რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„მე მიყვარს ძილის წინ აღზრდის პედაგოგიკა, ეს იშვიათი მომენტია...“- შალვა ამონაშვილი
აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვებს შორის კონფლიქტის აცილების გზებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:
„პირველ რიგში, ვურჩევდი, რომ მშობელმა ბავშვები ერთმანეთს არ შეადაროს. ვინ უფრო გააკეთა, ვინ ვერ გააკეთა, ვინ ვის უნდა დაუთმოს, ეს შეფასებები ბავშვებს არ უნდა გავუკეთოთ ჩვენ. არ ივარგებს დიდს ვთხოვოთ, რომ სულ დაუთმოს. პატარას კი უნდა ვთხოვოთ, რომ მოუსმინოს უფროსს, უფროსია ის, იცის რაღაცები. დიდი უნდა გამოვიყენოთ ჩვენ პატარას აღზრდაში. ცალკე უნდა ესაუბროთ უფროსს. უნდა უთხრათ: „ის ჯერ გამოუცდელია, შენ დიდი ხარ. შენ ეს იცი, ის იცი. დაგვეხმარე, რომ ჩვენ ეს პატარა აღვზარდოთ.“ ნელ-ნელა ვასწავლოთ, როგორ დაგვეხმაროს, ყურადღებიანი იყოს, დამთმობი იყოს, დაიცვას ის, ეთამაშოს მას.
„თუ უფროსს გამოუვა და კარგი გამოუვა უმცროსის მიმართ, უნდა გავაზვიადოთ და უთუოდ მადლობა ვუთხრათ უფროსს. მადლობა ვუთხრათ ძილის წინ. მე მიყვარს ძილის წინ აღზრდის პედაგოგიკა. ეს იშვიათი მომენტია ძილის წინ დასარიგებლად, გზაზე დასაყენებლად, მადლობის გადასახდელად, რაღაცის თხოვნა რომ გვინდა ბავშვისთვის. ძილის წინ მიუჯდეს დედა, მამა, უთხრას ბავშვს: „შვილო, მადლობა, რომ დღეს ასე დაგვეხმარე. მადლობა, რომ კარგად მოექეცი შენს ძმას, დიდი მადლობლები ვართ ამისთვის.“ მშობელმა უნდა დაარწმუნოს, რომ მან რაღაც გააკეთა. ეს მისი თვითშეფასება იქნება. პატარასაც თავისი უნდა ვუთხრათ, რომ გაუგონა, დაუჯერა უფროსს. ეს კარგი იყო ძალიან. მადლობა გამოუცხადეთ ბავშვს,“- აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.