Baby Bag

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება
ბავშვებში ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემაზე და მათი გადაჭრის ხერხებზე ​MomsEdu​.ge-ს ესაუბრა განათლების ფსიქოლოგი ბაია კუბლაშვილი.
​- რაში ვლინდება ყურადღების კონცენტრაციის უნარი?
სანამ უშუალოდ ყურადღების კონცენტრირებაზე ვისაუბრებთ, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, ზოგადად განვმარტოთ რა არის ყურადღება. ეს არის ერთ-ერთი კოგნიტური უნარი, რომლის საშუალებითაც ყოველდღიურად ძალიან ბევრ სხვადასხვა აქტივობას ვასრულებთ. გარესამყაროში მიმდინარე მოვლენებს ყურადღება შეიძლება მივაქციოთ უნებლიეთ. მაგალითად, დიდი ალბათობით, ქუჩაში სეირნობისას ზედმეტად განათებული სარეკლამო ბანერი ჩვენი მიზნის მიუხედავად მიიქცევს ყურადღებას. მეორე შემთხვევაში ადამიანი მიზანმიმართულად ახორციელებს გარკვეული მიმართულებით ყურადღების მიპყრობას. სწორედ ყურადღების ეს უკანასკნელი ფორმა სჭირდება მოსწავლეს იმისათვის, რომ ჩაერთოს სწავლა-სწავლების პროცესში. როდესაც მასწავლებელი ან მშობელი ბავშვს აძლევს ინსტრუქციას, ისმენს ჩვენს საუბარს, თამაშობს, კითხულობს, წერს და ა.შ. ყველა ამ მოქმედებაში ყურადღება მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სწორედ ყურადღების ერთ-ერთი მახასიათებელია კონცენტრაცია, რაც ვლინდება რაიმე აქტივაზე ყურადღების ფოკუსირებით იმდენი ხნით, რამდენიც საჭიროა მისი წარმატებულად შესრულებისათვის.
- რა სირთულეები შეიძლება არსებობობდეს ყურადღების კონცენტრირების კუთხით?
- როგორც აღვნიშნე, თუ ბავშვი კონცენტრირებულია კონკრეტულ მოქმედებაზე მანამ, სანამ ის არ დაასრულებს მის შესრულებას, ამ შემთხვევაში სირთულეები სახეზე არ გვაქვს. მაგრამ თუ ბავშვი არ ასრულებს დაწყებულ მოქმედებას/აქტივობას ბოლომდე, წყვეტს მას პროცესში, ან შესრულებისას ხშირად ჩერდება, აკვირდება გარემოში სხვა საგნებს, სვამს თემასთან დაუკაშირებელ კითხვებს და სხვა, ამ შემთხვევაში შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მას უჭირს ყურადღების კონცენტრირება. მაგალითად, როდესაც თქვენი შვილი ასრულებს რაიმე აქტივობას, შესაძლოა ეს იყოს გაფერადება ან ხატვა, დააკვირდით, ახერხებს თუ არა, დაიწყოს ეს პროცესი, კონცენტრირებული იყო იმაზე, რაშიც კონკრეტულ მომენტშია ჩართული და მიყვეს მას ბოლომდე. თუ ბავშვს აქვს ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები, მას გაუჭირდება აქტივობის დასრულება, მარტივად რომ ვთქვათ, გაეფანტება ყურადღება და შესაძლოა დაწყებული საქმიანობა ბოლომდე არ დაასრულოს.
- რამდენად უკავშირდება ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები სასწავლო პროცესის ეკრანთან გადანაცვლებას?
- როგორც ჩემს მოყვანილ მაგალითებში ჩანს, ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები პირდაპირპროპორციულად არაა დაკავშირებული დისტანციური სწავლა-სწავლების პროცესთან, რადგან ის ყოველდღიური, ეკრანს მიღმა არსებული აქტივობების შესრულების დროსაც შეიძლება გამოვლინდეს. თუმცა ამ შემთხვევში შესაძლოა, უფრო მკვეთრად იჩინოს თავი სირთულეებმა, რადგან ეკრანი არის დამატებითი ბარიერი მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის, რომლის არსებობის შემთხვევაში მასწავლებელმა შეიძლება, ისე ეფექტიანად ვერ დაამყაროს კომუნიკაცია მოსწავლესთან, როგორც ამას იზამდა საკლასო ოთახში. ასევე შესაძლოა მასწავლებელმა ვირტუალურად მიმდინარე პროცესის გამო ვერ შეამჩნიოს, რამდენად ჩართულია მოსწავლე დავალების შესრულების პროცესში და ა.შ. ამ კუთხით, თუ მოსწავლეს აქვს ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები, რეკომენდებულია ის გაკვეთილს დაესწროს მხარდამჭერ უფროსთან ერთად.
- რა ტიპის აქტივობების განხორციელება დაეხმარება მშობლებს, ხელი შეუწყონ ბავშვებში ყურადღების კონცენტრირების უნარის განვითარებას?

- აღსანიშნავია, რომ ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, როდესაც ბავშვს მივმართავთ და ვესაუბრებით დავამყაროთ მასთან პირისპირი კომუნიკაცია, მივმართოთ სახელით, დავამყაროთ თვალით კონტაქტი, შესაძლოა შევეხოთ მხარზე და ა.შ. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გარემოში, სადაც ბავშვს უწევს მეცადინეობა ან რაიმე გარკვეულ ძალისხმევასთან დაკავშირებული აქტივობის შესრულება, მაქსიმალურად შევამციროთ ფონური ხმაური, რაც შესაძლოა მისი ყურადღების გაფანტვის ერთ-ერთი მიზეზი ყოფილიყო. მნიშვნელოვანია სწორად მოვაწყოთ ფიზიკური სივრცე, სადაც ბავშვი ასრულებს აქტივობებს, ეს უნდა იყოს კარგად განათებული და არა ზედმეტად გადატვირთული სამუშაო გარემო. გამორთეთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს, წიგნებს კითხულობს და ეცადეთ, მის სამუშაო გარემოში იყოს სიწყნარე. მშობლებმა ყურადღების კონცენტირების უნარის განვითარებას შესაძლოა ხელი შეუწყონ ბავშვთან ერთად ისეთი თამაშების შესრულებით, რომლებიც სწორედ რომ ყურადღების კონცენტრირებას მოითხოვს. ასეთია სხვადასხვა სამაგიდო თამაში, მათ შორის, ლოტო და დომინო. ასევე შესაძლოა ერთად ითამაშოთ სხვადასხვა მოძრავი თამაში, მაგალითად ყველასთვის ცნობილი გაშეშობანა.

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დღეს ბებიები და ბაბუები შვილიშვილებთან დროს არ ატარებენ, სამწუხაროდ, საქართველოში ეს მოიშალა,“ - თამარ გაგოშიძე

„დღეს ბებიები და ბაბუები შვილიშვილებთან დროს არ ატარებენ, სამწუხაროდ,  საქართველოში ეს მოიშალა,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ საქართველოში ხანშიშესულ ადამიანთა პრობლემებზე ისაუბრა. მისი თქმით, პენსიაზე გასვლის ასაკი ჩვენთან ტრაგედიაა, თუმცა ბედნიერება უნდა იყოს:

„პენსიაზე გასვლის ასაკი ჩვენთან ტრაგედიაა. ცოტა უფრო ფართოდ თუ შევხედავთ, ეს არის ბედნიერება. შენ „უნდა“ პოზიციაში აღარ ხარ. შენ შეგიძლია გააკეთო ის, რაც გაგიხარდება. სამწუხაროდ, ჩვენს საზოგადოებაში პენსიონერს ეს არ უხარია ბევრი მიზეზის გამო. იმის გამო, რომ ის არის სოციალურად დაუცველი, არის დისკრიმინირებული, ის არავის აღარ სჭირდება. 60 წლის მერე კი არა, 40 წლის მერეც შენ აღარ ხარ ახალგაზრდა, უკვე ხარ ბებერი, ვერ აკმაყოფილებ მოდის იმ ტენდენციებს,​ ხარ ძველმოდური, ხარ წარსულზე ორიენტირებული. უწყვეტი განათლება ჩვენ საშუალებას გვაძლევს ხანდაზმული ადამიანი ისევ აღდგეს თავისი ფერფლისგან, აღმოაჩინოს, რომ მას არ დაუმთავრებია ცხოვრება. ეს საზოგადოებამ უნდა გააკეთოს.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ქართველ პენსიონერებს მრავალმხრივი დახმარება სჭირდებათ:

„ჩვენს პენსიონერებს ძალიან ბევრი დახმარება სჭირდებათ ჯანდაცვის თვალსაზრისით, პენსიების თვალსაზრისით. ეს ყველამ ვიცით. მე მინდა უფრო მეტი აქცენტი გავაკეთო ფსიქოლოგიურ და სულიერ მხარეზე. ​ეს ბევრად უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ფინანსები. ფულს ვიშოვით და ამ ადამიანებს მხარს დავუჭერთ სოციალურად და ფინანსურად. სიცარიელე, რომელიც რჩება ჩვენს ხანშიშესულ ადამიანებში, მარტოობის განცდა, იმის განცდა, რომ აღარავის აღარ სჭირდები, ამის შველა შესაძლებელია მხოლოდ მადლიერების და ფსიქოლოგიური ზრუნვის შედეგად.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, თანამედროვე საზოგადოება კონკურენტული გარემოს შექმნაზეა ორიენტირებული, ხოლო სხვა ადამიანზე ზრუნვისთვის დრო ნაკლებად რჩება:

„რა არის ჩვენი საზოგადოება? ჩვენ როგორ ვზრდით დღეს ჩვენს ბავშვებს? ჩვენ ბავშვებს ვზრდით ასე: „შენ არავინ არ უნდა გაჯობოს, შენ არავინ არ უნდა მოგიგოს, შენ უნდა იყო კონკურენტუნარიანი.სად არის ამ კონკურენტუნარიან სიტუაციაში ზრუნვა სხვა ადამიანზე? ჩვენ უნდა ვხედავდეთ ჩვენს შემოდგომას, ჩვენს ხანდაზმულობას. თუ იქამდე მივაღწიეთ, ჩვენ აუცილებლად ამ სიტუაციაში აღმოვჩნდებით. ახალგაზრდებს ეს უნდა ახსოვდეთ ბავშვობიდან. ამას ისინი ვერ გაიგებენ, ​თუ არ აქვთ ურთიერთობა ბებიებთან, ბაბუებთან. მათ არ აქვთ საშუალება დაინახონ, რომ ვიღაც გიყვება ბევრ საინტერესო ამბავს. დღეს საქართველოში, სამწუხაროდ, ეს მოიშალა. ბებიები და ბაბუები სხვაგან წავიდნენ სარჩოს საშოვნელად. დღეს ბებიები და ბაბუები შვილიშვილებთან დროს არ ატარებენ, დღეს შვილიშვილები დილიდან საღამომდე სკოლაში არიან, იმიტომ, რომ მშობელს ვერ გამოჰყავს.“

„ჩვენი ხანდაზმულების მიმართ ზრუნვისა და მადლიერებისთვის არ გვცალია, ეს იმიტომ კი არ არის, რომ ჩვენ ცუდები ვართ. ეს სისტემური პრობლემაა. ამ სისტემურ პრობლემას ძალიან სერიოზული შველა სჭირდება. ​ეს არის ახალგაზრდა ქალებისთვის საშუალების მიცემა, რომ ცოტა მეტი დრო გაატარონ თავის შვილებთან. ეს არის ცოტა იმაზე ფიქრი, რომ პენსიაზე გასულ ადამიანს შესაძლებლობა ჰქონდეს კონსულტაციები გაუწიოს თავის ახალგაზრდა თანამშრომელს, იმიტომ, რომ მას ძალიან დიდი გამოცდილება აქვს. დაუფასებელია იმ ადამიანების გამოცდილება, რომლებსაც ბევრი უმუშავიათ. მე, როგორც ერთი ხანშიშესვლის პროცესის მქონე ადამიანი მარტო არ უნდა ვიყო,“ - განაცხადა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​თამარ გაგოშიძის ნეიროფსიქოლოგიის ცენტრი

წაიკითხეთ სრულად