რამდენჯერ უნდა ეძინოს ბავშვს დღისგანმავლობაში, არის თუ არა აუცილებელი შუადღის ძილი და როგორი ძილის რუტინა უნდა ჰქონდეს პატარას, რომ ჩაძინება გავუმარტივოთ? - ამ და სხვა საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა მედიცინის დოქტორი, ბავშვთა ნევროლოგი, ნინო გოგატიშვილი.
- რამდენად მნიშვნელოვანია ბავშვებისთვის დღის ძილი და რომელ ასაკში რამდენჯერ უნდა ეძინოს პატარას დღის განმავლობაში?
- ძილი მართლაც ძალიან მნიშვნელოვანია, როგორც ბავშვებისთვის, ისე მოზარდების და მოზრდილებისთვის.
ბავშვებისთვის მნიშვნელოვანია, როგორც დღის, ისე ღამის ძილი. სხვადასხვა ასაკში განსხვავებულია დღის ძილის ჯერადობა, დღის და ღამის ძილის ხანგრძლივობა. თუმცა აუცილებლად გასათვალისწინებელია ინდივიდუალური თავისებურებებიც.
ჩვილობის ასაკში (1 წლამდე) დღის ძილის ხანგრძლივობა არის 3-4 საათი, ღამის ძილის ხანგრძლივობა - 10 საათი. ამ ასაკში დღისით ბავშვები იძინებენ 2-3 ჯერ, შედარებით პატარები (2-3 თვის) 3-4 ჯერ. 1,5-2 წლის ასაკში ბავშვების უმრავლესობა დღეში 1-2 ჯერ იძინებს, დღის ძილის ხანგრძლივობა ამ ასაკში დაახლოებით 2-2,5 საათია. ღამით სძინავთ 11-12 საათის მანძილზე.
უფრო კონკრეტულად, სხვადასხვა ასაკში ძილის ხანგრძილობა ასეთია:
2-12 თვის ასაკში - საშუალოდ ძილის ხანგრძლივობა 15-16 საათია;
1-2 წ.- ძილის ხანგრძლივობა 14 საათია;
3-5 წ.- ძილის ხანგრძლივობა 10-13 საათია;
6-11 წ.- ძილის ხანგრძლივობა 9-10 საათია;
13-18 წ. - ძილის ხანგრძლივობა 8-9 საათია.
- ზოგიერთ ბავშვს არ სძინავს შუადღეზე. ეს წარმოადგენს თუ არა პრობლემას?
- 3 წლამდე ასაკის ბავშვების უმრავლესობა იძინებს დღისით. მშობლები გადაწყვეტენ ხოლმე, ბავშვი არ დააძინონ დღისით იმ მოტივით, რომ ღამით პატარამ ადრე დაიძინოს. ხშირად ეს ძილის დარღვევის მიზეზი ხდება და ბავშვები ღამითაც ვეღარ იძინებენ, ადვილად ღიზიანდებიან, ტირიან, ჭირვეულობენ.
ძალიან მნიშვნელოვანია ძილის რეჟიმის დაცვა. საჭიროა 3 წლამდე ასაკის ბავშვი იძინებდეს დღისით, შუადღემდე და არა შუადღის შემდეგ, რომ არ მოხდეს ღამის ძილის გადავადება. ღამით ბავშვი უნდა იძინებდეს არაუგვიანეს საღამოს 9 საათისა, შესაბამისად, დილით უნდა იღვიძებდეს 8 საათზე. მნიშვნელოვანია ამ რეჟიმის ზუსტი დაცვა. ძილისთვის მომზადება სასურველია, დავიწყოთ ერთსა და იმავე დროს.
- როგორ გავუმარტივოთ პატარას ჩაძინება?
- პატარასთვის ჩაძინების გასამარტივებლად შესაძლოა, გამოვიყენოთ მისთვის საყვარელი რბილი სათამაშო, რომელსაც ჩაეხუტება, ასევე კარგი ვარიანტია ზღაპრის მოყოლა. მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ, რომ ძილის წინ ბავშვი მსუბუქად ვავახშმოთ და არ გადავტვირთოთ. ასევე ზედმეტი ფიზიკური აქტივობა, კომპიუტერული თამაშები, თუნდაც ანიმაციური ფილმების ნახვა ძილის წინ იწვევს ჩაძინების გაძნელებას. საძინებელ ოთახში სასურველია, არ იყოს ტელევიზორი. გვქონდეს სუსტი განათება, როცა ბავშვი შეიღვიძებს ღამით ადვილად უნდა გაერკვეს გარემოში და უფრო ადვილად შეიბრუნებს ძილს.
- ხელში დაძინება რამდენად მიზანშეწონილია და როცა ძილის დრო აქვს და ტირის, უნდა დავტოვოთ თუ არა თავის საწოლში?
- ხელში დაძინება მიზანშეწონილი არ არის. უკვე 4-5 თვის ასაკიდან ბავშვი უნდა მიეჩვიოს დამოუკიდებლად ჩაძინებას თავის საწოლში. ეს მნიშვნელოვანია, რადგან ბავშვები, რომლებიც იძინებენ დამოუკიდებლად, ასევე ადვილად შეიბრუნებენ ძილს, როცა შეიღვიძებენ არ დასჭირდებათ უფროსის დახმარება.
როცა პატარას ძილის დრო აქვს და ტირის, უნდა დავტოვოთ საწოლში, დავჯდეთ გვერდით რამდენიმე წუთით, მოვეფეროთ. შემდეგ დავტოვოთ, თუ კვლავ აგრძელებს ტირილს, კვლავ შევაკითხოთ და მშვიდად ვუთხრათ, რომ ძილის დროა.
- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს, როგორ ჩამოუყალიბონ ბავშვს სწორი ძილის რუტინა?
- მნიშვნელოვანია, ბავშვს ადრეული ასაკიდან ჰქონდეს ძილის რუტინა, ძილის წინ მომზადება მოხდეს ერთსა და იმავე დროს, ეს მოიცავს, მაგალითად, ბანაობას ძილის წინ. ეს უნდა ემთხვეოდეს იმ დროს, როცა ბავშვს რეალურად ეძინება. როგორც წესი, მშობელი ამჩნევს ხოლმე როდის ეძინება პატარას. ძალიან მნიშვნელოვანია, ეს დრო არ გადავავადოთ რაიმე მიზეზით, მაგალითად, საოჯახო საქმე, სტუმრები და სხვა. ძილის დროის გადავადება იწვევს ძილის დარღვევას.
ღამის ძილზე დადებითად აისახება დღისით, სუფთა ჰაერზე ფიზიკური აქტივობა. ამიტომ დღისით ეცადეთ, აუცილებლად გაასეირნოთ პატარა, დატვირთოთ თამაშებით, ხოლო უშუალოდ ჩაძინებამდე 1-2 საათი ბავშვი არ დატვირთოთ ფიზიკურად.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ითვლება, რომ დედამ უნდა უმღეროს ბავშვს. დედის სიმღერა ძალიან დადებითად აღიქმება ბავშვის მიერ,“ - თამარ ედიბერიძე
ბავშვთა ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ იმ უნარების შესახებ ისაუბრა, რომელთა განვითარებაში ბავშვს ასაკობრივად უნდა დავეხმაროთ. მისი თქმით, წლამდე ასაკში ბავშვს მოტორული უნარები უვითარდება:
„ერთ წლამდე ასაკი არის მოტორული განვითარების ასაკი, როდესაც ქარიშხალივით ვითარდება ახალ-ახალი მოტორული უნარები. ბავშვი იწყებს თავის დაჭერას, თავის ხელებს აღმოაჩენს. ჯდომას იწყებს, დგომას, სიარულს. ამის პარალელურად ძალიან იზრდება კოგნიტური განვითარების, სოციალური ურთიერთობების უნარების განვითარება. წლამდე ბავშვი მაინც უფრო მოსმენას სწავლობს. ჩვენ მას ძალიან ბევრი უნდა ველაპარაკოთ, პატარ-პატარა სახალისო საბავშვო ლექსები, გარითმული მელოდიები ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მივაჩვიოთ ჩვენს ხმას, სხვადასხვა ინტონაციას და ა.შ. რა თქმა უნდა, პირველ ეტაპზე ის სიტყვიერ პასუხს ვერ დაგვიბრუნებს, მაგრამ აუცილებლად უნდა ვიყოთ მონდომებული, რომ მან ემოციებით, მიმიკით თავისი საპასუხო რეაქცია გამოხატოს.“
„ითვლება, რომ დედამ უნდა უმღეროს ბავშვს. დედის სიმღერა ძალიან დადებითად აღიქმება ბავშვის მიერ. ყველა წუთი გამოვიყენოთ ამისთვის, ვსეირნობთ, ვუცვლით, ვაბანავებთ, ვაჭმევთ თუ ა.შ. არ არის საჭირო ბევრი სპექტრი, დღეს ერთი ლექსი, ხვალ მეორე. მზა, ერთსტროფიანი წაღიღინება ბავშვს აჩვევს ჩვენს ხმას, აჩვევს სიტყვიერ კომუნიკაციას და ემოციების გაღვივებას უწყობს ხელს.“
„სამ წლამდე უკვე წინა პლანზე მოდის ის, რომ ბავშვმა სიტყვიერი პასუხიც უნდა დაგვიბრუნოს. მისი ლექსიკური მარაგი ძალიან უნდა გაფართოვდეს. ყურადღება უნდა მივაქციოთ იმას, რამდენად რეაგირებს ჩვენი სიტყვების შინაარსზე ბავშვი. უნდა ვახმოვანოთ, უნდა ავუხსნათ ყველაფერი, რასაც ბავშვი ეხება, უყურებს, აკეთებს. მაგალითად, მოდი, სადილი მოვამზადოთ ერთად, ავიღოთ მწვანილი, პომიდორი, წვნიანი პომიდორი, წითელი პომიდორი და ა.შ. ერთი წლის მერე, როდესაც სიტყვების მარაგი ფართოვდება ბავშვისთვის, ნაცნობ ზღაპარს რომ ვუყვები, პერიოდულად ვაკეთებ პაუზებს. მას ვაძლევ საშუალებას შემომაშველოს ის სიტყვები, რომელიც მას ახსოვს. ძალიან მოსახერხებელი და მიმზიდველია ამ დროს, რომ პატარა თოჯინების თეატრი გავითამაშოთ. მაგალითად, მოვიდა დათუნია, აი, რა უთხრა. მივცეთ ბავშვს დრო და წავახალისოთ, რომ მანაც გაიმეოროს.“
„ბავშვები, რა თქმა უნდა, უცებ ისრუტავენ ყველა ინფორმაციას, რასაც ვაწვდით, მაგრამ პრობლემა არის ის, რომ ისინი ვერ ახერხებენ ამ ინფორმაციის რაციონალიზაციას, დახარისხებას, შესაბამისად, ბრმად ისრუტავენ ყველაფერს, რასაც ვაწვდით, ამიტომ, ეს ჩვენი პასუხისმგებლობაა, რომ სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია. სკოლისათვის მზაობა არ გულისხმობს ასოებისა და ციფრების წერაში ვარჯიშს, სასკოლო მზაობისთვის მომზადება ესაა ძერწვა, აპლიკაციები, გაფერადება, ხატვა და ა.შ. გამოვჭრათ, დავხატოთ, გამოვძერწოთ, ეს ავითარებს თითების ფუნქციებს და არა ასოების წერა,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თამარ ედიბერიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.