Baby Bag

„რა უნარები ვითარდება ბავშვებში? ის უნარები, რასაც მშობელი აღიარებს, მშობელი ეს არის კარი სამყაროსი,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე გადაცემაში „რა დროს ძილია“ მიჯაჭვულობის თეორიის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ მშობლის შვილისადმი დამოკიდებულება ბავშვის თვითშეფასებას მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს:

„არსებობს მიჯაჭვულობის თეორია, რომელიც გულისხმობს, როგორ მექცევიან მე დაბადებიდან. მე მაქვს გარკვეული დაძაბულობები, ეს დაძაბულობები მოდის ჩემი მოთხოვნილებებიდან: კვების მოთხოვნილება, კონტაქტის მოთხოვნილება, რომ ვიყო ჩახუტებული თბილად და ფიზიოლოგიუირი მოთხოვნილება. ეს დაძაბულობა რამდენად სწრაფად მეხსნება და რამდენად დროულად შემოდის ჩემთან სიმშვიდე, სიამოვნების განცდა, ამაზეა დამოკიდებული, მე ვენდობი თუ არ ვენდობი სამყაროს. დიდი ზომის ინსტიტუციებში, სადაც ორი აღმზრდელი იყო და თხუთმეტი ბავშვი, თავისთავად, ბავშვებს მოთხოვნილებები დროულად არ დაუკმაყოფილდებოდათ. თუ მე რიგით მეთვრამეტე ვარ, როდესაც ყველას გვშია, თავისთავად დროულად არ მიკმაყოფილდება ჩემი მოთხოვნილება. თუ მოთხოვნილება ყოველთვის დროულად მიკმაყოფილდება და არა ხანდახან ან ზოგჯერ, ამას მოაქვს განცდა, რომ მე ვარ სასურველი, მე ვარ მისაღები, რომ მე მელოდებოდნენ.“

ნინო ბუაძის თქმით, ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ბავშვთან თვალებით კონტაქტს, ღიმილს და მისდამი სითბოს გამოხატვას:

„ასევე მნიშვნელოვანია კონტაქტის მოთხოვნილება. ხშირად მშობლები ამბობენ, რომ არ აქვს მნიშვნელობა, ვინ დაიჭერს რძის ბოთლს ხელში, მაგრამ არის კიდევ უმნიშვნელოვანესი თვალით კონტაქტი, ღიმილი, რითიც ბავშვს გადავცემ, რომ ის არის სასურველი, მიხარია, ბედნიერი ვარ, ველოდებოდი. ამიტომაც არის საუბარი იმაზე, რომ მშობელი ეს არის კარი სამყაროსი. ის გეუბნება, რომ ეს სამყარო სასურველია, გელოდება და ღიაა შენთვის. ან გეუბნება, რომ შენ არ ხარ სასურველი, ხან ხარ სასურველი, ხან არა. ძალიან ბევრი უნდა იშრომო იმისთვის, რომ ვიღაცამ გაღიაროს. აქედან იწყება ყველაფერი. ამას ეძახიან მიჯაჭვულობის თეორიას. ამას სხვაგვარად ეძახიან უსაფრთხო მიჯაჭვულობას. მე ვენდობი, აქტიური გავდივარ, შემოქმედებითი გავდივარ ამ სამყაროში, ან არ ვენდობი, მეშინია, კრიტიკის მოლოდინი მაქვს.“

ნინო ბუაძე აღნიშნავს, რომ ბავშვს უნდა ავუხსნათ ყველაფერი, რასაც ის ვერ იგებს, რადგან გაურკვევლობა ბავშვებში სერიოზულ ტრავმებსა და ტკივილს იწვევს:

„როდესაც ბავშვი ვერ იგებს რამეს და მას არ უხსნიან, ეს წარმოქმნის უფრო მძაფრ ემოციებს. კონფლიქტის შემთხვევაში, სჯობს ბავშვმა უყუროს, ვიდრე ტიპიურად ვუთხრათ: „გადი შენს ოთახში!“ რატომ? იმიტომ, რომ იქ ის ყველაფერს უფრო მძაფრად წარმოიდგენს. როდესაც მას ინფორმაციას არ ვაწვდით, ამან შეიძლება იმხელა შიშები გააჩინოს, იმხელა ტრავმები. შესაძლოა, გაჩნდეს თვითბრალდების განცდა. როდესაც ბავშვს არ ვუხსნით რაღაცას, ის ფიქრობს, რომ იყო არასასურველი, რაღაც გააკეთა არასწორად. შეიძლება ბავშვმა თავი დაიდანაშაულოს. იფიქროს, რომ არ ისწავლა, არ ჭამა და იწყებს თვითბრალდებას. რაც ბევრად მტკივნეული და მატრავმირებელია, ვიდრე სიმართლის თქმა.“

„როდესაც ბავშვი ინიციატივას გამოხატავს, „მე თვითონ“ როდესაც იწყება, ხშირად ხდება, რომ ის არ არის ისეთი სრულყოფილი, როგორი მოთხოვნილებაც მშობელს აქვს. ვთქვათ ბავშვმა დახატა რვაფეხა და მას რვა ფეხი არ აქვს, მშობელი ერევა, რომ არ აქვს რვაფეხას ყველა ფეხი. ამით ის ბავშვს ეუბნება, რომ მისგან სრულყოფილ პროდუქტს ვერ იღებს. ამით ბავშვს ვეუბნებით: „არ ხარ საკმარისი, მე გაგაკეთებინებ, მე დაგაწერინებ.“ თუნდაც ბავშვმა მოკიდა რაღაცას ხელი და გადააადგილა, მას უხარია, მაგრამ არ ხდება ამის აღიარება. რა უნარები ვითარდება ბავშვებში? ის უნარები, რასაც მშობელი აღიარებს,“ - აცხადებს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​რა დროს ძილია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენ...
​ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

5 რეკომენდაცია ჰიპერმზრუნველ დედებს - როგორ მივანიჭოთ ბავშვს მეტი თავისუფლება?

5 რეკომენდაცია ჰიპერმზრუნველ დედებს - როგორ მივანიჭოთ ბავშვს მეტი თავისუფლება?

დედის ჰიპერმზრუნველობა ბავშვს გარესამყაროსთან ურთიერთობაში შეზღუდვებს უწესებს, რაც მის თვითშეფასებას აზიანებს და წინააღმდეგობებთან გამკლავების უნარს ართმევს. ჰიპერმზრუნველი დედები ბავშვის უსაფრთხოებაზე გადაჭარბებულად ზრუნავენ. მიუხედავად იმისა, რომ დედები გულწრფელად ცდილობენ ბავშვების დაცვას ზიანისგან, ჰიპერმზრუნველობით მატ მეტ ზიანს აყენებენ.

ჰიპერმზრუნველი დედა ბავშვს დამოუკიდებლობას ართმევს, მის ყველა შეცდომაზე მწვავედ რეაგირებს, ბავშვს არანაირ პასუხისმგებლობას არ აკისრებს, ხელს უშლის ბავშვს თავისუფალ თამაშსა და ბუნებასთან ურთიერთობაში. ისინი თავად ჭრიან შვილების პრობლემებს და ბავშვებს ამის შესაძლებლობას არ აძლევენ. ჰიპერმზრუნველი დედა ხშირად შეახსენებს ბავშვს, რომ მას ბევრი რამის გაკეთება არ შეუძლია, რითაც ბავშვში შიშსა და ეჭვებს აღვივებს.

როგორ უნდა დაძლიოს ჰიპერმზრუნველმა დედამ საკუთარი შიშები და ბავშვს მეტი თავისუფლება მიანიჭოს?

1. გააცნობიერეთ, რომ ჰიპერმზრუნველობა მავნეა, როგორც თქვენთვის, ასევე თქვენი შვილისთვის

მნიშვნელოვანია, გააცნობიეროთ, რომ თქვენს ჰიპერმზრუნველობას უარყოფითი შედეგები მოაქვს. ამის გაცნობიერება ადამიანს იმის აღიარებაში ეხმარება, რომ ის შეცდომას უშვებს და პრობლემის გადაჭრის გზები უნდა მოძებნოს.

2. გახდით მეტად თავდაჯერებული

ბავშვზე ჰიპერმზრუნველობის სურვილი დედის ეჭვებიდან და შიშებიდან მოდის. როდესაც ბავშვი სამყაროს შეცნობას იწყებს, დედას უნდობლობის, შიშისა და დაუცველობის განცდა ეუფლება, რომელიც მან უნდა დაძლიოს და თავდაჯერების გაძლიერებაზე იზრუნოს. როგორც წესი, ჰიპერმზრუნველი მშობლები თავადაც ამ მიდგომით არიან აღზრდილები. მნიშვნელოვანია, ბავშვობის ტრავმებთან გამკლავება სცადოთ და ის თქვენს შვილებს არ მოახვიოთ თავს.

3. უფლება მიეცით თქვენს შვილებს საკუთარ თავზე დამოუკიდებლადაც იზრუნონ

მშობელმა არაფერი არ უნდა გააკეთოს შვილისთვის ისეთი, რისი გაკეთების უნარიც ბავშვს უკვე გამომუშავებული აქვს. თუ ბავშვმა დამოუკიდებლად ჩაცმა იცის, მას ამის უფლება უნდა მისცეთ, მაშინაც კი, თუ ის გარკვეულ შეცდომებს უშვებს ჩაცმის დროს. ბავშვს შეცდომების გამოსწორებაში დაეხმარეთ, მაგრამ საქმეს მის ნაცვლად ნუ გააკეთებთ.

4. ენდეთ ბავშვის შესაძლებლობებს

ასაკობრივი თავისებურებებიდან გამომდინარე ბავშვს გარკვეული უნარების ათვისება შეუძლია. ჩვენ მათ შესაძლებლობებს უნდა ვენდოთ და უფლება მივცეთ, საკუთარი ძალები გამოსცადონ. შესაძლოა, ბავშვმა შეცდომა დაუშვას, მაგრამ მას ამის შესაძლებლობა უნდა მიეცეს. თავი შეიკავეთ შემდეგი ფრაზების თქმისგან: „მე გაგიკეთებ,“ „ჯერ ამისთვის პატარა ხარ,“ „ძალიან დიდხანს უნდები, მე გავაკეთებ,“ და ა.შ. ბავშვს მოტივაცია უნდა მისცეთ, რომ მანამ განაგრძოს მცდელობები, ვიდრე მიზანს არ მიაღწევს.

5. ბავშვს მხოლოდ მაშინ დაეხმარეთ, როდესაც ეს ნამდვილად სჭირდება

მშობელი ბავშვის წინამძღოლი და დამხმარე უნდა იყოს, როდესაც მას ეს სჭირდება. მნიშვნელოვანია, ბავშვს შეცდომების დაშვების უფლება მივცეთ, რათა მან შეცდომებზე ისწავლოს, ავტონომიურობა გამოიმუშაოს და დამოუკიდებელი გახდეს. ბავშვს დაეხმარეთ მაშინ, როდესაც მას ეს სჭირდება და დახმარებას გთხოვთ.

დედას ჰიპერმზრუნველობასთან გამკლავება შეუძლია, თუ სათანადო სურვილს, მოტივაციასა და მონდომებას გამოიჩენს.

წყარო:​ youaremom.com

წაიკითხეთ სრულად