გენიოსი შვილის აღზრდაზე ბევრი დედა ოცნებობს. მიუხედავად იმისა, რომ ბავშვებთან ურთიერთობის შესახებ უამრავი საინტერესო რჩევის მოსმენის შესაძლებლობა გვაქვს, არ არსებობს სახელმძღვანელო, რომელიც გენიოსის აღზრდაში დაგვეხმარება. ებრაელი მშობლები ფსიქოლოგიურ ნაშრომებს თითქმის არასდროს ეცნობიან, ისინი არც მშობელთა ფორუმებს სტუმრობენ, რათა საინტერესო რჩევები მოისმინონ, თუმცა გენიოსების აღზრდას მაინც წარმატებით ახერხებენ. ჩვენს სტატიაში მათი წარმატების საიდუმლოს გარკვევას შევეცდებით და აღზრდის იმ პრინციპებს გაგაცნობთ, რომლებსაც ებრაელი მშობლები ერთგულად იცავენ.
1. დამოუკიდებლობის წახალისება
ოჯახები, როგორც წესი, ბავშვების წახალისებას ცდილობენ. მშობლები შვილებს არწმუნებენ, რომ ისინი მომავალში წარმატების მიღწევას აუცილებლად შეძლებენ. ებრაელი მშობლები შვილებს ასწავლიან, რომ მათ წარმატების მიღწევა დამოუკიდებლად, საკუთარი ძალებით შეუძლიათ. ებრაელმა პატარებმა ადრეული ასაკიდანვე იციან, რომ მომავალი თავად უნდა შექმნან და დინების მიმართულებით ცურვას არ დასჯერდნენ.
2. შთამაგონებელი ფრაზა: „დასაწყისი ყოველთვის რთულია“
ბავშვები დამოუკიდებლები რომ გახდნენ, მათი წამოწყებები და ინიციატივები მშობლებმა აუცილებლად უნდა წაახალისონ. აუცილებელია, რომ პატარების ნებისმიერი ჰობი უფროსებმა სერიოზულად აღიქვან. როდესაც ბავშვები სირთულეებს ცხოვრებაში პირველად ეჯახებიან, ებრაელი მშობლები მათ შემდეგი სიტყვებით ამშვიდებენ: „დასაწყისი ყოველთვის რთულია.“
3. ნდობა, როგორც საუკეთესო ჯილდო
როგორ უნდა დავაჯილდოვოთ ბავშვები, როდესაც ისინი კეთილი საქმის გაკეთებას ცდილობენ? ებრაელი მშობლები თვლიან, რომ ბავშვისთვის ნდობა საუკეთესო ჯილდოა. როდესაც უფროსები ბავშვს საქმის დამოუკიდებლად გაკეთების შესაძლებლობას აძლევენ, ის თვლის, რომ კარგ საქმეს აკეთებს, რაც მის თვითშეფასებაზე დადებითად აისახება.
4. გარეგნულ იერსახეზე ნაკლები ზრუნვა
მომავალი გენიოსები გარეგნულ იერსახეზე განსაკუთრებულად არასდროს ზრუნავენ. როდესაც მშობლები ცდილობენ, რომ გარეთ ყოფნისას ბავშვები მოწესრიგებულები იყვნენ და სუფთად გამოიყურებოდნენ, ისინი ამისთვის უდიდეს ენერგიას ხარჯავენ. ეს ყოველივე კი ბავშვსაც ძალიან აწუხებს. ებრაელი მშობლები გარეგნულ იერსახეზე გამუდმებით ზრუნვას ბავშვის ზრდისა და განვითარებისთვის მნიშვნელოვან ფაქტორად არ მიიჩნევენ. ეზოში თამაშისას პატარები საერთოდ არ ფიქრობენ იმაზე, თუ როგორ გამოიყურებიან.
5. უწესრიგობასთან შეგუება
ბავშვებს წესრიგი არ უყვართ. ებრაელი მშობლები უწესრიგობის გამო პატარებზე არასდროს ბრაზობენ. მათ კარგად ესმით, რომ ბავშვებისთვის წესრიგი მოსაწყენია. ებრაელი მშობლები შვილებს მოუწესრიგებელი ოთახის გამო არ საყვედურობენ. ისინი პატარებს კომფორტულად ცხოვრების შესაძლებლობას აძლევენ. სისუფთავისა და წესრიგის მნიშვნელობას კი დროთა განმავლობაში ასწავლიან.
6. ბავშვების სურვილების პატივისცემა
მშობლების ნაწილი ბავშვებს მთელი დღის განმავლობაში შენიშვნებს აძლევს, სირბილს, ხტუნვას და ხმამაღლა საუბარს უკრძალავს. ებრაელი მშობლები შვილებს მეტ თავისუფლებას აძლევენ. ისინი ბავშვებს ჭარბი ენერგიისგან გათავისუფლებაში ხელს არ უშლიან. ასეთი ბავშვები თავდაჯერებულ და მიზანდასახულ ზრდასრულებად ყალიბდებიან. ისინი არასდროს ნებდებიან და დასახული მიზნისთვის ბოლომდე იბრძვიან.
7. თავისუფლებისადმი ბრძნული დამოკიდებულება
თანამედროვე ბავშვებს მშობლები თავისუფლად ზრდიან და მათ უფლებებს არავინ ზღუდავს. ებრაელი მშობლებისთვის არსებობს ზღვარი, რომელსაც ბავშვმა არ უნდა გაადააბიჯოს. ბავშვს უფლება არ აქვს მშობელს ან ოჯახს შეურაცხყოფა მიაყენოს. ასეთ შემთხვევაში მას მკაცრი სასჯელი ელის.
8. მშობლების პატივისცემა
ებრაელმა ბავშვებმა ადრეული ასაკიდანვე იციან, რომ მშობლები ოჯახის წინამძღოლები არიან. ისინი დედას და მამას ძალიან დიდ პატივს სცემენ. მიუხედავად ამისა, ებრაელი ბავშვი არასდროს არის მშობელზე დამოკიდებული. თუ მას რაიმე საქმის გაკეთება სურს, ყველაფერს თავად აკეთებს. ებრაელი მშობლები შვილს დათვურ სამსახურს არასდროს უწევენ. მან ყველაფერი დამოუკიდებლად უნდა გააკეთოს.
9. განსაზღვრული წესების დამკვიდრება
ებრაელი მშობლები ბავშვებს შეცდომების გამო იშვიათად სჯიან. ისინი პატარების კარგ ქცევას აჯილდოვებენ. ოჯახში ყოველთვის არსებობს განსაზღვრული წესები, რომელთა შესრულება ბავშვს ჯილდოს მიღებაში ეხმარება. ამ გზით ბავშვი შეცდომების გამოსწორებას სწავლობს და საკუთარ ქცევას გარედან აკვირდება.
10. ბავშვის ხშირი დაჯილდოვება და წახალისება
ფსიქოლოგები თვლიან, რომ ბავშვები კარგი ქცევის გამო ყოველთვის არ უნდა შევაქოთ. ებრაელი მშობლები ამ მოსაზრებას არ იზიარებენ. ისინი მიიჩნევენ, რომ პატარების დადებითი ქცევები შეუმჩნეველი არ უნდა დარჩეს. ებრაელი მშობლები შვილებს რეგულარულად აჯილდოვებენ. თუ ბავშვი დედას გაურკვეველი ფიგურებით მოხატულ ხელსახოცს საჩუქრად მიართმევს, ის მშობლისგან მოწონებას და ქებას დაიმსახურებს. დედა შვილს აუცილებლად აგრძნობინებს, რომ მას საჩუქარი ძალიან მოეწონა, რათა ბავშვის მოსაწონი ქცევა წაახალისოს.
„ეს არის ჩვენი ვაი-პედაგოგიკა. სანამ ეს არ დამთავრდება საქართველოში, გაიზრდებიან მოძალადე ბავშვები,“- თამარ გაგოშიძე
ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში ბულინგისა და ჩაგვრის პრობლემაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ პრობლემას სკოლა და ოჯახი ერთად უნდა დაუპირისპირდეს:
„მასწავლებელს, რომელსაც ცხოვრება არ უხარია, აქვს შეხება ბავშვთან და ეს გავლენას ახდენს ბავშვზე. არც იმას აღარ უხარია ცხოვრება. ძალიან შორიდან უნდა დავიწყოთ. ჩვენ არ გვაქვს ერთი მიზეზი. ჩაგვრა კომპლექსური რამ არის. როდესაც ჩაგვრის ფაქტი მოხდება, მშობელი უნდა გაერკვეს, რა ხდება. მშობელს უნდა ჰქონდეს მჭიდრო კონტაქტი მასწავლებელთან. ეს მჭიდრო კონტაქტი არ ნიშნავს დაპირისპირებას. სამწუხაროდ, ჩვენ თანამშრომლობა არ ვიცით, არ ვიცით ფაქტებზე დაფუძნებული ურთიერთობა. წინასწარ უკვე განწყობილი მიდიხარ საჩხუბრად, არ გაინტერესებს იქ რა ხდება. ბავშვისთვის შეთავაზება, რომ შენ თვითონ გაარკვიე და შენს თავს თვითონ მიხედე, არ გამოდის, სამწუხაროდ.“
თამარ გაგოშიძის თქმით, საქართველოში პედაგოგიკა არ არსებობს, რაც სავალალო შედეგების მომტანია:
„პედაგოგიკა ამოღებულია ჩვენს ქვეყანაში. არავინ არ იცის, როგორ გაზარდოს ბავშვი. არც მასწავლებელმა არ იცის პედაგოგიკა, ძალიან ვწუხვარ. პედაგოგიკა არ არის ძალადობა ბავშვზე, არც ჩხუბია, არ ყვირილია. პედაგოგიკა არის დადებითი მაგალითები ბავშვისთვის. ჩვენ რას ვასწავლით ოჯახსა და სკოლაში ბავშვს?! ის უნდა იყოს პირველი, უნდა გადაუაროს ყველას, უნდა გახდეს მინისტრი, მდიდარი, გავლენიანი, უნდა ჰყავდეს გავლენიანი მეგობრები. რას გრძნობს ეს ბავშვი? ჩვენ ეს არ ვიცით.“
„მშობლები შვილებს ყოველ წუთში სურვილს არ უნდა უსრულებდნენ. ეს გრძელდება გარდატეხის ასაკის ჩათვლით. საქართველოში მშობელი თვლის, რომ ბავშვი არ უნდა გაანერვიულოს, ბავშვმა არ უნდა იდარდოს. იგულისხმება, რომ მოთხოვნილების დაკმაყოფილების გამო არ უნდა იდარდოს. მშობლები ყველაფერს უსრულებენ შვილს. რატომ არ გვაქვს პედაგოგიკა? მე ყველაფერს ვუსრულებ ჩემს შვილს, რადგან მეშინია, რომ არ დაიჩაგროს. ბავშვმა მითხრა, კანფეტი მიყიდე, მეც მაშინვე უნდა ვუყიდო. ბავშვის ტვინი ჩარჩოს დადებას არ სწავლობს. ბავშვი ნებელობას სწავლობს აღზრდის შედეგად. მე, მშობელი კი ვუსრულებ ყველა მოთხოვნილებას ბავშვს, ვცდილობ, ცივი ნიავი არ მივაკარო, მაგრამ ცხოვრების, ეგზისტენციის უფლებას არ ვაძლევ დამოუკიდებლად. ის არის ჩემი მონა და ამავე დროს თავისი მოთხოვნილებების მონა. მე ყველა მოთხოვნილებას ვუსრულებ, მაგრამ იმ წესით უნდა იცხოვროს, რომელიც მე მინდა. ეს არის ჩვენი ვაი-პედაგოგიკა. სანამ ეს არ დამთავრდება საქართველოში, გაიზრდებიან მოძალადე ბავშვები,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თამარ გაგოშიძემ რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.