Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„არ უნდა ვუთხრათ ბავშვს: „50 შეკითხვას ნუ მისვამ, დავიღალე!“ მესმის, რომ დავიღალეთ, მაგრამ შეგვიძლია ზრდილობიანად დავასრულოთ საუბარი,“ - ცირა ბარქაია

„არ უნდა ვუთხრათ ბავშვს: „50 შეკითხვას ნუ მისვამ, დავიღალე!“  მესმის, რომ დავიღალეთ, მაგრამ შეგვიძლია ზრდილობიანად დავასრულოთ საუბარი,“ - ცირა ბარქაია

ფსიქოლოგმა ცირა ბარქაიამ 3-5 წლის ასაკის ბავშვებისთვის დამახასიათებელ ძირითად თვისებებსა და თავისებურებებზე ისაუბრა. მისი თქმით, ამ ასაკის ბავშვებს უნდა მივცეთ ნორმალურად ცხოვრების შესაძლებლობა და ხელი შევუწყოთ მათი უნარების განვითარებას:

„3-5 წლის ასაკი არის ბავშვისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი პერიოდი. ​მნიშვნელოვანია, რომ ამ ასაკში მივცეთ ადამიანს შესაძლებლობა, რომ იცხოვროს და არა ის, რომ მოემზადოს ცხოვრებისთვის. ნებისმიერ ასაკში არის რაღაც უნარები, რომელსაც ჩვენ ამ ასაკში ხელი უნდა შევუწყოთ. რვა წლის ჩათვლით ასაკი არის ის პერიოდი, როდესაც თამაში არის ყველაზე მნიშვნელოვანი სწავლისა და განვითარების სტრატეგია. ეს არის ყველაზე წამყვანი ქცევა, რომლითაც ბავშვი სწავლობს. ამ ასაკში ბავშვი ინიციატივიანია, სიჯიუტე დავარქვით ამას, ბავშვი ჯიუტობსო. სინამდვილეში ამ ასაკში ბავშვისთვის მნიშვნელოვანი ხდება იყოს ინიციატივიანი, დასვას შეკითხვები, გამოთქვას თავისი აზრები.“

ცირა ბარქაიას თქმით, ბავშვს ყოველდღიურად უნდა მივცეთ გარკვეული არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობა და მას ისე მოვექცეთ, როგორც პიროვნებას:

„ყოველდღე ასე რომ ვურთიერთობთ ბავშვთან და პატარ-პატარა არჩევანის შესაძლებლობას ვაძლევთ, ჩვენ ვუწყობთ ხელს იმ უნარების გამომუშავებას, რომელიც აუცილებელია, რომ ამ ასაკში გამომუშავდეს. ​ზღვარი გადის იმაზე, რომ პატივისცემით ვეურთიერთებით ადამიანს. ცხადია, ბავშვის უფლებების რეალიზება ან ბავშვის განვითარების ხელშეწყობა, არ გულისხმობს იმას, რომ ბავშვმა უპირობოდ, ყოველგვარი წესების დაცვის გარეშე რაც მოესურვება ის აკეთოს. 3-5 წლის ასაკი ის ასაკია, როდესაც ბავშვს სოციალური თვალსაზრისით შეუძლია გაიგოს ის წესები, რასაც ჩვენ მას შევთავაზებთ. რაც მთავარია, ზრდასრულებიც ამ წესების დაცვაში უნდა ვიყოთ თანმიმდევრულები. თუ ჩვენ 3-5 წლის ასაკის ბავშვს ვეუბნებით: „რომ გაივლი, მეზობელს უნდა მიესალმო,“ ცხადია, უფრო იმით ისწავლის, რომ ჩვენ ვესალმებით მეზობლებს.“

„აღზრდა არის კარგი დანიავება. როგორ დავუნიავებ ბავშვს, იმის მიხედვით ყალიბდება მისი პიროვნება. პიროვნება ყალიბდება მთელი ცხოვრების განმავლობაში. ამ ასაკში ყალიბდება იდენტობა, ყალიბდება ის, რომ ჩემგან განსხვავებულ ადამიანებს შეიძლება ჰქონდეთ ჩემგან განსხვავებული სურვილები და ინტერესები. ეგოცენტრული არსება აღარ ვარ. ამ ასაკში ორი გზა არის, საით წავა ბავშვი. არ უნდა ვუთხრათ ბავშვს: „50 შეკითხვას ნუ მისვამ, დავიღალე!“ მესმის, რომ დავიღალეთ, მაგრამ შეგვიძლია ზრდილობიანად დავასრულოთ საუბარი ამ კონკრეტულ ვითარებაში. ​თუ ძალიან ჩავახშობთ ბავშვს, ჩახშული და დაშინებულია ბავშვი. ამის გამო შესაბამის შედეგებს ვპოულობთ ზრდასრულობაში,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ცირა ბარქაიამ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“


წაიკითხეთ სრულად