Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვებს აფრთხობთ საკვებში ერთბაშად ბევრი კომპონენტი და არეული გემო,“ - ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე

„ბავშვებს აფრთხობთ საკვებში ერთბაშად ბევრი კომპონენტი და არეული გემო,“ - ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე

ბავშვთა ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ იმ შეცდომების შესახებ ისაუბრა, რომელსაც მშობლები ბავშვების კვების დროს ხშირად უშვებენ. მან აღნიშნა, რომ ბავშვის ოჯახის წევრებისგან განცალკევებით კვება ხშირად მას საკვებისადმი ნეგატიურად განაწყობს:

„ჩვენ მიჩვეული ვართ, რომ ბავშვისთვის საჭმელი კეთდება ცალკე. ბავშვი კვების დროს გამოცალკევებულია. ჯერ ბავშვს უნდა ვაჭამო და მერე უცებ მე უნდა შევჭამო. თუ ბავშვი ხედავს, რომ თქვენც მიირთმევთ იმ საკვებს, რომელსაც მას სთავაზობთ, ის უფრო განწყობილია, რომ ეს კარგია, სასარგებლოა და საჭიროა. ის წაბაძვით მაინც მიიღებს ამ საკვებს. კარგია, თუ ბავშვს ვასადილებთ ჩვენთან ერთად. ​რაც შეეხება ხილს და წახემსებებს, ამას შეიძლება ნაწილობრივ თამაშის სახე მივცეთ. კვებებს შორის ვითომ პიკნიკი მოვაწყოთ სადმე თოჯინების და ოჯახის წევრების მონაწილეობით.“

თამარ ედიბერიძემ მშობლებს ურჩია ბავშვებს კვების რეჟიმი მაქსიმალურად მოუწესრიგონ:

„მაქსიმალურად რეგულარული ჭამის რეჟიმი უნდა გვქონდეს. ერთსა და იმავე დროს ვაჭამოთ ბავშვს. ​ბავშვებს აფრთხობთ საკვებში ერთბაშად ბევრი კომპონენტი და არეული გემო. ვიღაცას შეიძლება ჭრელი სალათი მოეწონოს, მაგრამ ვიღაც ამით დაფრთხეს. მაქსიმალურად ვეცადოთ, რომ ერთკომპონენტიანი, ორკომპონენტიანი კერძებით დავიწყოთ და თანდათან შევამატოთ სხვადასხვა გემო.“

„ჩვენ გვაქვს ხოლმე მეორე შეცდომა. თუ ბავშვს არასასურველ საკვებს პირდაპირ მისცემთ მთლიან თეფშს, ბავშვი გადაირევა. მან იცის, რომ ერთ ლუკმას ძლივს ყლაპავს და იქ არის ასი ლუკმა. შეიძინეთ ახალი ჭურჭელი, ერთი კოვზი დათუნიას ვაჭამოთ, ერთი ბავშვს. დაიწყეთ ძალიან ცოტა ულუფებით. ეშმაკურად შეიძლება თითო-თითო კოვზის მიმატება. ​ამას უნდა მოთმინება, გაძლება და პრინციპულობა. ნერვიულობას და ტირილს ამ დროს სჯობს, რომ რაღაც სტიმული მივცეთ ბავშვებს. არა ის, რომ პანიკა ავტეხოთ და შევქმნათ პრობლემა, რომ უჭმელია, წახალისების პრინციპი შეიძლება შევქმნათ. ყველა ლუკმა შეიძლება იყოს თითო ვარსკვლავი, როდესაც ვარკვლავების რაღაც რაოდენობა დაგროვდება, მივდივართ ზოოპარკში. სამი წლის ასაკიდან ეს უკვე შეიძლება,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თამარ ედიბერიძემ ტელეკომპანია GDS-ის გადაცემაში „შუადღე GDS-ზე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„შუადღე GDS-ზე“

წაიკითხეთ სრულად