Baby Bag

​პრობიოტიკები ბავშვებისთვის: რა უნდა ვიცოდეთ?

​პრობიოტიკები ბავშვებისთვის: რა უნდა ვიცოდეთ?

ბავშვის კვების რაციონის სასარგებლო ბაქტერიებით გამდიდრება თანამედროვე სამყაროში ერთგვარ ტრენდად იქცა, თუმცა პრობიოტიკების შესახებ მშობლების დიდ ნაწილს საკმარისი ინფორმაცია არ მოეპოვება. ჩვენს სტატიაში საკვებ პროდუქტებსა და დანამატებში სასარგებლო ბაქტერიების წილსა და მათ დანიშნულებაზე გესაუბრებით.

აფთიაქებში პრობიოტიკების საკმაოდ მრავალფეროვანი არჩევანია. ამ სასარგებლო ბაქტერიის შეძენას ნებისმიერ სასურსათო მაღაზიაშიც თავისუფლად შეძლებთ, რადგან პრობიოტიკები ისეთ საკვებ პროდუქტებშიც გვხვდება, როგორებიცაა კეფირი, იოგურტი, კომბოსტოს მწნილი, სოიოს მზა კერძები და ა.შ. თუ მწნილისა და გარკვეული ნაირსახეობის რძის პროდუქტების მომჟავო გემო არ მოგწონთ, პრობიოტიკების დანაკლისს ისეთი საკვებით შეივსებთ, რომლებიც სასარგებლო ბაქტერიებით ხელოვნურად არის გამდიდრებული, მაგ. საუზმისთვის განკუთვნილი მარცვლეულის ფაფები, ხილის წვენები ან ჩვილი ბავშვის ფორმულა. არ აქვს მნიშვნელობა პრობიოტიკებს ზემოთ ჩამოთვლილი პროდუქტებიდან რომელი მათგანის დახმარებით მიიღებთ, სასარგებლო მიკროორგანიზმები თქვენი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტისა და მიკროფლორის გაჯანსაღებას გარკვეული დროით მაინც შეძლებს. გაძლიერებული იმუნური სისტემა და მეტაბოლიზმი, რა თქმა უნდა, ნებისმიერი ადამიანისთვის ძალიან სასიხარულო ცვლილებებია, თუმცა თანამედროვე მედიცინის მუშაკები პრობიოტიკების მაგიური ძალის შესახებ გადაჭრით ვერაფერს ამბობენ. ოფიციალური რეკომენდაციები ბავშვებისთვის პრობიოტიკების დამატებით მიწოდების შესახებ სამედიცინო სფეროში არ მოიპოვება. ამასთან, არ არსებობს რაიმე სახის შეზღუდვებიც ჯანმრთელი ბავშვებისთვის პრობიოტიკების მიცემასთან დაკავშირებით, რადგან ამ სასარგებლო ბაქტერიებს მათი ჯანმრთელობისთვის რაიმე სახის ზიანის მიყენება არ შეუძლია.
პრობიოტიკები ჩვენი ორგანიზმის მეგობარ ბაქტერიად მიიჩნევა. ის კუჭ-ნაწლავის ტრაქტს ნამდვილად აძლიერებს. ადამიანის სხეული არამხოლოდ გარემოში არსებული ბაქტერიებისგან განიცდის ცუდ თუ კარგ ზემოქმედებას, არამედ მის ორგანიზმში გაბატონებული უამრავი ნაირსახეობის მიკროორგანიზმის ურთიერთქმედების გავლენის ქვეშაც იმყოფება. ბაქტერიები, რომლებიც ადამიანის ორგანიზმში გვხვდება, იმუნური სისტემის მუშაობაზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. განსაკუთრებით სასარგებლო ბაქტერიებად მიიჩნევა ლაქტობაცილა (რძისმჟავას ბაქტერია) და ბიფიდობაქტერია. ორივე მათგანი გვხვდება როგორც საკვების, ასევე მათი დანამატების შემადგენლობაში.
ბავშვისთვის ნებისმიერი სახის საკვები დანამატის ან ვიტამინის მიცემამდე აუცილებლად გაიარეთ კონსულტაცია მკურნალ ექიმთან, რადგან, მართალია, პრობიოტიკი ორგანიზმისთვის სასარგებლო ბაქტერიად ითვლება, მაგრამ მისი მიწოდება რაიმე სახის ქრონიკული დაავადების ან სუსტი იმუნური სისტემის მქონე ბავშვისთვის რეკომენდებული არ არის.
ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიცემას თუ გადაწყვეტთ, აუცილებლად უნდა ერკვეოდეთ შემდეგ საკითხებში:
რა ფუნქციას ასრულებენ პრობიოტიკები ადამიანის ორგანიზმში?
პრობიოტიკების როლი და ფუნქცია სრულყოფილად შესწავლილი დღემდე არ არის, თუმცა ერთი რამ ცხადია: პრობიოტიკები კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში პათოგენური მიკროორგანიზმების გაბატონებას უშლიან ხელს, რადგან ისეთ მეტაბოლურ პროდუქტებს აწარმოებენ, რომლებიც იმუნურ სისტემას აჯანსაღებენ. პრობიოტიკები ერთგვარ ბარიერის ეფექტს ქმნიან, ისინი ნაწლავებს ცუდი ბაქტერიების ზემოქმედებისგან იცავენ, ამასთან, ანთების განვითარების რისკსაც ამცირებენ, რადგან ორგანიზმში პარაზიტების გავრცელებას უშლიან ხელს. გარდა ამისა, პრობიოტიკების დახმარებით ჩვენი იმუნური სისტემა ვირუსების წინააღმდეგ გაცილებით ეფექტურად მოქმედებს.
ვისთვის არის პრობიოტიკები სასარგებლო?
მართალია, პრობიოტიკების მიღებით სხვადასხვა დაავადების პრევენციას ნაკლებად შეძლებთ, მაგრამ მათი დახმარებით მწვავე დიარეის ხანგრძლივობას მნიშვნელოვნად შეამცირებთ. თუმცა პრობიოტიკები ვერ დაგეხმარებათ ისეთი დაავადებების დამარცხებაში, როგორებიცაა დისპესია ან ქრონიკული შეკრულობა. პრობიოტიკები ძალიან სასარგებლოა იმ ბავშვებისთვის, რომლებსაც ჯანმრთელობის გარკვეული პრობლემების გამო დიდი რაოდენობით ანტიბიოტიკის მიღება უხდებათ. აღნიშნულ შემთხვევაში ბავშვის ნაწლავური ფლორა ძალიან ზიანდება. პრობიოტიკებს კი დაზიანებული ფლორის მოწესრიგების უნარი შესწევთ. პრობიოტიკები ბავშვებში ზედა სასუნთქი გზების ინფექციების განვითარების რისკსაც ამცირებს.
ვის ეკრძალება პრობიოტიკების მიღება?
პრობიოტიკების მიცემა არ შეიძლება ისეთი ბავშვებისთვის, რომლებსაც ქრონიკული დაავადებები აქვთ. სასარგებლო ბაქტერიების მიწოდება დაუშვებელია ისეთი ბავშვისთვის, რომელიც ნაადრევად დაიბადა, სტეროიდებით მკურნალობს ან ქიმიოთერაპიის კურსს გადის. აღნიშნული პრობლემების მქონე ბავშვებზე პრობიოტიკების ზეგავლენა სათანადოდ შესწავლილი არ არის, სწორედ ამიტომ, ექიმები თავშეკავებისკენ მოგვიწოდებენ. მშობლებმა არ უნდა ჩათვალონ, რომ ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიწოდებისას დოზების დაცვა საჭირო არ არის. ბავშვისთვის სასარგებლო ბაქტერიების მიწოდებამდე აუცილებელია მათ შესახებ სრულყოფილი ინფორმაციის მოპოვება, გაარკვიეთ, რომელი მათგანი გამოირჩევა მეტი სასარგებლო თვისებებით, როდის უნდა დაიწყოთ ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიცემა და რა სიხშირით უნდა მისცეთ ბავშვს სასარგებლო ბაქტერიები. ექიმის კონსულტაციის გარეშე ბავშვისთვის პრობიოტეკების მიცემას არ გირჩევთ.
მომზადებულია​ parents.com-ის მიხედვით

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

3-6 წლამდე ასაკის ბავშვის იდეალური კვების რაციონი, კალორიების დღიური ნორმა და აუცილებლად მისაღები პროდუქტები - ნუტრიციოლოგი მაია სურვილაძე

3-6 წლამდე ასაკის ბავშვის იდეალური კვების რაციონი, კალორიების დღიური ნორმა და აუცილებლად მისაღები პროდუქტები - ნუტრიციოლოგი მაია სურვილაძე

პედიატრმა, ნუტრიციოლოგმა მაია სურვილაძემ სამი-ექვსი წლის ასაკის ბავშვის კვების რაციონი და დღის განმავლობაში მისაღები კალორიების რაოდენობა განიხილა. მისი თქმით, ბავშვმა 3-4 წლის ასაკში დღეში 1550 კილოკალორია უნდა მიიღოს, 4-6 წლის ასაკში კი 1750-1850 კილოკალორია:

„ბავშვმა სამიდან ოთხ წლამდე დაახლოებით 1550 კილოკალორია უნდა მიიღოს, ოთხიდან ექვს წლამდე 1750-1850 კილოკალორია. გოგონებსა და ბიჭებს შორის ამ ასაკში უკვე არის პატარა განსხვავება. ​ეს კალორაჟი უნდა გადანაწილდეს დღის განმავლობაში. ორივე ასაკობრივ ჯგუფში უნდა იყოს ოთხჯერადი კვება დღეში. ბავშვი ამ დროს არის ბაღში. 70 % ამ კალორაჟის უნდა იყოს ბაღში ათვისებული. საუზმე უნდა იყოს 25 % მთელი კალორაჟის (387 კკ), სადილი უნდა იყოს 30-40 %-მდე, სამხარი უნდა იყოს 15-20 %, აქ შეიძლება 5 %-იანი შუალედებიც იყოს. ვახშამი უნდა იყოს 20-25 %. პროცენტული გადანაწილება 4-6 წლამდე ბავშვებშიც ასეთივეა, უბრალოდ მატულობს ულუფების მოცულობა.“

მაია სურვილაძის თქმით, ბავშვმა საუზმე ბურღულეულის ფაფის მირთმევით უნდა დაიწყოს:

„3-4 წლამდე ბავშვებში ​აუცილებლად ბურღულეული უნდა იყოს მიწოდებული დილით ფაფის სახით, დაახლოებით 250 გრამი. რატომ ბურღულეული? ბურღულეული სახამებელს შეიცავს.ის ნელა შეიწოვება და დიდხანს აძლევს ორგანიზმს დანაყრების შეგრძნებას. ორ-სამ დღეში ერთხელ შეიძლება ყველი იყოს დამატებული 10 გრამის რაოდენობით. დასალევად ან კაკაო ან ჩაი უნდა დავამატოთ. ჩაი უნდა იყოს ძალიან ბაცი, არ უნდა იყოს მაგარი. თუ აქ იქნება კაკაო, სამხარზე იქნება ჩაი, ან პირიქით. აქვე შეიძლება იყოს გამოყენებული მაკარონის ნაწარმი. ამ ასაკობრივ ჯგუფში შაქრის რაოდენობა 45-50 გრამი უნდა იყოს და დღის განმავლობაში გადანაწილდეს.“

მაია სურვილაძემ აღნიშნა, რომ სადილზე ბავშვებმა ბოსტნეული აუცილებლად უნდა მიირთვან:

„სამწუხაროდ, ქართველი ბავშვების 90 % სალათებს არ მიირთმევს. სასურველია, რომ კვების წინ რაღაც რაოდენობის სალათა, ცოცხალი ბოსტნეული მიიღოს ბავშვმა. ამ ასაკობრივ ჯგუფში 60 გრამ ბოსტნეულზეა საუბარი. ​ეს შეიძლება იყოს კიტრი-პომიდვრის სალათა, კომბოსტო-სტაფილო ერთად. სტაფილოს აზრი აქვს იმ შემთხვევაში თუ ცხიმთან ერთად იქნება, რომ კაროტინი A ვიტამინში გადავიდეს. შემდეგ აუცილებლად უნდა მოდიოდეს წვნიანი. აუცილებელი არაა წვნიანში ხორცი და ნახარში იყოს. ნახარში არც არის რეკომენდებული. ეს უნდა იყოს ბოსტნეულის წვნიანი 200 გრამის რაოდენობით, 4-6 წლის ბავშვებში 250 გრამი. სადილზე ასევე აუცილებლად უნდა ჩავრთოთ ხორცი ან თევზი 100 გრამის რაოდენობით. თუ თევზი შემწვარია, აუცილებლად კანი უნდა იყოს გადაცლილი. ხორცი შეიძლება იყოს საქონლის ან ქათმის. სადილზე აუცილებელია გარნირიც 150 გრამის რაოდენობით. ეს შეიძლება იყოს ბოსტნეულის პიურე, ვერმიშელი, წიწიბურა.“

„სამხარი შეიძლება იყოს ფუნთუშა, ცომეული, ხაჭაპური, ხაჭოს მობრაწულები, აქ კვერცხიც შეიძლება ფიგურირებდეს, ფხვიერი ნამცხვარი. ​ვახშამზე შეიძლება იყოს მაწონი, ბურღულეულის რაღაც ნაწილი,“ - აღნიშნულ თემაზე მაია სურვილაძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“- ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად