გენიოსი შვილის აღზრდაზე ბევრი დედა ოცნებობს. მიუხედავად იმისა, რომ ბავშვებთან ურთიერთობის შესახებ უამრავი საინტერესო რჩევის მოსმენის შესაძლებლობა გვაქვს, არ არსებობს სახელმძღვანელო, რომელიც გენიოსის აღზრდაში დაგვეხმარება. ებრაელი მშობლები ფსიქოლოგიურ ნაშრომებს თითქმის არასდროს ეცნობიან, ისინი არც მშობელთა ფორუმებს სტუმრობენ, რათა საინტერესო რჩევები მოისმინონ, თუმცა გენიოსების აღზრდას მაინც წარმატებით ახერხებენ. ჩვენს სტატიაში მათი წარმატების საიდუმლოს გარკვევას შევეცდებით და აღზრდის იმ პრინციპებს გაგაცნობთ, რომლებსაც ებრაელი მშობლები ერთგულად იცავენ.
1. დამოუკიდებლობის წახალისება
ოჯახები, როგორც წესი, ბავშვების წახალისებას ცდილობენ. მშობლები შვილებს არწმუნებენ, რომ ისინი მომავალში წარმატების მიღწევას აუცილებლად შეძლებენ. ებრაელი მშობლები შვილებს ასწავლიან, რომ მათ წარმატების მიღწევა დამოუკიდებლად, საკუთარი ძალებით შეუძლიათ. ებრაელმა პატარებმა ადრეული ასაკიდანვე იციან, რომ მომავალი თავად უნდა შექმნან და დინების მიმართულებით ცურვას არ დასჯერდნენ.
2. შთამაგონებელი ფრაზა: „დასაწყისი ყოველთვის რთულია“
ბავშვები დამოუკიდებლები რომ გახდნენ, მათი წამოწყებები და ინიციატივები მშობლებმა აუცილებლად უნდა წაახალისონ. აუცილებელია, რომ პატარების ნებისმიერი ჰობი უფროსებმა სერიოზულად აღიქვან. როდესაც ბავშვები სირთულეებს ცხოვრებაში პირველად ეჯახებიან, ებრაელი მშობლები მათ შემდეგი სიტყვებით ამშვიდებენ: „დასაწყისი ყოველთვის რთულია.“
3. ნდობა, როგორც საუკეთესო ჯილდო
როგორ უნდა დავაჯილდოვოთ ბავშვები, როდესაც ისინი კეთილი საქმის გაკეთებას ცდილობენ? ებრაელი მშობლები თვლიან, რომ ბავშვისთვის ნდობა საუკეთესო ჯილდოა. როდესაც უფროსები ბავშვს საქმის დამოუკიდებლად გაკეთების შესაძლებლობას აძლევენ, ის თვლის, რომ კარგ საქმეს აკეთებს, რაც მის თვითშეფასებაზე დადებითად აისახება.
4. გარეგნულ იერსახეზე ნაკლები ზრუნვა
მომავალი გენიოსები გარეგნულ იერსახეზე განსაკუთრებულად არასდროს ზრუნავენ. როდესაც მშობლები ცდილობენ, რომ გარეთ ყოფნისას ბავშვები მოწესრიგებულები იყვნენ და სუფთად გამოიყურებოდნენ, ისინი ამისთვის უდიდეს ენერგიას ხარჯავენ. ეს ყოველივე კი ბავშვსაც ძალიან აწუხებს. ებრაელი მშობლები გარეგნულ იერსახეზე გამუდმებით ზრუნვას ბავშვის ზრდისა და განვითარებისთვის მნიშვნელოვან ფაქტორად არ მიიჩნევენ. ეზოში თამაშისას პატარები საერთოდ არ ფიქრობენ იმაზე, თუ როგორ გამოიყურებიან.
5. უწესრიგობასთან შეგუება
ბავშვებს წესრიგი არ უყვართ. ებრაელი მშობლები უწესრიგობის გამო პატარებზე არასდროს ბრაზობენ. მათ კარგად ესმით, რომ ბავშვებისთვის წესრიგი მოსაწყენია. ებრაელი მშობლები შვილებს მოუწესრიგებელი ოთახის გამო არ საყვედურობენ. ისინი პატარებს კომფორტულად ცხოვრების შესაძლებლობას აძლევენ. სისუფთავისა და წესრიგის მნიშვნელობას კი დროთა განმავლობაში ასწავლიან.
6. ბავშვების სურვილების პატივისცემა
მშობლების ნაწილი ბავშვებს მთელი დღის განმავლობაში შენიშვნებს აძლევს, სირბილს, ხტუნვას და ხმამაღლა საუბარს უკრძალავს. ებრაელი მშობლები შვილებს მეტ თავისუფლებას აძლევენ. ისინი ბავშვებს ჭარბი ენერგიისგან გათავისუფლებაში ხელს არ უშლიან. ასეთი ბავშვები თავდაჯერებულ და მიზანდასახულ ზრდასრულებად ყალიბდებიან. ისინი არასდროს ნებდებიან და დასახული მიზნისთვის ბოლომდე იბრძვიან.
7. თავისუფლებისადმი ბრძნული დამოკიდებულება
თანამედროვე ბავშვებს მშობლები თავისუფლად ზრდიან და მათ უფლებებს არავინ ზღუდავს. ებრაელი მშობლებისთვის არსებობს ზღვარი, რომელსაც ბავშვმა არ უნდა გაადააბიჯოს. ბავშვს უფლება არ აქვს მშობელს ან ოჯახს შეურაცხყოფა მიაყენოს. ასეთ შემთხვევაში მას მკაცრი სასჯელი ელის.
8. მშობლების პატივისცემა
ებრაელმა ბავშვებმა ადრეული ასაკიდანვე იციან, რომ მშობლები ოჯახის წინამძღოლები არიან. ისინი დედას და მამას ძალიან დიდ პატივს სცემენ. მიუხედავად ამისა, ებრაელი ბავშვი არასდროს არის მშობელზე დამოკიდებული. თუ მას რაიმე საქმის გაკეთება სურს, ყველაფერს თავად აკეთებს. ებრაელი მშობლები შვილს დათვურ სამსახურს არასდროს უწევენ. მან ყველაფერი დამოუკიდებლად უნდა გააკეთოს.
9. განსაზღვრული წესების დამკვიდრება
ებრაელი მშობლები ბავშვებს შეცდომების გამო იშვიათად სჯიან. ისინი პატარების კარგ ქცევას აჯილდოვებენ. ოჯახში ყოველთვის არსებობს განსაზღვრული წესები, რომელთა შესრულება ბავშვს ჯილდოს მიღებაში ეხმარება. ამ გზით ბავშვი შეცდომების გამოსწორებას სწავლობს და საკუთარ ქცევას გარედან აკვირდება.
10. ბავშვის ხშირი დაჯილდოვება და წახალისება
ფსიქოლოგები თვლიან, რომ ბავშვები კარგი ქცევის გამო ყოველთვის არ უნდა შევაქოთ. ებრაელი მშობლები ამ მოსაზრებას არ იზიარებენ. ისინი მიიჩნევენ, რომ პატარების დადებითი ქცევები შეუმჩნეველი არ უნდა დარჩეს. ებრაელი მშობლები შვილებს რეგულარულად აჯილდოვებენ. თუ ბავშვი დედას გაურკვეველი ფიგურებით მოხატულ ხელსახოცს საჩუქრად მიართმევს, ის მშობლისგან მოწონებას და ქებას დაიმსახურებს. დედა შვილს აუცილებლად აგრძნობინებს, რომ მას საჩუქარი ძალიან მოეწონა, რათა ბავშვის მოსაწონი ქცევა წაახალისოს.
„ბავშვი რომ ტირის და მშობელს ვურჩევთ: ხელში არ აიყვანო და ცალკე დააძინე, ეს არ არის რეცეპტი,“ - თამარ გაგოშიძე
ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში გავრცელებული შიშების შესახებ ისაუბრა და მშობლებს მარტო დაძინების შიშის მქონე ბავშვებთან საჭირო მიდგომები გააცნო:
„ამერიკულ კულტურაში მიღებულია, რომ ბავშვი ერთი თვის ასაკში უნდა დატოვო მარტო დასაძინებლად. ახალი გაიდლაინებით ამერიკელებმაც კი შეცვალეს მიდგომა. რატომ? იმიტომ, რომ მიჯაჭვულობა, ემოციური დამოკიდებულება გულზე მიხუტებით დაძინებით, არ გაწყდეს. ჩვენ გვჭირდება ოქროს შუალედი. ბავშვი რომ ტირის და მშობელს ვურჩევთ: ხელში არ აიყვანო და ცალკე დააძინე, ეს არ არის რეცეპტი.“
თამარ გაგოშიძის თქმით, მნიშვნელოვანია, რომ მშობლებმა ოქროს შუალედის პოვნა შეძლონ:
„არც ის არის რეცეპტი, რვა წლის ასაკში შენ გარეშე ბავშვს რომ არ ძინავს და გეუბნებიან, ერთად დაიძინეთო. რა არის ოქროს შუალედი? ორ წლამდე ასაკის ბავშვებში ეს არის ჩვეულებრივი ამბავი. ჩვეუნ უნდა ვეცადოთ, რომ მას ცალკე თავისი პატარა ადგილი ჰქონდეს. მან უნდა იცოდეს, რომ ეს არის მისი საწოლი. ჩვენ შეიძლება ვეცადოთ კიდეც, რომ ბავშვი თავის საწოლში დავაძინოთ, მაგრამ ის რომ იღვიძებს და შენთან მოძვრება, მიტინგი არ უნდა მოაწყო ამის გამო.“
თამარ გაგოშიძემ აღნიშნა, რომ ყველა ბავშვს არ აქვს მშობელთან ერთნაირი მიჯაჭვულობა და ინდივიდუალური მიდგომა მნიშვნელოვანია:
„ყველა ბავშვს ერთნაირი მიჯაჭვულობა არ აქვს. განსაკუთრებით ბიჭები დედებზე ძალიან მიჯაჭვულები არიან. ბავშვი გეუბნება, რომ ჩამიქრე სინათლე, უნდა ჩაუქრო. საბავშვო სანათების დაბალი შუქი საკმარისი შუქია. ბავშვს რომ რაღაც მოელანდოს, ეს ორიენტირი აქვს, დაცულია. ზოგი ბავშვი ამბობს, რომ აქ არ მინდა შუქი, სხვა ოთახში ამინთე და კარი დამიტოვე ღია. უნდა გააკეთო ეს. არის რაღაცები, რაშიც ჩვენ ბავშვს ვუყურებთ და მივყვებით. ისედაც ბევრ რაღაცებზე ვძალადობთ ჩვენ ბავშვებზე. ერთი და ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც ყველა მშობელმა უნდა იცოდეს, არის ის, რომ გაჯეტები და ტელევიზორები გამოიტანოს საბავშვო ოთახიდან. საძინელებელი ოთახი არის საძინელებელი ოთახი. ეს უნდა იყოს წესი. არც შენ უნდა გქონდეს თან ტელეფონი. მერე ბავშვი გეუბნება: აბა შენ რომ გაქვს?!“
„ყველა ბავშვი ინდივიდუალურია. ვიღაცას არ სჭირდება ბევრი რწევა. რომ ხედავ ბავშვს თავისით ეძინება, არ უნდა არწიო. ამიტომ სჯობს ბავშვი არ მივაჩვიოთ ხელში დაძინებას. არიან მძიმე ტემპერამენტის ბავშვები, რომლებიც თუ არ მიიხუტე, არ დაიძინებენ. ამას ვერ გაექცევი. მშობლები გეუბნებიან, რომ არ დამერწია, არ დაიძინებდა. ასეთი ბავშვი რომ გაიზრდება, ვნახავთ, რომ მას სენსორული პრობლემები აქვს. ის ასეთი იყო მაშინაც. მას ეს სჭირდებოდა,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თამარ გაგოშიძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „დღის შოუ“ ისაუბრა.