Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მშობლებს მინდა მივმართო, სიტყვა „რატომ“ ამოიღეთ საერთოდ,“ - ნანა ჩაჩუა

„მშობლებს მინდა მივმართო, სიტყვა „რატომ“ ამოიღეთ საერთოდ,“ - ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ მშობლების ჰიპერმზრუნველობის პრობლემაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვთან ურთიერთობაში მნიშვნელოვანია მისი გრძნობების ამოცნობა:

„ბავშვი წაიქცა, ტირის. ჩვენ ხშირად ასეთი ტერმინები გვესმის: „ადექი, გაიზრდები, დაგავიწყდება!“ „ბიჭი არ ხარ, რა გატირებს?!“ აქილევსიც ტიროდა და ტარიელიც, ხომ?! ტირილი ხომ შინაგანი მდგომარეობაა. თუ ჩვენ ბავშვის გრძნობას ამოვიცნობთ, ვკითხავთ: „გეტკინა ძალიან ხომ?“ თანაგრძნობისკენ მიჰყავხარ გრძნობის ამოცნობას. მოვიდა ბავშვი სკოლიდან უხასიათოდ, ცუდი ნიშანი მიიღო. ეკითხებით: „გეწყინა ცუდი ნიშანი რომ მიიღე, ხომ?“ თქვენ მასთან ხართ. ​მშობლებს მინდა მივმართო, სიტყვა „რატომ“ ამოიღეთ საერთოდ. პითაგორას ოთხი წლის განმავლობაში სკოლაში აკრძალული ჰქონდა კითხვის დასმა. რატომო, რომ ჰკითხეს, უპასუხა: ერთმა ბრიყვმა შეიძლება ისეთი კითხვა დასვას, ათმა ბრძენმა ვერ უპასუხოსო. ჭიქა რომ გატეხა ბავშვმა და ეკითხები რატომო, რა გიპასუხოს ბავშვმა?! დედამ უნდა უთხრას: „ეს შენ როგორ დაგემართა?!“ ამაში არის პოზიტიური შეფასება, ნდობა.“

ნანა ჩაჩუას თქმით, ბავშვს იმას ვასწავლით, რასაც ველაპარაკებით:

​რასაც ველაპარაკებით ბავშვს, იმას ვასწავლით. ჰიპერმზრუნველობის დროს, ბავშვს არ აქვს თვითეფექტურობა. თვითეფექტურობა არის, რომ მე ჩემი შესაძლებლობების მჯერა, ჩემი შესაძლებლობების ლიმიტი ვიცი. თუ ადამიანი თვითეფექტური არ არის, ამის საფუძველი ჩვენ ბავშვობაში ჩავდეთ ჩვენს შვილებში. პატარა მაგალითს მოგიყვანთ: ბავშვი ხალიჩაზე დახოხავს, ფორთხავს. მისი სათამაშო შევარდა სავარძლის ქვეშ. ბავშვი წვალობს. დედა ადგება და ეუბნება: „შენ არა,“ აიღებს სათამაშოს და მისცემს. ეს არის ნევროტულობა.“

„მშობლები როდესაც მოდიან და იწყებენ შვილებზე ლაპარაკს, დედა იწყებს ასე: „ჩვენ რომ სკოლაში შევედით,“ „ჩვენ რომ ეს ნიშანი მივიღეთ,“ ბავშვს არ უშვებს. უსმენ ამას და უკვე დასკვნა გაქვს, რომ ეს დედაც მსხვერპლია. ​პირველ შეხვედრაზე აუცილებლად დედასთან ერთად ბავშვთან ვარ. იმის რეპლიკები მაინტერესებს. გუშინ ბავშვი მომიყვანეს და დედას ვუთხარი: „თვენ უნდა იაროთ.“ ეს არის ძალიან ხშირად. მნიშვნელოვანია იმ მშობლის მშობელი ვინაა. ფსიქოლოგიაში სამწევრიან ურთიერთობას განიხილავენ. ბებია, დედა და მერე არის ბავშვი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნანა ჩაჩუამ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“ 

წაიკითხეთ სრულად