასებენ ასე, რომ ჩემი შვილი ძალიან გამხდარია. ამ დროს დედაც და მამაც, ბებიები-ბაბუები ნატიფი აღნაგობის არიან, შესაბამისად იქნება ბავშვიც გამხდარი.“

​მთავარია ბავშვი იყოს ჯანმრთელი. შევეცადოთ, რომ ბავშვი ვკვებოთ სწორად. მივაწოდოთ დღის განმავლობაში სასარგებლო პროდუქტები მცირე-მცირე ულუფებით მაინც. არ არის აუცილებელი, რომ უკან გადმოღვრილი წვნიანი ბავშვს ისევ ჩავასხათ პირში. თუ არ უყვარს ბავშვს, ნუ აჭმევთ ამ წვნიანს. ძალადობა კვებაში არის საშინელება. მყავს 15-16 წლის პაციენტები, რომლებსაც აძალებდნენ წვნიანს 2 წლის ასაკში და ეს ბავშვები ახლაც არ ჭამენ წვნიანს, მხოლოდ იმიტომ, რომ ის ახსოვთ. დაილექა მეხსიერებაში ეს ყველაფერი და წამოვიდა წინა პლანზე. მე არ ვარ წვნიანის წინააღმდეგი არავითარ შემთხვევაში. თუ მიირთმევს ბავშვი, დიდი სიამოვნებით მიირთვას, მაგრამ მე უფრო მომხრე ვარ იმისა, რომ ბავშვმა მიიღოს ცოცხალი სახით ვიტამინები. ხარშვის შედეგად იკარგება ვიტამინური ბალანსი და ცოცხალ ბოსტნეულსა და ხილში უფრო მეტია,“ - აღნიშნულ საკითხზე ინგა მამუჩიშვილმა საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „განთიადი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„განთიადი“

წაიკითხეთ სრულად