Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვი რაც უფრო ყრის ნივთებს და უწესრიგოა, შეიძლება მით უფრო ჯანმრთელიც იყოს,“ - მარინა კაჭარავა

„ბავშვი რაც უფრო ყრის ნივთებს და უწესრიგოა, შეიძლება მით უფრო ჯანმრთელიც იყოს,“ - მარინა კაჭარავა

ფსიქოლოგმა მარინა კაჭარავამ ბავშვებისთვის წესრიგის მნიშვნელობის გააზრებისა და ნებისყოფის ჩამოყალიბების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვი წესებს მხოლოდ მაშინ ემორჩილება, თუ აცნობიერებს, რომ ეს მისთვის საჭიროა:

„ბავშვს თუ არ აქვს გაცნობიერებული, რომ ეს მისთვის საჭიროა, ​ის არ ემორჩილება წესებს. ბავშვი რაც უფრო ყრის ნივთებს და უწესრიგოა, შეიძლება მით უფრო ჯანმრთელიც იყოს. ის, რომ ბავშვი ძალიან ნერვიულობს იმაზე, ეს რატომ დევს ასე, ისე უნდა იდოს, ეს ცოტა უფრო სახიფათოა. ბავშვისთვის ეს ბუნებრივია, რომ გაიხადოს, დააგდოს. მან უნდა ისწავლოს წესრიგი. ეს იწყება დაბადებიდან ექვს წლამდე.“

მარინა კაჭარავას თქმით ნებისყოფის კარკასის ჩამოყალიბება ერთიდან სამ წლამდე ხდება:

​ერთიდან სამ წლამდე ნებისყოფის კარკასის ჩამოყალიბება ხდება. შეიძლება გაგიკვირდეთ, ერთი წლის, ორი წლის ბავშვს რომელ ნებისყოფაზე უნდა ველაპარაკოთო. სწორედ ამ დროს იწყებს ბავშვი საკუთარი ტუალეტის მოწესრიგებას. რაც უფრო კარგად ახერხებს ბავშვი ამას, მით უფრო მოწესრიგებულია შემდგომში მისი დამოკიდებულებები ფულისადმი, საქმისადმი. რაც უფრო ვერ ახერხებს ბავშვი ტუალეტის მოწესრიგებას, მით უფრო ექსტრავაგანტული, ფეთხუმია მომავალში.“

„კარგი საძირკველი უკვე კარგი დასაწყისია. რიტმი არის ის, რაც არის წარმატების საწინდარი. ევროპაში ხუთ საათზე დგებიან. ბავშვები ექვს საათზე უკვე სკოლაში არიან ბევრ ქვეყანაში. ჩვენთან სკოლა იწყება ცხრაზე და ეს არის ყველაზე ადრე რაც იწყება ჩვენს ქვეყანაში. ჩვენთან ყველაფერი გვიან იწყება. ადრე ადგომა, ერთი და იმავეს კეთება, რაც არის მომაბეზრებელი, ამასთან მიჩვევა უნდა დაიწყოს. ბავშვი სწავლობს მაგალითით. ყვირილი ბავშვს არ ესმის. საცობები აქვს ყურში. ჩვენ გვეზარება ბავშვებთან საუბარი. ჩვენ ბავშვებს პატივს არ ვცემთ. ზოგჯერ რომ დაყრის ნივთებს ბავშვი, ვიცინით, ზოგჯერ რომ დაყრის, ვეჩხუბებით. დღეს სადღეღამისო ძიძებთან მიბარებული ბავშვი ღამე სხვას ხედავს, დღე სხვას ხედავს, სხვადასხვა ქცევით პატერნებს. ​ბავშვს მშობელთან ურთიერთობის დეფიციტი აქვს,“ - აღნიშნულ საკითხებზე მარინა კაჭარავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ - ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად