Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ არ უყვარს ბავშვს, ნუ აჭმევთ წვნიანს,“ - პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი

„თუ არ უყვარს ბავშვს, ნუ აჭმევთ წვნიანს,“ - პედიატრი ინგა მამუჩიშვილი

პედიატრმა ინგა მამუჩიშვილმა მოსახლეობაში კვებასთან დაკავშირებით გავრცელებული მცდარი დამოკიდებულებების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ მშობლები ხშირად არასწორად თვლიან, რომ მათი შვილი უჭმელია:

​კვებასთან დაკავშირებით ჩვენს მოსახლეობაში ძალიან განსხვავებული აზრია. ამას მე ხშირად „ქართულ სინდრომს“ ვეძახი. ზოგჯერ შეიძლება ერთი წლის ასაკის ბავშვი 16 კილოგრამს იწონიდეს და მშობელმა წამიყენოს პრეტენზია, რომ ჩემი შვილი უჭმელია. შეიძლება ბავშვმა არ ჭამოს პური, არ ჭამოს ტკბილეული. თუ თავიდანვე არ მივაჩვევთ ბავშვს, რომ ტკბილი, შოკოლადი მიიღოს ყოველ დღე და დავუდებთ წინ, ბავშვი ამას არ შეიყვარებს. თუმცა ბავშვი ამის გარეშე არ არსებობს. როგორც წახალისება, შეიძლება, თორემ შევეცადოთ, რომ ტკბილი შევზღუდოთ.“

ინგა მამუჩიშვილის თქმით, არიან ბავშვები, რომლებიც ცოტას მიირთმევენ, მაგრამ ჯანსაღად იკვებებიან:

„ფუნთუშეული უნდა შევზღუდოთ, გამომდინარე იქიდან, რომ ​ჩვენ თავიდანვე უჯრედის მეტაბოლურ ცვლაში ცუდად ვერევით და შეიძლება, რომ შემდგომში უკვე სავალალო შედეგები მივიღოთ ამასთან დაკავშირებით. არიან ბავშვები, რომლებიც ძალიან ცოტას ჭამენ, მაგრამ ჭამენ ძალიან ჯანსაღ საკვებს, იღებენ ხილს, ბოსტნეულს, მცირე რაოდენობით ხორცს, რძის ნაწარმს. მცირე ულუფებით და ხშირ-ხშირად იკვებებიან. ვიზუალს რაც შეეხება, მშობლებს ვეუბნები ხოლმე: „შეხედეთ გენეტიკასაც.“ აფასებენ ასე, რომ ჩემი შვილი ძალიან გამხდარია. ამ დროს დედაც და მამაც, ბებიები-ბაბუები ნატიფი აღნაგობის არიან, შესაბამისად იქნება ბავშვიც გამხდარი.“

​მთავარია ბავშვი იყოს ჯანმრთელი. შევეცადოთ, რომ ბავშვი ვკვებოთ სწორად. მივაწოდოთ დღის განმავლობაში სასარგებლო პროდუქტები მცირე-მცირე ულუფებით მაინც. არ არის აუცილებელი, რომ უკან გადმოღვრილი წვნიანი ბავშვს ისევ ჩავასხათ პირში. თუ არ უყვარს ბავშვს, ნუ აჭმევთ ამ წვნიანს. ძალადობა კვებაში არის საშინელება. მყავს 15-16 წლის პაციენტები, რომლებსაც აძალებდნენ წვნიანს 2 წლის ასაკში და ეს ბავშვები ახლაც არ ჭამენ წვნიანს, მხოლოდ იმიტომ, რომ ის ახსოვთ. დაილექა მეხსიერებაში ეს ყველაფერი და წამოვიდა წინა პლანზე. მე არ ვარ წვნიანის წინააღმდეგი არავითარ შემთხვევაში. თუ მიირთმევს ბავშვი, დიდი სიამოვნებით მიირთვას, მაგრამ მე უფრო მომხრე ვარ იმისა, რომ ბავშვმა მიიღოს ცოცხალი სახით ვიტამინები. ხარშვის შედეგად იკარგება ვიტამინური ბალანსი და ცოცხალ ბოსტნეულსა და ხილში უფრო მეტია,“ - აღნიშნულ საკითხზე ინგა მამუჩიშვილმა საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „განთიადი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„განთიადი“

წაიკითხეთ სრულად