Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დედის ზემზრუნველობა შეიძლება გახდეს ბავშვის დაგვიანებული ამეტყველების მიზეზი,“ - მეტყველების თერაპევტი ეკა ჭავჭავაძე

„დედის ზემზრუნველობა შეიძლება გახდეს ბავშვის დაგვიანებული ამეტყველების მიზეზი,“ - მეტყველების თერაპევტი ეკა ჭავჭავაძე

მეტყველების თერაპევტმა ეკა ჭავჭავაძემ ბავშვებში მეტყველების შეფერხების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა:

„დედის ზემზრუნველობა შეიძლება გახდეს ბავშვის დაგვიანებული ამეტყველების მიზეზი. დასაწყისში, როდესაც მეტყველების ფუნქცია ვითარდება, ბავშვები მეტყველებას იყენებენ სასურველის მიღების მიზნით. რადგან ბავშვს არ აქვს ეს საჭიროება და ყველაფერს უსიტყვოდ იღებს, ეს შეიძლება მივიჩნიოთ დაგვიანებული მეტყველების ერთ-ერთ მიზეზად. შესაძლოა, მეტყველების დარღვევა იყოს კლინიკური ნიშანი, რომელიც თან დაერთვის გაცილებით სერიოზულ მდგომარეობას, ეს არის აუტიზმი, ნეიროგენური ტიპის სხვადასხვა დარღვევები, სმენის დაქვეითება და ა.შ. მეორე ჯგუფი არის სპეციფიკური მეტყველების დარღვევები, როდესაც არანაირი დაავადება არ არის. ჩვენ გვაქვს კომუნიკაციის დეფიციტი, ცოცხალი ურთიერთობის დეფიციტი. გაჯეტები ასევე არის პრობლემა. გაჯეტიდან უცხო ენის შესწავლა შესაძლებელია მაშინ, როდესაც ენობრივი უნარები კარგად აქვს ბავშვს განვითარებული. მეტყველების დარღვევის მესამე მიზეზი შეიძლება იყოს საარტიკულაციო აპარატთან დაკავშირებული პრობლემები.“

„წლინახევრის ბავშვი უნდა საუბრობდეს მინიმუმ ყველაზე მარტივი ორსიტყვიანი წინადადებებით. შესაძლოა, მას ფრაზების კონსტრუირების უნარი ჯერ არ ჰქონდეს, მაგრამ რასაც ამბობს, ის უნდა იყოს მიზნობრივი. „თქვი რა ჰქვია და მოგცემ ამას,“ - მსგავსი მიდგომა არაფრით არ შეიძლება. ამით კიდევ უფრო მეტ პროტესტს ვიწვევთ ბავშვში. ყველაზე კარგი მიდგომა არის, რომ გვქონდეს ცოცხალი ურთიერთობა და ველაპარაკოთ ბავშვს. თანატოლებთან ურთიერთობა შეუცვლელია ამ შემთხვევაში,“ - აღნიშნულ საკითხზე ეკა ჭავჭავაძემ „TV პირველის“ გადაცემაში „ოჯახის ექიმი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ოჯახის ექიმი“

წაიკითხეთ სრულად