Baby Bag

​პრობიოტიკები ბავშვებისთვის: რა უნდა ვიცოდეთ?

​პრობიოტიკები ბავშვებისთვის: რა უნდა ვიცოდეთ?

ბავშვის კვების რაციონის სასარგებლო ბაქტერიებით გამდიდრება თანამედროვე სამყაროში ერთგვარ ტრენდად იქცა, თუმცა პრობიოტიკების შესახებ მშობლების დიდ ნაწილს საკმარისი ინფორმაცია არ მოეპოვება. ჩვენს სტატიაში საკვებ პროდუქტებსა და დანამატებში სასარგებლო ბაქტერიების წილსა და მათ დანიშნულებაზე გესაუბრებით.

აფთიაქებში პრობიოტიკების საკმაოდ მრავალფეროვანი არჩევანია. ამ სასარგებლო ბაქტერიის შეძენას ნებისმიერ სასურსათო მაღაზიაშიც თავისუფლად შეძლებთ, რადგან პრობიოტიკები ისეთ საკვებ პროდუქტებშიც გვხვდება, როგორებიცაა კეფირი, იოგურტი, კომბოსტოს მწნილი, სოიოს მზა კერძები და ა.შ. თუ მწნილისა და გარკვეული ნაირსახეობის რძის პროდუქტების მომჟავო გემო არ მოგწონთ, პრობიოტიკების დანაკლისს ისეთი საკვებით შეივსებთ, რომლებიც სასარგებლო ბაქტერიებით ხელოვნურად არის გამდიდრებული, მაგ. საუზმისთვის განკუთვნილი მარცვლეულის ფაფები, ხილის წვენები ან ჩვილი ბავშვის ფორმულა. არ აქვს მნიშვნელობა პრობიოტიკებს ზემოთ ჩამოთვლილი პროდუქტებიდან რომელი მათგანის დახმარებით მიიღებთ, სასარგებლო მიკროორგანიზმები თქვენი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტისა და მიკროფლორის გაჯანსაღებას გარკვეული დროით მაინც შეძლებს. გაძლიერებული იმუნური სისტემა და მეტაბოლიზმი, რა თქმა უნდა, ნებისმიერი ადამიანისთვის ძალიან სასიხარულო ცვლილებებია, თუმცა თანამედროვე მედიცინის მუშაკები პრობიოტიკების მაგიური ძალის შესახებ გადაჭრით ვერაფერს ამბობენ. ოფიციალური რეკომენდაციები ბავშვებისთვის პრობიოტიკების დამატებით მიწოდების შესახებ სამედიცინო სფეროში არ მოიპოვება. ამასთან, არ არსებობს რაიმე სახის შეზღუდვებიც ჯანმრთელი ბავშვებისთვის პრობიოტიკების მიცემასთან დაკავშირებით, რადგან ამ სასარგებლო ბაქტერიებს მათი ჯანმრთელობისთვის რაიმე სახის ზიანის მიყენება არ შეუძლია.
პრობიოტიკები ჩვენი ორგანიზმის მეგობარ ბაქტერიად მიიჩნევა. ის კუჭ-ნაწლავის ტრაქტს ნამდვილად აძლიერებს. ადამიანის სხეული არამხოლოდ გარემოში არსებული ბაქტერიებისგან განიცდის ცუდ თუ კარგ ზემოქმედებას, არამედ მის ორგანიზმში გაბატონებული უამრავი ნაირსახეობის მიკროორგანიზმის ურთიერთქმედების გავლენის ქვეშაც იმყოფება. ბაქტერიები, რომლებიც ადამიანის ორგანიზმში გვხვდება, იმუნური სისტემის მუშაობაზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. განსაკუთრებით სასარგებლო ბაქტერიებად მიიჩნევა ლაქტობაცილა (რძისმჟავას ბაქტერია) და ბიფიდობაქტერია. ორივე მათგანი გვხვდება როგორც საკვების, ასევე მათი დანამატების შემადგენლობაში.
ბავშვისთვის ნებისმიერი სახის საკვები დანამატის ან ვიტამინის მიცემამდე აუცილებლად გაიარეთ კონსულტაცია მკურნალ ექიმთან, რადგან, მართალია, პრობიოტიკი ორგანიზმისთვის სასარგებლო ბაქტერიად ითვლება, მაგრამ მისი მიწოდება რაიმე სახის ქრონიკული დაავადების ან სუსტი იმუნური სისტემის მქონე ბავშვისთვის რეკომენდებული არ არის.
ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიცემას თუ გადაწყვეტთ, აუცილებლად უნდა ერკვეოდეთ შემდეგ საკითხებში:
რა ფუნქციას ასრულებენ პრობიოტიკები ადამიანის ორგანიზმში?
პრობიოტიკების როლი და ფუნქცია სრულყოფილად შესწავლილი დღემდე არ არის, თუმცა ერთი რამ ცხადია: პრობიოტიკები კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში პათოგენური მიკროორგანიზმების გაბატონებას უშლიან ხელს, რადგან ისეთ მეტაბოლურ პროდუქტებს აწარმოებენ, რომლებიც იმუნურ სისტემას აჯანსაღებენ. პრობიოტიკები ერთგვარ ბარიერის ეფექტს ქმნიან, ისინი ნაწლავებს ცუდი ბაქტერიების ზემოქმედებისგან იცავენ, ამასთან, ანთების განვითარების რისკსაც ამცირებენ, რადგან ორგანიზმში პარაზიტების გავრცელებას უშლიან ხელს. გარდა ამისა, პრობიოტიკების დახმარებით ჩვენი იმუნური სისტემა ვირუსების წინააღმდეგ გაცილებით ეფექტურად მოქმედებს.
ვისთვის არის პრობიოტიკები სასარგებლო?
მართალია, პრობიოტიკების მიღებით სხვადასხვა დაავადების პრევენციას ნაკლებად შეძლებთ, მაგრამ მათი დახმარებით მწვავე დიარეის ხანგრძლივობას მნიშვნელოვნად შეამცირებთ. თუმცა პრობიოტიკები ვერ დაგეხმარებათ ისეთი დაავადებების დამარცხებაში, როგორებიცაა დისპესია ან ქრონიკული შეკრულობა. პრობიოტიკები ძალიან სასარგებლოა იმ ბავშვებისთვის, რომლებსაც ჯანმრთელობის გარკვეული პრობლემების გამო დიდი რაოდენობით ანტიბიოტიკის მიღება უხდებათ. აღნიშნულ შემთხვევაში ბავშვის ნაწლავური ფლორა ძალიან ზიანდება. პრობიოტიკებს კი დაზიანებული ფლორის მოწესრიგების უნარი შესწევთ. პრობიოტიკები ბავშვებში ზედა სასუნთქი გზების ინფექციების განვითარების რისკსაც ამცირებს.
ვის ეკრძალება პრობიოტიკების მიღება?
პრობიოტიკების მიცემა არ შეიძლება ისეთი ბავშვებისთვის, რომლებსაც ქრონიკული დაავადებები აქვთ. სასარგებლო ბაქტერიების მიწოდება დაუშვებელია ისეთი ბავშვისთვის, რომელიც ნაადრევად დაიბადა, სტეროიდებით მკურნალობს ან ქიმიოთერაპიის კურსს გადის. აღნიშნული პრობლემების მქონე ბავშვებზე პრობიოტიკების ზეგავლენა სათანადოდ შესწავლილი არ არის, სწორედ ამიტომ, ექიმები თავშეკავებისკენ მოგვიწოდებენ. მშობლებმა არ უნდა ჩათვალონ, რომ ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიწოდებისას დოზების დაცვა საჭირო არ არის. ბავშვისთვის სასარგებლო ბაქტერიების მიწოდებამდე აუცილებელია მათ შესახებ სრულყოფილი ინფორმაციის მოპოვება, გაარკვიეთ, რომელი მათგანი გამოირჩევა მეტი სასარგებლო თვისებებით, როდის უნდა დაიწყოთ ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიცემა და რა სიხშირით უნდა მისცეთ ბავშვს სასარგებლო ბაქტერიები. ექიმის კონსულტაციის გარეშე ბავშვისთვის პრობიოტეკების მიცემას არ გირჩევთ.
მომზადებულია​ parents.com-ის მიხედვით

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ ბავშვი იღებს ბოსტნეულს და ასაკის მიხედვით დღეში 800 გრამიდან ორ ლიტრამდე წყალს, ეს იგივე წვნიანი გამოდის,“ - პედიატრი თემურ მიქელაძე

პედიატრმა თემურ მიქელაძემ მშობლებს ბავშვთა კვებაში წვნიანის გამოყენებასთან დაკავშირებით საინტერესო რეკომენდაციები მისცა:

„წვნიანი ჩვენი გადმოსახედიდან არის ზოგ შემთხვევაში თერმულად სწორად დამუშავებული ბოსტნეული და ადუღებული წყალი. ზოგ შემთხვევაში არის დამატებული ხორცის წვნიანი, რომელიც ზოგჯერ არასწორად არის თერმულად დამუშავებული და მან შეიძლება მეტეორიზმის პრობლემები წარმოქმნას ბავშვებში. თუ ჩვენ ამ კონკრეტულ ინგრედიენტებს ცალკე მოვამზადებთ, მაგალითად, ცალკე მოვამზადებთ ბოსტნეულის პიურეს, იქ უფრო კარგად იქნება თერმულად დამუშავებული. ე.წ. წვნიანი სწორად უნდა შევაზავოთ საგემოვნო ნივთიერებებით, რომ ბავშვს მოეწონოს, ან მას მივაღებინოთ მომზადების პროცესში მონაწილეობა. თუ ბოსტნეული იქნება ცალკე მომზადებული და ბავშვი ასაკის მიხედვით მიიღებს 800 გრამიდან 2 ლიტრამდე წყალს, იგივე წვნიანი გამოვა.

პედიატრებს გვაქვს სპეციალური კვებითი რეჟიმები, რომლებსაც ბავშვებს ვთავაზობთ. ადრეული ასაკის ბავშვებში ოქროს სტანდარტი არის დედის რძე. ადრეულ ასაკში სწორად წარმართული ძუძუთი კვება ეპიგენეტიკურად განსაზღვრავს ბავშვმა მოზრდილობაში რა საკვები უნდა მიიღოს. ჩემი მთავარი მიზანი უნდა იყოს სწორი კვების პროპაგანდა. სწორი კვება გულისხმობს, რომ მთელი რაციონის 50% უნდა იყოს ბოსტნეული, 30% ხილი და 20% ხორცი, ხორცის პროდუქტები, ცილა, რძე, რძის პროდუქტები.

წვნიანი თერმულად სწორად უნდა დავამზადოთ. ცალკე ბოსტნეულის მომზადება თერმულად 5-7 წუთში შეიძლება. წვნიანის მომზადებისას წყალი ზოგჯერ შეიძლება 15-20 წუთის განმავლობაში ადუღო. ამ დროის განმავლობაში იქ არსებული ინგრედიენტების ბიოლოგიური ღირებულება იკარგება, არც ვიტამინი გექნებათ, არაფერი აღარ გექნებათ. დაგრჩებათ გამომშრალი უჯრედისი და წყალი. სწორი კვება იქნება წვნიანით თუ წვნიანის გარეშე, ეს არანაირ პრობლემას არ ქმნის. ჩემი სამი შვილი არ იღებს ამ წვნიანს. ზოგჯერ შეიძლება თვითონაც მოუნდეთ და თვეში ერთხელ სპეციალურად მოვუმზადოთ. ბებიები განსაკუთრებით კარგად ამზადებენ წვნიანებს. ახალი თაობის მშობლები მეტ-ნაკლებად ვეღარ ამზადებენ ამ წვნიანებს. მის მომზადებას დიდი დრო სჭირდება. ზოგჯერ ერთი ულუფის მომზადებას 2 საათამდე დრო უნდა. ყოველდღე ამის გაკეთება, როდესაც სწორად გააკეთებ, არ არის მარტივი. თვეში ერთხელ წვნიანის მიღება ნორმალურია იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვები იღებენ 2 ლიტრამდე წყალს და ბოსტნეულს. ტერმინი „წვნიანი“ ბავშვთა კვებაში არ არსებობს. თუ მშობელს უნდა, თუ ბავშვს მოსწონს, რა თქმა უნდა, უნდა მიიღოს. თუ ბავშვს არ მოსწონს, მაგრამ მშობელს უნდა, რომ მაინცდამაინც მიაღებინოს წვნიანი, თუ სჯერა, რომ წვნიანით მოგვარდება გასტროენტეროლოგიური პრობლემები (არ მოგვარდება, მაგრამ მაინც), ბავშვსაც უნდა მიაღებინოს მის მომზადებაში მონაწილეობა. ბებიებმა მშვენივრად იციან, როდის დაამატონ მწვანილი, ბულგარული წიწაკა, კარტოფილი, სტაფილო. წვნიანი მარტივი მოსამზადებელი არ არის. უნდა იცოდეთ, კონკრეტულ ბოსტნეულს მომზადების რა ტემპერატურული რეჟიმი აქვს,“ - მოცემულ საკითხზე თემურ მიქელაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „იმედის დღე“ 

წაიკითხეთ სრულად