Baby Bag

რომელი სახეობის ზეთია უკეთესი ბავშვთა კვებაში?

რომელი სახეობის ზეთია უკეთესი ბავშვთა კვებაში?
რომელი სახეობის ზეთია უკეთესი ბავშვთა კვებაში? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს პედიატრი, ბავშვთა გასტროენტეროლოგი მარიამ ღუღუნიშვილი ესაუბრა.
- რომელი სახეობის ზეთი სჯობს, რომ გამოვიყენოთ ბავშვთა კვებაში?
- ყოველდღიურ საკვებ რაციონში ცხიმი ერთ-ერთია იმ 3 აუცილებელი მაკროელემენტიდან (ცილა, ცხიმი, ნახშირწყალი), რომლებზეც ჩვენი პატარების ორგანიზმის ზრდა და სრულყოფილი ფუნქციონირებაა დამოკიდებული. ცხიმები და ზოგადად ზეთები ენერგიის ერთ-ერთი მთავარი წყაროა, რომელსაც ბავშვები ასე უხვად ხარჯავენ, მას კი შემდეგ აღდგენა სჭირდება.
რაც შეეხება ცხიმის სახეობებს, უხეშად შეგვიძლია დავყოთ 3 ჯგუფად:
  • უჯერი ცხიმები - გვხვდება მცენარეებში და თევზში: ავოკადო, მიწისთხილი, ნიგოზი, ნუში, ზეითუნის ზეთი, რაფსის ზეთი, სიმინდის ზეთი, მზესუმზირის ზეთი, სოიო, ჩია;
  • ნაჯერი ცხიმები - ხორცი, ცხოველური პროდუქტები: კარაქი, ქონი, ყველი, ნაღები, ქოქოსის ზეთი;
  • ტრანსცხიმები - მარგარინი, კომერციული მზა სასუსნავები/არაჯანსაღი საკვები, ცომეულსა და შემწვარ პროდუქტებში. ისინი იქმნებიან მცენარეული ზეთების ჰიდროგენიზაციისას - მოხმარების პროცესში.
რა თქმა უნდა, დღეს ყველაზე მეტად მოწოდებულია უჯერი ცხიმების გამოყენება, რომელთაგან გამოყოფენ ზეითუნის ზეთს.
- სასარგებლოა თუ არა ზეითუნის ზეთი ბავშვებისთვის?

- ზეითუნის ზეთი ორგანიზმზე საუკეთესო გავლენას ახდენს, რადგან იგი შეიცავს მრავალ სასარგებლო ნივთიერებას - ვიტამინებს, მჟავებსა და მიკროელემენტებს. ისინი ასევე აუცილებელია თავის ტვინის, ნერვული სისტემის, გულსისხლძარღვთა სისტემის და ა.შ. ფუნქციონირებისთვის.
აღსანიშნავია, რომ მასში შემავალი A, D, E ვიტამინები ხელს უწყობენ ძვლოვანი და კუნთოვანი სისტემის განმტკიცებას, ხელს უშლიან თავისუფალი რადიკალების წარმოქმნას, დადებით ეფექტს ავლენენ აგრეთვე კანის და თმის სტრუქურაზე. K ვიტამინის შემცველობა ხელს უწყობს განსაკუთრებით სისხლის ნორმალურ შედედებას.
ზეითუნის ზეთის მრავალი დადებითი თვისება გამოწვეულია მონოუჯერი მჟავების შემცველობით, როგორებიცაა მაგალითად, ოლეინისა და პალმიტინის მჟავები. მათი მთავარი ფუნქციაა სისხლში ე.წ. „ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება. მრავალი კვლევით დამტკიცებულია, რომ მისი მუდმივი და რეგულარული მოხამარება ამცირებს გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების რისკს.
ზეითუნის ზეთში ბევრია ლინოლის მჟავაც, რომელიც ამაგრებს უჯრედის მემბრანას და ლორწოვან გარსებზეც დადებითად მოქმედებს, ახდენს დაზიანების შემთხვევაში მათ სწრაფ შეხორცებას.

ზეითუნის ზეთი აგრეთვე სასარგებლოა საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის სხვადასხვა დარღვევის დროსაც.
- შეიძლება თუ არა მზესუმზირის და სიმინდის ზეთების გამოყენება?
- რა თქმა უნდა, საკვებ რაციონში შესაძლებელია მზესუმზირის და სიმინდის ზეთების გამოყენებაც.
ზეითუნის ზეთსა და მზესუმზირის ზეთს აქვს მონოუჯერი და პოლიუჯერი ცხიმების თითქმის მსგავსი შემადგენლობა. მზესუმზირის ზეთში უფრო მაღალია ლინოლის მჟავას შემცველობა.
სიმინდის ზეთს აქვს უფრო დაბალი წვის წერტილი - ტემპერატურა, რომლის დროსაც ის იწყებს წვას, ვიდრე მზესუმზირის ზეთს. ეს ამ უკანასკნელის გამოყენებას ანიჭებს უპირატესობას მაღალტემპერატურული მომზადების საჭიროების შემთხვევაში. ასევე, მზესუმზირის ზეთს აქვს ნაკლები არომატი, ამიტომ მისი გამოყენებისას მცირდება სხვა ინგრედიენტების გემოების შენიღბვის რისკი, რაც მნიშნვნელოვანია პატარა გურმანებისთვის. სიმინდის ზეთი შეიცავს უბიქინონის მნიშვნელოვან და ალფა და გამა-ტოკოფეროლების (ვიტამინი E) დიდ რაოდენობას.
- როგორც ვიცით, არსებობს ცივი და ქიმიური დაწურვის ზეითუნის ზეთი. რომელი უკეთესია ბავშვთა კვებისთვის გამოსაყენებლად და რატომ?
- წარმოებულ ზეითუნის ზეთის შეფუთვაზე შევხვდებით სხვადასხვა წარწერას, რაც გვაძლევს ინფორმაციას თუ რამდენად სრულყოფილად აქვს გავლილი ქიმიური წმენდის ეტაპები და არის თუ არ არის რაფინირებული: „გავლილი აქვს მხოლოდ ჰიდრატაცია“ ან „მხოლოდ ვინთერიზაცია“, „დეზოდორაციის გარეშე“, „არომატიზატორების გარეშე“. ყველა ეს ტერმინი რაფინირების საფეხურებზე მიუთითებს.
შესაბამისად, არსებობს ზეითუნის ზეთის სხვადასხვა სახე:
ექსტრა ვირჯინი - უმაღლესი ხარისხის ზეთი, რომელიც მიღებულია პირველადი დაწურვით, ამ შემთხვევაში წყალი და ზეთი განცალკევებულია. იგი ცივად გამოსაყენებლი პროდუქტია, თუმცა ამ ტიპის ზეთი მაინც არ კარგავს ბოლომდე თავის დადებით თვისებებს 200-215გრ-ზეც, შესაბამისაც შესაძლებელია ცხობის დროსაც გამოყენება;
ვირჯინი - მისი მჟავეობა მერყეობს 0.8-2%-მდე, არ გამოყენება შესაწვავად;
რაფინირებული - მჟავეობა 2%-ზე მეტია, გადის გადამუშავების უფრო მეტ საფეხურს. გამოიყენება, როგორც ცხობის, ისე წვისთვის.
შესაბამისათ, თუ ზეთის გამოყენება გსურთ მხოლოდ სალათებისთვის, ეცადეთ იყოს არარაფინირებული, ხოლო წვნიანებისთვის ან რამის შესაწვავად, რეკომენდებულია რაფინირებულის მოხმარება.
- კარაქში შემწვარი უკეთესია თუ ზეთში?
- გარკვეული რაოდენობით კარაქის გამოყენებაც დასაშვებია. იგი შეიცავს ზეთთან შედარებით მეტი რაოდენობით ქოლესტერინს. მისი წვის წერტილი - 163-190°C, შესაბამისად, გასათვალისწინებელია, თუ რა საკვების მომზადებისთვის ვიყენებთ მას. თუმცა ბავშვები ხშირად უპირატესობას ანიჭებენ მას შედარებით უკეთესი გემოს გამო.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

10 საზაფხულო პროდუქტი, რომელიც ორსულების მენიუში უნდა იყოს

10 საზაფხულო პროდუქტი, რომელიც ორსულების მენიუში უნდა იყოს

ზაფხული წელიწადის ის დროა, რომელიც ყველაზე გრძელი და მცხუნვარე დღეებით ხასიათდება. ეს სეზონი ორსულებისთვის ნაკლებად სასურველია, თუმცა მწველ დღეებს თან მინერალებითა და ვიტამინებით გაჯერებული ბევრი სახეობის ხილი და ბოსტნეული მოჰყვება, რაც სასარგებლოა თქვენი და თქვენი პატარას ჯანმრთელობისთვის. ამ სტატიაში გირჩევთ იმ „​საზაფხულო ​პროდუქტებს“, რომლებიც აუცილებლად უნდა იყოს ორსულების მენიუში.

1. მიკროგრენი

​მიკროგრენი მწვანეფოთლოვანთა ოჯახს მიეკუთვნება. სასარგებლო და გემრიელი ნაყოფი მრავალმხრივი მკვებავი თვისებებითაც გამოირჩევა. მიკროგრენი მდიდარია C და E ვიტამინებით, რომლებიც აამაღლებს თქვენს იმუნიტეტს ცხელი ზაფხულის განმავლობაში. მიკროგრენის ერთ-ერთი უპირატესობა მისი გამოყენების სხვადასხვა ვარიაციაა - შეგიძლიათ ის გამოიყენოთ კერძის ინგრედიენტად ან უბარლოდ გასაფორმებლად, მეტი ვიზუალური ეფექტისთვის. მაგალითად, მიკროგრენი უხდება სენდვიჩსა და ომლეტს. 

2. საზამთრო

საზამთრო შესანიშნავია ორგანიზმის ჰიდრატირებისთვის. ის კლავს წყურვილის გრძნობას და იცავს ორგანიზმს გამოშრობისგან. საზამთრო კარგია წახემსებისთვის. მაღალი ტემპერატურის დროს ის მარტივად აღგიდგენთ ენერგიას. ასევე, ფიზიკური აქტივობის ან სეირნობის დროს საზამთროს წვენი ერთ-ერთი პოპულარული სასმელია. 

3. მოხარშული კვერხი

მოხარშული კვერცხი მარტივი და მსუბუქი გზაა ცილის მისაღებად. ორსულობისას ერბო კვერცხის მომზადებაც კი დიდ ძალისხმევას მოითხოვს, ამ დროს მოხარშული კვერცხი საუკეთესო გამოსავალია. თქვენ შეგიძლიათ მისი მრავალმხრივ გამოყენება: სალათებში, კერძების გასაფორმებლად, სენდვიჩების დასამზადებლად. თითოეულ ვარიანტში მიიღებთ საჭირო ცილასა და სხვა მიკრონუტრიენტს, რომლებიც აუცილებელია ორსულობის განმავლობაში. 

4. კენკრა

ზაფხული მდიდარია სეზონური ხილით, მათ შორის კენკრით, რომელიც შესანიშნავად ერწყმის სმუზს, იოგურტს, ხილის კოქტეილს, სხვადასხვა ფაფას. ზაფხულში კენკრის დიდი არჩევანია: მარწყვი, ჟოლო, მოცვი, მაყვალი. კენკრა მდიდარია ანტიოქსიდანტებით, ასევე ბოჭკოთი, რომელიც დაგეხმარეთ ყაბზობის თავიდან ასაცილებლად. ასევე, თუ მარწყვი სახლში მოგყავთ და მისი მოკრეფა თქვნთვის სასიამოვნო თავშესაქცევი საშუალებაა, შეგიძლიათ ისიამოვნოთ ამ შესაძლებლობითაც. 

5. ბერძნული იოგურტი

ბერძნული იოგურტი დღის დაწყების საუკეთესო ვარიანტია. მისი მიღებისას ორგანიზმი მარაგდება დიდი რაოდენობის პროტეინით. გარდა ამისა, ცივი იოგურტის ფაქტურა შესანიშნავია ზაფხულის ცხელ დღეებში. ამასთანავე, იგი გაჯერებულია ჯანსაღი ცხიმებით, რაც იმას ნიშნავს, რომ თქვენ დღის ვრცელი პერიოდი დანაყრებულად იგრძნობთ თავს. სურვილის შემთხევაში შეგიძლიათ, ბერძნულ იოგურტს შვრიის ფაფა დაურთოთ და საუზმე მეტად ნოყიერი აქციოთ.

 6. კიტრი

კიტრი შეიცავს დიდი რაოდენობით წყალს, რომელიც დადებითად მოქმედებს მთელს ორგანიზმზე თვალების ჩათვლით. თუ თქვენ გაწუხებთ ალერგია ან უძილობა, კიტრი ნამდვილად დაგეხმარებათ. ასე რომ, გაასუფთავეთ კიტრი ყუნწებისგან და დაწურეთ ან უბრალოდ დაჭერით და მიირთვით.

7. პიტნა

თუ წყალს დაუმატებთ პიტნას, მიიღებთ არომატულ სასმელს, რომელიც კანის რეცეპტორების გააქტიურებით დიდხანს შეგინარჩუნებთ სიგრილეს. ასევე, შეგიძლიათ პიტნას დაუმატოთ „პიტნის მეგობარი“ პროდუქტებიც და ასე ებრძოლოთ სიცხეს.

8. პომიდორი

პომიდორი გემოსა და მრავალხმრივი გამოყენების გამო ზაფხულის ერთ-ერთი მთავარი ბოსტნეულია. მისი გამოყენებით შეგიძლიათ მოამზადოთ გასპაჩოს ცივი წვნიანი, ბოსტნეულის სალათები ან მარტივად - მიირთვათ მარილითა და წიწაკით. გარდა იმისა, რომ პომიდორი ორგანიზმს სიგრილის შეანრჩუნებაში ეხმარება, იგი შეიცავს ლიკოპეინს, წითელ კაროტინს, რაც გვიცავს მზის დამწვრობისგან (ასეთივე ნივთიერება გვხვდება სტაფილოშიც). 

9. ალუბალი

ალუბალი ჯანმრთელობისთვის სასარგებლო ბევრი თვისებით ხასიათდება. ეს ხილი ვიტამინების, პროტეინის, რკინის, მინერალებისა და კალციუმის ნამდვილი „საცავია“. ის ასტიმულირებს და აძლიერებს იმუნურ სისტემას, ხელს უწყობს ახალშობილის გონებრივ ჯანმრთელობას, ასევე ასუსტებს ინფლამაციასა და შებერილობას, გეხმარებათ ძილის გაუმჯობესებაში.

10. ყაბაყი

ყაბაყი ერთ-ერთი ყველაზე ჰიდრირებული ბოსტნეულია, რომელიც ბევრ რეცეპტს შეგიძლიათ მოარგოთ. ყაბაყი ფოლიუმის მჟავის, კალიუმის, ვიტამინების (A, C) წყაროა. ყველა ეს ელემენტი კი ფუნდამენტურად მნიშვნელოვანია პრენატალური ჯანმრთელობისთვის.


ასე რომ, თქვენ უკვე იცით როგორ უნდა გაუმკლავდეთ ზაფხულის ცხელ დღეებს. მოიმარგეთ ზემოთ აღნიშნული პროდუქტები-სრული მზადყოფნითა და ამაღლებული განწყობით დაუხვდით ახალ სეზონს!

ავტორი: მარიამ კვეტენაძე

წყარო: www.mother.ly

წაიკითხეთ სრულად