Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დილით ბავშვი რომ ადგება, ის კი არა, რომ ჩქარა ჩავაცვათ, პატარა ფიზკულტურა გავაკეთოთ. ვარჯიში და გაკაჟება ნუ დაგვავიწყდება,“ - ყარამან ფაღავა

პედიატრმა ყარამან ფაღავამ 1-6 წლამდე ბავშვზე ზრუნვისა და მისი აღზრდის წესების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, მშობელმა ამ ასაკში ბავშვს წესიერება და სისუფთავე უნდა ასწავლოს:

„ძალიან მნიშვნელოვანი ეტაპია ერთი წლიდან ექვს წლამდე, სკოლამდელი ასაკის პერიოდი.​ აქ ყალიბდება პიროვნების საფუძვლები. იქ სხვადასხვა მომენტებია, მაგ. წესიერება, სისუფთავე და სისალუქე. ნამეტანს ნუ მოვთხოვთ ბავშვს, რომ ბავშვი ძალიან სუფთა იყოს. ტალახი ბავშვისთვის რომანტიკაა. წესიერება კი ბავშვს უნდა შევაჩვიოთ. კი ისიც რომანტიკაა, რომ სათამაშოები მოფანტულია, მაგრამ მაინც უნდა მივაჩვიოთ, რომ დღის ბოლოს სათამაშოები ლამაზად დააწყოს. ეს იქნება წესრიგის შესწავლა და სილამაზის აღქმის განვითარება. დაწყობილ ნივთებს თავისი ესთეტიკური მნიშვნელობა აქვს.“

ყარამან ფაღავამ აღნიშნა, რომ ბავშვს დამოუკიდებლად ჩაცმა თანდათანობით უნდა ვასწავლოთ და მას იმაზე მეტი არ მოვთხოვოთ, ვიდრე შეუძლია:

„დამოუკიდებლად ჩაცმა ბავშვისთვის ამოცანაა. ერთი წლის ბავშვს ნუ ვაიძულებთ, რომ თასმები შეიკრას. თანდათანობით უნდა მივაჩვიოთ ამას. ​ყოველი ქმედება ხელს უწყობს ტვინის განვითარებას. პამპერსის გამოყენება ძალიან დიდხანს არ გვინდა, განსაკუთრებით ბიჭებისთვის. ბიჭის სასქესო ორგანოს განვითარებისთვის გრილი გარემოა უკეთესი, ზედმეტი ჩათბუნება არ ვარგა. ამიტომ სჯობს, რომ რაც შეიძლება ადრე გადავაჩვიოთ საბავშვო საფენებს.“

ყარამან ფაღავას თქმით, მშობლები ბავშვის კვებას ხშირად არასწორად უდგებიან. ისინი მეტისმეტად ბევრ საჭმელს სთავაზობენ შვილებს, რაც მათ ჭარბი წონის პრობლემის წინაშე აყენებს:

„სწორი კვება საოცრად მნიშვნელოვანი ამბავია. ძალიან ხშირად მაინც საჭმლის კულტია. ჩვენ უფროსები ვიკლებთ, ბავშვს ვაჭმევთ და ვაჭმევთ. გვიხარია, რომ ბავშვი მსუქანია. უახლესი მონაცემებით, ​2-3 წლის ასაკში, თუ ბავშვი გასუქებულია, მომავალში მეტი რისკია ათეროსკლეროზის განვითარებისა და სიმსუქნის. ზომიერება აუცილებელია. ტკბილეული, კრემიანი ნამცხვარი, შოკოლადი არ გვჭირდება. შოკოლადი ალპინისტის საჭმელია, თორემ ბავშვს რად უნდა შოკოლადი?!“

„ვარჯიში და გაკაჟება ნუ დაგვავიწყდება. დილით ბავშვი რომ ადგება, ის კი არა, რომ ჩქარა ჩავაცვათ, პატარა ფიზკულტურა გავაკეთოთ. თუ დილით არ გამოდის, საღამოთი შეგვიძლია. გაასეირნეთ, გაესაუბრეთ. თავისუფალი დრო სწორად უნდა გამოიყენოთ. ​თავისუფალი დრო კარგია, მაგრამ თავისუფალი დრო არ ნიშნავს უსაქმურობას. ბავშვი რაღაცას სულ უნდა აკეთებდეს, რაღაცას უნდა აშენებდეს, რაღაცას უნდა ხატავდეს. ის მშობელსაც უნდა ეხმარებოდეს,“ - აღნიშნულ საკითხზე ყარამან ფაღავამ ტელეკომპანია „პულსის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ „პულსი“

წაიკითხეთ სრულად