Baby Bag

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება
ბავშვებში ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემაზე და მათი გადაჭრის ხერხებზე ​MomsEdu​.ge-ს ესაუბრა განათლების ფსიქოლოგი ბაია კუბლაშვილი.
​- რაში ვლინდება ყურადღების კონცენტრაციის უნარი?
სანამ უშუალოდ ყურადღების კონცენტრირებაზე ვისაუბრებთ, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, ზოგადად განვმარტოთ რა არის ყურადღება. ეს არის ერთ-ერთი კოგნიტური უნარი, რომლის საშუალებითაც ყოველდღიურად ძალიან ბევრ სხვადასხვა აქტივობას ვასრულებთ. გარესამყაროში მიმდინარე მოვლენებს ყურადღება შეიძლება მივაქციოთ უნებლიეთ. მაგალითად, დიდი ალბათობით, ქუჩაში სეირნობისას ზედმეტად განათებული სარეკლამო ბანერი ჩვენი მიზნის მიუხედავად მიიქცევს ყურადღებას. მეორე შემთხვევაში ადამიანი მიზანმიმართულად ახორციელებს გარკვეული მიმართულებით ყურადღების მიპყრობას. სწორედ ყურადღების ეს უკანასკნელი ფორმა სჭირდება მოსწავლეს იმისათვის, რომ ჩაერთოს სწავლა-სწავლების პროცესში. როდესაც მასწავლებელი ან მშობელი ბავშვს აძლევს ინსტრუქციას, ისმენს ჩვენს საუბარს, თამაშობს, კითხულობს, წერს და ა.შ. ყველა ამ მოქმედებაში ყურადღება მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სწორედ ყურადღების ერთ-ერთი მახასიათებელია კონცენტრაცია, რაც ვლინდება რაიმე აქტივაზე ყურადღების ფოკუსირებით იმდენი ხნით, რამდენიც საჭიროა მისი წარმატებულად შესრულებისათვის.
- რა სირთულეები შეიძლება არსებობობდეს ყურადღების კონცენტრირების კუთხით?
- როგორც აღვნიშნე, თუ ბავშვი კონცენტრირებულია კონკრეტულ მოქმედებაზე მანამ, სანამ ის არ დაასრულებს მის შესრულებას, ამ შემთხვევაში სირთულეები სახეზე არ გვაქვს. მაგრამ თუ ბავშვი არ ასრულებს დაწყებულ მოქმედებას/აქტივობას ბოლომდე, წყვეტს მას პროცესში, ან შესრულებისას ხშირად ჩერდება, აკვირდება გარემოში სხვა საგნებს, სვამს თემასთან დაუკაშირებელ კითხვებს და სხვა, ამ შემთხვევაში შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მას უჭირს ყურადღების კონცენტრირება. მაგალითად, როდესაც თქვენი შვილი ასრულებს რაიმე აქტივობას, შესაძლოა ეს იყოს გაფერადება ან ხატვა, დააკვირდით, ახერხებს თუ არა, დაიწყოს ეს პროცესი, კონცენტრირებული იყო იმაზე, რაშიც კონკრეტულ მომენტშია ჩართული და მიყვეს მას ბოლომდე. თუ ბავშვს აქვს ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები, მას გაუჭირდება აქტივობის დასრულება, მარტივად რომ ვთქვათ, გაეფანტება ყურადღება და შესაძლოა დაწყებული საქმიანობა ბოლომდე არ დაასრულოს.
- რამდენად უკავშირდება ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები სასწავლო პროცესის ეკრანთან გადანაცვლებას?
- როგორც ჩემს მოყვანილ მაგალითებში ჩანს, ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები პირდაპირპროპორციულად არაა დაკავშირებული დისტანციური სწავლა-სწავლების პროცესთან, რადგან ის ყოველდღიური, ეკრანს მიღმა არსებული აქტივობების შესრულების დროსაც შეიძლება გამოვლინდეს. თუმცა ამ შემთხვევში შესაძლოა, უფრო მკვეთრად იჩინოს თავი სირთულეებმა, რადგან ეკრანი არის დამატებითი ბარიერი მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის, რომლის არსებობის შემთხვევაში მასწავლებელმა შეიძლება, ისე ეფექტიანად ვერ დაამყაროს კომუნიკაცია მოსწავლესთან, როგორც ამას იზამდა საკლასო ოთახში. ასევე შესაძლოა მასწავლებელმა ვირტუალურად მიმდინარე პროცესის გამო ვერ შეამჩნიოს, რამდენად ჩართულია მოსწავლე დავალების შესრულების პროცესში და ა.შ. ამ კუთხით, თუ მოსწავლეს აქვს ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები, რეკომენდებულია ის გაკვეთილს დაესწროს მხარდამჭერ უფროსთან ერთად.
- რა ტიპის აქტივობების განხორციელება დაეხმარება მშობლებს, ხელი შეუწყონ ბავშვებში ყურადღების კონცენტრირების უნარის განვითარებას?

- აღსანიშნავია, რომ ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, როდესაც ბავშვს მივმართავთ და ვესაუბრებით დავამყაროთ მასთან პირისპირი კომუნიკაცია, მივმართოთ სახელით, დავამყაროთ თვალით კონტაქტი, შესაძლოა შევეხოთ მხარზე და ა.შ. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გარემოში, სადაც ბავშვს უწევს მეცადინეობა ან რაიმე გარკვეულ ძალისხმევასთან დაკავშირებული აქტივობის შესრულება, მაქსიმალურად შევამციროთ ფონური ხმაური, რაც შესაძლოა მისი ყურადღების გაფანტვის ერთ-ერთი მიზეზი ყოფილიყო. მნიშვნელოვანია სწორად მოვაწყოთ ფიზიკური სივრცე, სადაც ბავშვი ასრულებს აქტივობებს, ეს უნდა იყოს კარგად განათებული და არა ზედმეტად გადატვირთული სამუშაო გარემო. გამორთეთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს, წიგნებს კითხულობს და ეცადეთ, მის სამუშაო გარემოში იყოს სიწყნარე. მშობლებმა ყურადღების კონცენტირების უნარის განვითარებას შესაძლოა ხელი შეუწყონ ბავშვთან ერთად ისეთი თამაშების შესრულებით, რომლებიც სწორედ რომ ყურადღების კონცენტრირებას მოითხოვს. ასეთია სხვადასხვა სამაგიდო თამაში, მათ შორის, ლოტო და დომინო. ასევე შესაძლოა ერთად ითამაშოთ სხვადასხვა მოძრავი თამაში, მაგალითად ყველასთვის ცნობილი გაშეშობანა.

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„არავითარ შემთხვევაში ბავშვმა არ უნდა ისაუზმოს მარტო, არ უნდა ისადილოს მარტო, ეს უნდა იყოს ოჯახური ტრადიცია,“ - ლაშა უჩავა

„არავითარ შემთხვევაში ბავშვმა არ უნდა ისაუზმოს მარტო, არ უნდა ისადილოს მარტო, ეს უნდა იყოს ოჯახური ტრადიცია,“ - ლაშა უჩავა

ენდოკრინოლოგმა ლაშა უჩავამ ბავშვებში ჯანსაღი კვებითი ჩვევების ჩამოყალიბების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვებს დაბადებისას არცერთი საკვები არ უყვართ და მათი გემოვნების ჩამოყალიბებაში მიწოდების ფორმა უდიდეს როლს ასრულებს:

„როდესაც იბადება ბავშვი, მას არაფერი არ უყვარს. მიწოდების ფორმას აქვს მნიშვნელობა. ბევრი ფერადი უნდა იყოს. მარკეტოლოგები რატომ ცდილობენ, რომ ტკბილი პროდუქტები ლამაზად შეფუთონ? იმისთვის, რომ ბავშვებს მოთხოვნილება გაუჩნდეთ. ​როდესაც ძირითადად ერთფეროვან საკვებზეა ბავშვი, ეს არ არის მიზანშეწონილი. ორგანიზმში უნდა შევიდეს ყველა ნივთიერება: ცილა, ცხიმი, ნახშირწყლები, ვიტამინები და მინერალები. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ეს ბავშვთა ასაკში. ამ პერიოდში ყალიბდება, იზრდება ორგანიზმი.“

ლაშა უჩავამ მშობლებს თბილი, წამახალისებელი მიდგომების არაეფექტიანობის შემთხვევაში, შედარებით მკაცრი მეთოდების გამოყენების რეკომენდაცია მისცა:

„თუ საჩუქრებით, თბილი მიდგომით არ ხდება ბავშვის დამორჩილება, სამწუხაროდ, მშობლებს ვურჩევთ რადიკალურ გადაწყვეტილებას. ამაში ფსიქოთერაპევტებიც ჩვენ გვემხრობიან. ეს რადიკალური რჩევა არის ის, რომ ​არავითარ შემთხვევაში კვებებს შორის მათ არ უნდა მისცეთ სასუსნავები. მაშინ, როდესაც ბავშვს უჩნდება შიმშილის შეგრძნება, აუცილებლად მიირთმევს იმ საკვებს, რომელსაც ჩვენ მივაწვდით. თუ ხედავს ბავშვი, რომ უბრალოდ არ დავუდებთ სხვა საკვებს, ადგება სუფრიდან, მოითხოვს სასუსნავს. თუ მას არ მივცემთ ამ დამატებით კვებას, ის აუცილებლად მობრუნდება სუფრასთან. დაძალება არ შეიძლება. დაძალების ბებიების და ბაბუების ინსტიტუტი არ უნდა იყოს.“

ლაშა უჩავას თქმით, ​როდესაც ბავშვი მხოლოდ ცალკეულ პროდ​უქტებს მიირთმევს და ჯანსაღ კვებაზე უარს ამბობს, ეს უფროსების მიერ დაშვებული შეცდომებით არის გამოწვეული:

„ეს არის სწორედ უფროსების ბიძგი. მაშინ, როდესაც ჩამოყალიბებული ვართ იმაზე, რომ ოჯახში უნდა გაჩნდეს პატარა, ჩვენ უნდა გვქონდეს უკვე გათვითცნობიერებული პასუხისმგებლობა, თუ რა მზრუნველობა უნდა გამოვიჩინოთ მის მიმართ. უნდა გვქონდეს გათვითცნობიერებული ის, რომ უნდა გავზარდოთ ჯანმრთელი თაობა. ​მაშინ, როდესაც უჭირს ბავშვს გარკვეულ პროდუქტებზე უარის თქმა, არავითარ შემთხვევაში არ გაუჭირდება, თუ მას არ შევთავაზებთ, არ გავასინჯებთ ამ პროდუქტს. არ უნდა იყოს სახლში ეს სხვა პროდუქტები.“

„ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ოჯახის ტრადიციებს და ჩვევებს. არავითარ შემთხვევაში ბავშვმა არ უნდა ისაუზმოს მარტო, არ უნდა ისადილოს მარტო, არ უნდა ივახშმოს მარტო. ეს უნდა იყოს ოჯახური ტრადიცია. მშობლებმაც, ბებიებმაც, ბაბუებმაც უნდა გამოყონ დრო იმისთვის, რომ ​საუზმე​ზე, სადილსა და ვახშამზე ბავშვებს დაუთმონ დრო. სუფრაზე იყოს მხოლოდ ის პროდუქტები, რასაც ბავშვები მიირთმევენ. მისცენ მაგალითი, რომ ეს არის ჯანსაღი და ეს უნდა მივირთვათ. ჩვენ თუ დავიდებთ ჩვენთვის მწვადს და ბავშვს დავუდებთ მაწონს, უკაცრავად და მეც ვერ გავძლებ ამ სუფრასთან,“ - აღნიშულ საკითხზე ლაშა უჩავამ ტელეკომპანია POSTV-ის გადაცემაში „პოსტ ალიონი“ ისაუბრა.

წყარო:​ „პოსტ ალიონი“

წაიკითხეთ სრულად