რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„პასუხისმგებლობა ვითარდება ერთიდან სამ წლამდე ასაკში," - მარინა კაჭარავას რეკომენდაციები მშობლებს
ფსიქოლოგმა მარინა კაჭარავამ ჰიპერმზრუნველი მშობლების მიერ დაშვებული ძირითადი შეცდომების შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ბავშვზე ზრუნვა კარგია, თუმცა ზრუნვის ნაცვლად მეურვეობას საპირისპირო შედეგი მოაქვს:
„მშობელი აპროგრამებს შვილს. ეს პროგრამა ხან პოზიტიურია, ხან ნეგატიური. მშობელს ერთმნიშვნელოვნად კარგი უნდა თავისი შვილისთვის. ზოგჯერ ჩვენ, მშობლებს ბევრი რამ გვეშლება. არსებობს მშობლის ჰიპერმეურვეობა, როდესაც მშობელი ბავშვის მაგივრად ცხოვრობს. ზრუნვა ძალიან პოზიტიურია, მაგრამ მეურვეობა არ არის ჯანსაღი. ადამიანში ისედაც არის ბავშვი ნებისმიერ ასაკში. ჩვენშივე არის ზრდასრული ადამიანი, რომელიც იღებს პასუხისმგებლობას თავის ქცევაზე, თავის გადაწყვეტილებაზე.“
მარინა კაჭარავას თქმით, პასუხისმგებლობის გრძნობა ადამიანს ერთიდან სამ წლამდე ასაკში უყალიბდება:
„პასუხისმგებლობა ვითარდება ერთიდან სამ წლამდე. ვის ხელშია ამ დროს ადამიანი? ის მშობლების ხელშია. ორი წლის ბავშვზე ხომ ვერ ვიტყვით, რომ არის უპასუხისმგებლო?! რაც 2-დან 3 წლამდე ბავშვს ეხება და რაც მან უნდა შეძლოს, ის უნდა ისწავლოს. მან უნდა ისწავლოს ტუალეტის მოწესრიგება, ქოთანთან ურთიერთობა. ქოთანთან ურთიერთობა არის თავშეკავების სწავლა, ქცევის კონტროლი და „არას“ თქმა. „არას“ თქმა ყველაზე მეტად სჭირდება ადამიანს ცხოვრებაში.“
„ადამიანი, რომელიც კუჭში გასვლასთან დაკავშირებით არის მოუწესრიგებელი სამ წლამდე და ამას ვერ აწესრიგებს, შემდგომში ის არის ფეთხუმი, მფლანგველი, შეიძლება იყოს მოთამაშეც, იმპულსური. ის ვერ აკონტროლებს რაღაცას. ეს ვერ კონტროლი შემდგომში ქცევაში, შესაძლოა, გამოვლინდეს სხვადასხვა ფორმით,“ - აღნიშნულ საკითხებზე მარინა კაჭარავამ რადიო ფორტუნას ეთერში ისაუბრა.