Baby Bag

რა მივირთვათ საუზმეზე, სადილსა და ვახშამზე? - თინათინ კაჭარავას რეკომენდაციები ჯასაღი კვებისთვის

რა მივირთვათ საუზმეზე, სადილსა და ვახშამზე? - თინათინ კაჭარავას რეკომენდაციები ჯასაღი კვებისთვის

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას, როგორი უნდა იყოს კვების რაციონი დღის მანძილზე?

ძალიან ბევრ შეტყობინებას ვიღებთ ჩვენი მკითხველისგან, სადაც გვთხოვენ დეტალურად განვიხილოთ დღის მანძილზე, ჯანსაღი კვების დროს, როგორი უნდა იყოს კვების რაციონი და რომელ საათებშია რეკომენდებული კვება. ამიტომ დღეს თქვენს ყურადღებას ამ საკითხზე შევაჩერებ. დასაწყისშივე კიდევ ერთხელ გავუსვათ ხაზი, რასაც პრაქტიკულად ყოველთვის ვიმეორებთ, რომ რეკომენდაციები ეხება პრაქტიკულად ჯანმრთელ მოსახლეობას, რომელთაც არ აქვთ რაიმე თანმხლები დაავადება და ასევე გავიმეორებ, რომ ყველა რეკომენდაცია ყველა ადამიანს ვერ ერგება, რადგან ყველა ადამიანს გააჩნია ინდივიდუალური მეტაბოლიზმი.

თითოეული ჩვენგანის დილა აუცილებელია, იწყებოდეს საუზმით. დაისახეთ წესად, რომ არცერთი დილა არ დაიწყოთ საუზმის გარეშე. დავიმახსოვროთ, რომ პირველი კვების მირთმევა სასურველია არაუგვიანეს 10:00 საათისა. 

რა შეიძლება მივირთვათ საუზმეზე?

საუზმე შეიძლება შედგებოდეს: წყალზე ან რძეზე დამზადებული შვრიის ფაფა ხილთან ან ყველთან ერთად (გემოვნების მიხედვით) ან ნებისმიერი სხვა ბურღულეული, ან მოხარშული კვერცხი და ყველი, ან ყველასთვის საყვარელი ტოსტები ბოსტნეულებით ან ხილით და სხვა. 

​საუზმიდან დაახლოებით სამ საათში ცალკე კვებად უნდა მივირთვათ სეზონური ხილი 300-400 გრამის ოდენობით (ისევ შეგახსენებთ რომ, აკრძალული ხილია: ბანანი, მსხალი, კარალიოკი, ყურძენი, ლეღვი). სეზონურ ხილს ყოველთვის იმიტომ ენიჭება უპირატესობა, რომ მაქსიმალურად მოხდეს მისგან ესოდენ საჭირო მიკრო, მაკრო ელემენტების და ვიტამინების ათვისება. მიმდინარე სეზონი მდიდარია ციტრუსებით. ვისაც ალერგია არ აქვს ციტრუსებზე, სასურველია მათი ყოველდღიურ რაციონში ჩართვა. 

შემდეგი კვება კი არის დღის ძირითადი კვება - სადილი, რომელიც სასურველია დღის 15:00-16:00 საათებში მივირთვათ. სადილი უნდა იყოს რაც შეიძლება მრავალფეროვანი და მდიდარი ცილებით, ჯანსაღი ცხიმით და ასევე უნდა მივიღოთ ზომიერი ოდენობით ნახშირწყლები. სადილზე ერთი ნაჭერი პური (სასურველია იყოს წინა დღის) თავისუფლად შეგვიძლია მივირთვათ, ასევე ზოგადი რეკომენდაციებიდან სადილზე სასურველია, კარტოფილის ხშირი გამოყენებისგან თავი შევიკავოთ. მივირთვათ მრავალფეროვანი და ჯანსაღი საკვები, როგორებიცაა: 300 მლ. ნებისმიერი სახეობის წვნიანი ან 200 გრ. მოხარშული ხორცი ან თევზი სალათთან ერთად ან 300 გრ. ოდენობის ბოსტნეულებისგან შემდგარი ნებისმიერი სალათი (ვიმახსოვრებთ, რომ სალათების შესაზავებლად ​არ ვიყენებთ მაიონეზს, გამოვიყენოთ გაწურული მაწონი ან ლიმ​ონის წვენი) და სხვა. ვიმახსოვრებთ მთავარ პრინციპს, რომ სადილი დავამზადოთ მხოლოდ მცენარეულ ცხიმზე და მარილი გამოვიყენოთ მხოლოდ სუფრაზე მიტანის წინ, ისიც უმცირესი რაოდენობით.

​დღის ბოლო კვება - ვახშამი სასურველია 19:00-დან 20:00-მდე შუალედში, უნდა იყოს მსუბუქი: მაგალითად, ნებისმიერი ნაკლებცხიმიანი რძის ნაწარმი (ხაჭო, მაწონი, კეფირი, იოგურტი) ან 300 გრ. ოდენობით ბოსტნეულის ან ხილის მსუბუქი სალათები. მიმდინარე სეზონთან მიმართებაში ძალიან სასარგებლო ვახშამია ორთქლზე მოხარშული ან ღუმელში გამომცხვარი გოგრა 200-300 გრ ოდენობით და სხვა.

რაც შეეხება ტკბილეულზე მოთხოვნილებას, დღის მანძილზე შეგვიძლია მივირთვათ 25 გრ. ოდენობით შავი შოკოლადი. კვების რაციონთან ერთად არ უნდა დაგვავიწყდეს ​წყლის ბალანსის შენარჩუნებაც ორგანიზმში! 

გისურვებთ ჯანმრთელობას!

შეიძლება დაინტერესდეთ

ყველაფერი, რაც მშობლებმა უნდა იცოდნენ, თუ ბავშვის ცურვაზე შეყვანას გეგმავენ - ინტერვიუ ცურვის ინსტრუქტორთან

ყველაფერი, რაც მშობლებმა უნდა იცოდნენ, თუ ბავშვის ცურვაზე შეყვანას გეგმავენ - ინტერვიუ ცურვის ინსტრუქტორთან
როგორ უნდა დაძლიოს ბავშვმა წყლის შიში, რა წესები უნდა დავიცვათ ზამთარში ცურვისას გაციების ასარიდებლად, ყველასთვის სასარგებლოა ცურვა, თუ არსებობენ გამონაკლისებიც - ამ და სხვა აქტუალურ თემებზე Moms.ge-ს ვაკის საცურაო აუზის ცურვის ინსტრუქტორი ირაკლი გოშაძე ესაუბრა.

- რომელი ასაკიდან არის რეკომენდებული ბავშვის ცურვაზე შეყვანა?

- ცურვა კარდიოდატვირთვების ლიდერია და ამ მხრივ ვერც ერთი სპორტი ვერ შეედრება. მშობელს ნებისმიერი ასაკიდან შეუძლია შვილის ცურვაზე შეყვანა. მოგეხსენებათ, ბავშვი მუცლადყოფნის პერიოდშივე წყალშია და მან ფიზიოლოგიურად იცის ცურვა, ასე ვთქვათ, თანდაყოლილად აქვს ეს ნიჭი. გარკვეული პერიოდის შემდეგ კი ფიზიოლოგიური ცურვა სპორტულ ცურვაში გადადის და ბავშვები იწყებენ ტექნიკის შესწავლას. როცა ბავშვს შეუძლია დავალებებზე ადეკვატურად მოახდინოს რეაგირება (3-4 წლის ასაკში), შესაძლებელია მათთვის ცურვის შესწავლა.

- თუ ბავშვს წყლის შიში აქვს, როგორ ეხმარებით მის გადალახვაში?

- თუ ბავშვს წყალთან ურთიერთობა არ ჰქონია და რაიმე ფსიქოლოგიური ტრავმა არ აკავშირებს მასთან, წყლის შიში არ აქვს. ბავშვს შიში უჩნდება მოგვიანებით, როდესაც ის აანალიზებს, რა შეიძლება მოჰყვეს წყალთან ურთიერთობას. როდესაც 3 წლის ბავშვი მოდის ცურვაზე, მასთან ერთად წყალში მასწავლებელიცაა. მასწავლებელს ხელით უჭირავს ბავშვი, ესაუბრება და აძლევს მითითებებს. ეს იმდენად ბუნებრივი პროცესია, რომ შიშის ფაქტორი, თავისთავად გამორიცხულია. დამხმარე საშუალებები დიდ როლს თამაშობს: ჰაერის მუსკულები, დაფები, ჩხირები, ჟილეტები. შიშის ფაქტორის მაქსიმალური გაქარწყლებისთვის ვიყენებთ თამაშების პრინციპს, ვინაიდან ამ დროს ბავშვი მთელი ყურადღებით არის ჩართული და არ ეძლევა საშუალება, დაფიქრდეს, „ვაი, რა მომივა წყალში, მარტო რომ ვიყო“. ტექნიკის შესწავლით ხდება ადამიანი თავდაჯერებული, რაც ნიშნავს იმას, რომ აღარ ეშინია.

- ცურვა ყველა ბავშვისთვის სასარგებლოა, თუ არსებობს გამონაკლისები?

- არ არსებობს ადამიანი, რომელზეც შეიძლება ცურვამ უარყოფითი ზეგავლენა მოახდინოს, თუმცა აუზის წყალი სპეციალური წამლებით მუშავდება და სწორედ ამ წამლების მიმართ შეიძლება, ზოგიერთი ბავშვი იყო ალერგიული. მათთვის ხელშემწყობი ფაქტორებია საჭირო. 

- რა ინვენტარი უნდა იქონიოს მშობელმა ბავშვის ცურვაზე მიყვანისას?

- არსებობს წყლის წესები, რასაც გვერდს ვერ ავუვლით. ცურვის შესწავლისას აუცილებელია შემდეგი ინვენტარის ქონა: საცურაო კოსტიუმი, წყლის სათვალე, რეზინის ქუდი. დანარჩენი სავალდებულო ნივთებში არ შედის, მაგრამ სასურველია, იქონიონ საკუთარი ჩუსტები და პირსახოცი.

- წყლის ოპტიმალური ტემპერატურა პატარებისთვის...

- პატარები, ძირითადად, დახურულ აუზში შეისწავლიან ცურვას და მისი ოპტიმალური ტემპერატურაა 30 გრადუსი. გააჩნია ჰაერის ტემპერატურასა და ბავშვის დატვირთვასაც. ასაკის მიხედვით მათ განსხვავებული შრომა და მუშაობა უწევთ. 30 გრადუსი არის ნორმა (+2 გრადუსი). შეიძლება 3 წლის ბავშვს ცოტა ცივი მოეჩვენოს წყალი, თუმცა მოგეხსენებათ, ყველა ასაკის ბავშვისთვის ცალკე ტემპერატურის შექმნა შეუძლებელია.

- კვირაში რამდენჯერ და რამდენი საათია რეკომენდებული ცურვა ბავშვებში?

- მინიმალური მაჩვენებელი გულისხმობს კვირაში 3-ჯერ ვარჯიშს 45 წთ-იდან 1 სთ-მდე. ეს არის შესწავლის პერიოდში რეკომენდებული ინტერვალი. როდესაც ბავშვი სწავლობს და ითვისებს რაღაცას, არ შეიძლება ატაროთ კვირაში ერთხელ. ამას არსებითი მნიშვნელობა აქვს. ბავშვი არის ცოცხალი ორგანიზმი, მას აქვს მეხსიერება, მაგრამ ის არ არის ხანგრძლივი. იგი დამოკიდებულია ინსტიქტზე, განსკუთრებით, როცა საქმე ცურვას ეხება. დიდი ინტერვალი იწვევს ათვისების შეფერხებას, ასე ვთქვათ, ადგილზე გაჩერებას.

- საშუალოდ რა დროა საჭირო იმისთვის, რომ ბავშვმა დამოუკიდებლად ცურვა ისწავლოს?

- ეს დამოკიდებულია როგორც ასაკზე, ასევე თუ რამდენად ყურადღებიანია ბავშვი. საკმაოდ ინდივიდუალური საკითხია. ცურვის შესწავლა მთლიანად ადამიანზეა დამოკიდებული და ასევე იმაზე, თუ რა სიხშირით დადის ვარჯიშზე. ბავშვებში ყველაფერი მარტივადაა. ისინი სუფთა ფურცლები არიან, როგორც დაწერ, ისე ისწავლიან. მინიმუმ სამი თვე აუცილებლად სჭირდება ბავშვს, რომ აითვისოს ცურვის 4 სტილი და მოერგოს წყალს. სამი თვის შემდეგ კი იწყება უფრო კონკრეტული მუშაობა. 

- და ბოლოს, რა წესები უნდა დავიცვათ ზამთარში ცურვისას, რომ თავიდან ავიცილოთ გაციება?

- მე წლების განმავლობაში ვიყავი დაკავებული წყალბურთით. ბევრი თანაგუნდელი გამოეთიშა ასპარეზობას ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემების გამო. სამწუხაროდ, მწვრთნელები ამაზე არ საუბრობენ. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ გამოიცვალოთ ის კოსტიუმი, რომლითაც იცურავეთ, არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება მისი ტანზე დატოვება და შეშრობა. ცხელი წყლით უნდა ჩამოიბანოს აუზის წყალი, გაიშროს ტანი და თავი. აუცილებელი ინვენტარია ქუდი. სველი თმით არ უნდა დატოვოთ აუზი.

ესაუბრა თამუნა კიკალიშვილი
წაიკითხეთ სრულად