Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მშობლის ისტერიკა, შიში იმის მიმართ, რომ რაღაც არ დაემართოს ბავშვს, აძლიერებს ბავშვის შიშს,“ - ლელა ტყეშელაშვილი

„მშობლის ისტერიკა, შიში იმის მიმართ, რომ რაღაც არ დაემართოს ბავშვს, აძლიერებს ბავშვის შიშს,“ - ლელა ტყეშელაშვილი

ფსიქოლოგმა ლელა ტყეშელაშვილმა ბავშვების ემოციების რეგულაციის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ, პირველ რიგში, ემოციების კონტროლი მშობლებმა უნდა ისწავლონ:

„ჩვენ ვრწმუნდებით, რომ მშობლებს უნდა ვასწავლოთ თავიანთი ემოციების რეგულაცია, პირველ რიგში. მშობლის ისტერიკა, შიში იმის მიმართ, რომ რაღაც არ დაემართოს ბავშვს, აძლიერებს ბავშვის შიშს. თუ ზრდასრული ადამიანი ასეთი აფორიაქებულია, ასეთი აღშფოთებულია, ე.ი. რაღაც უბედურება ხდება.“

ლელა ტყეშელაშვილის თქმით, ატირებულ ბავშვთან ახსნა-განმარტებები არაეფექტიანია:

„გვინახავს სცენა, რომ ბავშვი ტირის, მშობელი რაღაცას უხსნის, როდესაც ასეთი აღგზნებაა, ისტერიკაა, ამ დროს ახსნა-განმარტებას ბავშვი უბრალოდ ვერ გაიგებს და არ არის საჭირო. არის იგნორირების სტრატეგია, ეს მუშაობს. თუ ჩვენ არ დავუშვებთ, რომ ბავშვის ჭირვეულმა ქცევამ გამოიღოს შედეგი, როგორც ჩამოყალიბდა ეს ქცევა, ისევე ჩაქრება. რამდენი ხანიც თქვენ ჩამოუყალიბეთ ეს ქცევა და ტირილმა გამოიღო შედეგი, იმდენი ხანი დაგჭირდებათ ამის გასაქრობად.“

ლელა ტყეშელაშვილმა მშობლებს ტანტრუმსა და მელთდაუნს შორის არსებული განსხვავებების შესახებ მიაწოდა ინფორმაცია:

„ტანტრუმი ვიცით, რაც არის. არსებობს მეორე ტიპის ქცევა, რომელიც ძალიან ჰგავს ტანტრუმს, ისტერიკას და მას ეწოდება მელთდაუნი, რომელიც დამახასიათებელია ზოგიერთი ტიპის მდგომარეობისთვის. ეს გახლავთ ემოციების აფეთქება, რომელიც არის ბავშვის ემოციური მდგომარეობით გამოწვეული. ერთი არის მანიპულატორული ქცევა, ტანტრუმი, რომელიც შედეგის მოპოვებაზეა ორიენტირებული. რაც შეეხება მელთდაუნს, ეს არის მოწყვლადობა, ბავშვის ემოციურობა. როდესაც შიში აქვს რაღაც გაურკვევლის ბავშვს, ეს მთლიანად გენერირდება მის ფსიქიკაში, მისი ქცევაც ძალიან ჰგავს ტანტრუმს. განსხვავებული სტრატეგიაა ორივე შემთვევაში საჭირო.“

„ჩვენი წინაპრების მიერ მოგონილი კუთხეში დაყენება რა იყო? იყავი შენთვის და როდესაც დამშვიდდები, გამოხვალ. თუ ბავშვი შეშინებულია, ემოციურ მდგომარეობაშია, მის გვერდით უნდა იყოთ. მე მინახავს ვიდეოები, რომ ბავშვი ტირის ცხარე ცრემლებით, მამა უზის უბრალოდ გვერდით. ამ დროს შეიძლება, რომ ჩაეხუტოთ ბავშვს, როდესაც არის მელთდაუნი, ანუ მოწყვლადი ფსიქიკა. როდესაც არის ტანტრუმი, გარიდება სჯობს,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ლელა ტყეშელაშვილმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: „იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად