Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დავუშალოთ ბავშვს სირბილი, წყალთან ურთიერთობა, ხეზე აძრომა,“ - ნინო კანდელაკი

„არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დავუშალოთ ბავშვს სირბილი, წყალთან ურთიერთობა, ხეზე აძრომა,“ - ნინო კანდელაკი

ფსიქოთერაპევტმა ნინო კანდელაკმა ბავშვის განვითარებისთვის ზაფხულის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვი მთელი წლის მანძილზე ზაფხულის შთაბეჭდილებებით საზრდოობს:

„ზაფხული არის დღესასწაული ბავშვისთვის. ის შთაბეჭდილებები, რომელსაც ბავშვი მიიღებს ზაფხულში მთელი წელი უნდა ეყოს, ამით უნდა საზრდოობდეს მთელი წლის განმავლობაში. ​შემდგომ მთელი ცხოვრება ეს, როგორც რესურსი მოჰყვება ადამიანს. ბავშვს სჭირდება ბუნებასთან ურთიერთობა, შეხება, განსაკუთრებით პატარებს ხშირი შეხება, ცხოველებთან ურთიერთობა. ყველაფერი ამის საშუალება არის ზაფხულში. მოძრაობა, სირბილი სასიცოცხლოდ აუცილებელია. არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დავუშალოთ ბავშვს სირბილი, წყალთან ურთიერთობა, ხეზე აძრომა.“

ნინო კანდელაკმა მშობლებს ურჩია ბავშვებს მოძრაობაში მაქსიმალურად შეუწყონ ხელი:

„სასურველია, მშობელმა წაიღოს ჰულა-ჰუპი, სახტუნაო, ბურთი. ​ყველანაირი მოძრაობა საჭიროა. ამ დროს ბავშვი სწავლობს საკუთარ თავს. ზაფხული ისეთი დროა, როდესაც ბავშვს აქვს ბუნებრივად, ინსტინქტურად ისეთი მექანიზმი, რომლითაც იცავს თავს. ქართველ მშობლებს და მით უმეტეს, ძიძებს ცოტა ზედმეტად ახასიათებთ სიფრთხილე. ძიძებს ჩაბარებული ბავშვი რომ ჰყავთ, არ აძლევენ არაფრის საშუალებას ბავშვს, არ გაიქცე, არ წახვიდე, არ ჩამოხტე. ზაფხულში მაინც ცოტა თავი შევიკავოთ, რომ ბავშვმა მოსინჯოს თავისი ძალები.“

ნინო კანდელაკის თქმით, ბავშვისთვის ცხოველებთან და ბუნებასთან ურთიერთობა აუცილებელია:

„აუცილებელია ბუნებასთან და ცხოველთან ურთიერთობა. ერთი ცხოველიც რომ იყოს, თუნდაც კუ ეზოში, ისიც იმხელა რესურსს აძლევს ბავშვს. სტრესის დროს დიდისთვისაც და ბავშვისთვისაც ძალიან კარგია წყალთან ურთიერთობა და მიწაზე ფეხშიშველი სიარული. ნეგატიურ ინფორმაციას შლის წყალი. დიდი რაოდენობით უნდა დავლიოთ წყალი და ნებისმიერი წყლის პროცედურა, ეს იქნება შხაპი, მდინარეში ბანაობა თუ ა.შ. კარგია. ფეხშიშველა სიარული ბალახზე, მიწაზე ძალიან კარგია, კარგია თიხის ზელვაც.“

„ბავშვმა ყოველ ზაფხულს უნდა შეიძინოს ახალი უნარები. მან უნდა მოსინჯოს თავისი ძალები, გაიფართოვოს შესაძლებლობები, ​ახალ ტერიტორიაზე უნდა გავიდეს ყოველ ზაფხულს. მთელი ცხოვრება მერე ამითი უნდა მიაღწიოს მიზნებს. ვთქვათ ეშინია წყალში შესვლა, უნდა შევიდეს, პირველად ავიდეს ხეზე. ფსიქოლოგიურად გადამწყვეტია თავისუფლების ის ხარისხი, რომელიც არის ზაფხულში და არ არის ბეტონის გარემოში. ძალიან დიდ ნახტომს აკეთებს განვითარებაში ბავშვი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნინო კანდელაკმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“


წაიკითხეთ სრულად