Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დავუშალოთ ბავშვს სირბილი, წყალთან ურთიერთობა, ხეზე აძრომა,“ - ნინო კანდელაკი

„არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დავუშალოთ ბავშვს სირბილი, წყალთან ურთიერთობა, ხეზე აძრომა,“ - ნინო კანდელაკი

ფსიქოთერაპევტმა ნინო კანდელაკმა ბავშვის განვითარებისთვის ზაფხულის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვი მთელი წლის მანძილზე ზაფხულის შთაბეჭდილებებით საზრდოობს:

„ზაფხული არის დღესასწაული ბავშვისთვის. ის შთაბეჭდილებები, რომელსაც ბავშვი მიიღებს ზაფხულში მთელი წელი უნდა ეყოს, ამით უნდა საზრდოობდეს მთელი წლის განმავლობაში. ​შემდგომ მთელი ცხოვრება ეს, როგორც რესურსი მოჰყვება ადამიანს. ბავშვს სჭირდება ბუნებასთან ურთიერთობა, შეხება, განსაკუთრებით პატარებს ხშირი შეხება, ცხოველებთან ურთიერთობა. ყველაფერი ამის საშუალება არის ზაფხულში. მოძრაობა, სირბილი სასიცოცხლოდ აუცილებელია. არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დავუშალოთ ბავშვს სირბილი, წყალთან ურთიერთობა, ხეზე აძრომა.“

ნინო კანდელაკმა მშობლებს ურჩია ბავშვებს მოძრაობაში მაქსიმალურად შეუწყონ ხელი:

„სასურველია, მშობელმა წაიღოს ჰულა-ჰუპი, სახტუნაო, ბურთი. ​ყველანაირი მოძრაობა საჭიროა. ამ დროს ბავშვი სწავლობს საკუთარ თავს. ზაფხული ისეთი დროა, როდესაც ბავშვს აქვს ბუნებრივად, ინსტინქტურად ისეთი მექანიზმი, რომლითაც იცავს თავს. ქართველ მშობლებს და მით უმეტეს, ძიძებს ცოტა ზედმეტად ახასიათებთ სიფრთხილე. ძიძებს ჩაბარებული ბავშვი რომ ჰყავთ, არ აძლევენ არაფრის საშუალებას ბავშვს, არ გაიქცე, არ წახვიდე, არ ჩამოხტე. ზაფხულში მაინც ცოტა თავი შევიკავოთ, რომ ბავშვმა მოსინჯოს თავისი ძალები.“

ნინო კანდელაკის თქმით, ბავშვისთვის ცხოველებთან და ბუნებასთან ურთიერთობა აუცილებელია:

„აუცილებელია ბუნებასთან და ცხოველთან ურთიერთობა. ერთი ცხოველიც რომ იყოს, თუნდაც კუ ეზოში, ისიც იმხელა რესურსს აძლევს ბავშვს. სტრესის დროს დიდისთვისაც და ბავშვისთვისაც ძალიან კარგია წყალთან ურთიერთობა და მიწაზე ფეხშიშველი სიარული. ნეგატიურ ინფორმაციას შლის წყალი. დიდი რაოდენობით უნდა დავლიოთ წყალი და ნებისმიერი წყლის პროცედურა, ეს იქნება შხაპი, მდინარეში ბანაობა თუ ა.შ. კარგია. ფეხშიშველა სიარული ბალახზე, მიწაზე ძალიან კარგია, კარგია თიხის ზელვაც.“

„ბავშვმა ყოველ ზაფხულს უნდა შეიძინოს ახალი უნარები. მან უნდა მოსინჯოს თავისი ძალები, გაიფართოვოს შესაძლებლობები, ​ახალ ტერიტორიაზე უნდა გავიდეს ყოველ ზაფხულს. მთელი ცხოვრება მერე ამითი უნდა მიაღწიოს მიზნებს. ვთქვათ ეშინია წყალში შესვლა, უნდა შევიდეს, პირველად ავიდეს ხეზე. ფსიქოლოგიურად გადამწყვეტია თავისუფლების ის ხარისხი, რომელიც არის ზაფხულში და არ არის ბეტონის გარემოში. ძალიან დიდ ნახტომს აკეთებს განვითარებაში ბავშვი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნინო კანდელაკმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“


წაიკითხეთ სრულად