Baby Bag

„ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს ჩაძინების მიზნით ლოგინში ურთავენ ტელეფონს - ეს მცდარი შეხედულებაა“

„ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს ჩაძინების მიზნით ლოგინში ურთავენ ტელეფონს - ეს მცდარი შეხედულებაა“
რა საფრთხის წინაშე აყენებს ეკრანდამოკიდებულება ბავშვს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რომ თავიდან აირიდოს მისგან გამოწვეული დაავადებები - აღნიშნულ თემებზე ​Momsedu.ge-ს ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე ესაუბრა.  

- ქალბატონო ნანა, ბავშვებში ეკრანდამოკიდებულება საკმაოდ გავრცელებული პრობლემაა მშობლებისთვის. რამდენად დიდია შანსი, ეს პრობლემა გადაიზარდოს დაავადებად?

- ნებისმიერი დამოკიდებულება შეიძლება, გადაიზარდოს დაავადებად. ამ დამოკიდებულებამ შესაძლოა, გამოიწვიოს ამა თუ იმ ორგანოთა სისტემის დაავადებები. როგორიც არის ნევროლოგიური, ასევე სხვა ორგანოების, მაგალითად, მხედველობის.

- ეკრანდამოკიდებულება ხელს უწყობს ძილის დარღვევას, თუმცა უფრო კონკრეტულად, რა რისკების წინაშე ვდგებით, როდესაც გამოსხივება ძილის ხარისხზე ახდენს გავლენას ან როგორ შეიძლება გამოვლინდეს ეს პრობლემა? დაძინებამდე რამდენიმე საათით ადრე მოვწყვიტოთ ბავშვი ეკრანს?

- დაძინება და ჩაძინებისთვის ორგანიზმში აუცილებელია წარმოიშვას მელატონინი. მელატონინი არის ის ჰორმონი, რომელიც დაძინებას უწყობს ხელს. მისი გამომუშავებისთვის აუცილებელია სიბნელეში ყოფნა. გამოსხივება მთლიანად თრგუნავს მელატონინის გამოყოფას. შესაბამისად, ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს რომ ჩააწვენენ ლოგინში, ჩაურთავენ ტელეფონს და ჰგონიათ, ჩაეძინება ბავშვს, ეს არის მცდარი შეხედულება. გამოსხივება ჩაძინების გახანგრძლივებაზე მოქმედებს. ძილისწინ უმჯობესია რაიმე რუტინული სამუშაო, თუნდაც აბაზანის მიღება, მშობლებმა უნდა გამონახონ დრო, მიუჯდნენ, ზღაპარი წაუკითხონ, ანუ გაჯეტი ჩაანაცვლოს მშობელმა, ბებიამ ან აღმზრდელმა.

- მშობლებმა დღეში რამდენ ხანს უნდა გამოიყენოს 5 წლამდე ასაკის ბავშვთან ციფრული ტექნოლოგია, რომ არ დადგეს ბავშვის განვითარების საფრთხე?

- ორ საათზე მეტი ნამდვილად არ შეიძლება, ესეც მაქსიმუმ და არავითარ შემთხვევაში ამ ორი საათის განმავლობაში გადაბმულად არ უნდა უყურებდეს ტელევიზორს და არ უნდა ეჭიროს ხელში გაჯეტი. 

- რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი სმარტფონებით ჭამის დროს? 

- ჭამა არის თვითონ ისეთი პროცესი, რომლის შემდეგ იწყება დანაყრება და კუჭში ჩასული საჭმელი ტვინს აძლევს სიგნალს, რომ დანაყრდა, ამიტომ მთელი ყურადღება მომართული უნდა იყოს ჭამის პროცესზე. როდესაც ჩვენ ბავშვს ვართობთ, მისი ყურადღება გადადის სხვა რამეზე, თუნდაც ტელევიზორზე, მობილურზე. ბავშვი მექანიკურად აღებს პირს და ყლაპავს, შესაბამისად, ვერ კონცენტრირდება უშუალოდ ჭამის პროცესზე. ამ კვების ჩამოყალიბებას ეწოდება „შეუმჩნეველი კვება“. შემდგომში უკვე ყალიბდება მანკიერი რეფლექსი, როდესაც ტელევიზორის ყურების დროს ერთობა და ისე ჭამს, ვერ აკონტროლებს მიღებული საკვების რაოდენობას. სწორედ ეს ხდება სიმსუქნის ჩამოყალიბების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი.

- დღესდღეობით, მშობლების დიდი ნაწილი საჭიროდ თვლის, რომ დაწყებითი კლასის მოსწავლეს მობილური გაატანოს სკოლაში, ბავშვები ამას ცუდად იყენებენ, უქვეითდებათ სწავლის სურვილი, ექმნებათ მხედველობასთან ან ხერხემალთან დაკავშირებული პრობლემები. რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიუდგნენ ამ ასაკის ბავშვებს?

- მოდით, დავიწყოთ იმით, რომ დღევანდელ დროში მობილურის გარეშე არსებობა თითქმის შეუძლებელია. იმისთვის, რომ დედა შვილს დაუკავშირდეს საჭიროების შემთხვევაში, ექსტრემალურ სიტუაციებში, მობილური კავშირი არის აუცილებელი. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მობილურში, რომელიც მიაქვს, იყოს ჩატვირთული უამრავი თამაში და ერთობოდეს გაკვეთილების პროცესში. ბავშვი უნდა მივაჩვიოთ, რომ მობილური მისთვის იყოს კავშირის აუცილებელი საშუალება. რა თქმა უნდა, პირველ ან მეორეკლასელ ბავშვს არ ვგულისხმობ. რაც შეეხება იმას, თუ რას ვურჩევდი მშობლებს, ეკრანთან ბავშვის დიდი ხანი ყოფნა შეამცირონ და გაზარდონ ბავშვთან პირადი ურთიერთობა, ბავშვის გონებრივი განვითარებისთვის აუცილებელია თამაში. თუ ჩვენ დიდხანს მივუშვებთ ბავშვს ტელეფონთან, შესაძლებელია მისი შიდა ჩაკეტილობა გამოვიწვიოთ, ურთიერთობა აღარ მოუნდეს დარჩენილ სამყაროსთან და აუტისტური სპექტრის აშლილობასაც შეუწყოს ხელი. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი ჭამის დროს
რატომ არ უნდა გავართოთ ბავშვი ჭამის დროს - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი ნანა საპანაძე ​საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:„როცა ჩვილი დედის ძუძუთი იკვებება, დედა-შვილს შორ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც თქვენი სამი წლის შვილი ჭირვეულობს და ამბობს: „მე ამას არ შევჭამ,“ თქვენ ეუბნებით...“ - ნეიროფსიქოლოგ თამარ გაგოშიძის რჩევები მშობლებს

„როდესაც თქვენი სამი წლის შვილი ჭირვეულობს და ამბობს: „მე ამას არ შევჭამ,“ თქვენ ეუბნებით...“ - ნეიროფსიქოლოგ თამარ გაგოშიძის რჩევები მშობლებს

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლების მიერ ბავშვებისთვის არჩევანის თავისუფლების შეზღუდვის პრობლემაზე ისაუბრა:

„ნორმალური განვითარების ბავშვი ისეთი არსებაა, რაზეც არ უნდა ატარო, ყველაფერზე სიხარულით წავა და ასე თუ ისე ყველაფერს აითვისებს, მაგრამ ეს მისი არჩევანი არ არის. შეიძლება მეც მინდა, რომ ჩემი შვილი მუსიკაზე დადიოდეს, მაგრამ ორი წლის ასაკიდანვე უნდა ვასწავლოთ ბავშვს, რა არის არჩევანის გაკეთება.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, სამი წლის ბავშვი თუ ჭამისას ჭირვეულობს, მას შეზღუდული არჩევანი უნდა შევთავაზოთ:

​როდესაც თქვენი სამი წლის შვილი ჭირვეულობს და ამბობს: „მე ამას არ შევჭამ,“ თქვენ ეუბნებით: „აირჩიე რას შეჭამ, ფაფას თუ კვერცხს?!“ ეს არის შეზღუდული არჩევანის სტრატეგია. დაუშვათ გეუბნებათ, რომ კვერცხს შეჭამს და მერე ამბობს, რომ არა, გადაიფიქრა. თქვენ მის არჩევანს პატივს სცემთ და ეუბნებით: „ძალიან ვწუხვარ, მაგრამ მე კვერცხი მოგიმზადე და სხვა საშუალება არ მაქვს." რატომ არის ჩვენს საზოგადოებაში, რომ თავის საქციელზე პასუხს არავინ არ აგებს? შემოეჭამა, შემოეპარა და ა.შ. ეს ტერმინი აქედან მოდის, რომ მე არ მინდოდა, მაგრამ ასე გამოვიდა. ვიღაცამ გააკეთა შენ მაგივრად, ვიღაცამ აირჩია შენ მაგივრად. მოზრდილობის ასაკამდე მშობლები ირჩევენ შვილების მაგივრად. შედეგი არის უპასუხისმგებლო მოზრდილი.“

„როდესაც სკოლაში ბავშვი სხვადასხვა წრეზე მიმყავს, ჩვენ ერთად უნდა ავირჩიოთ. მშობლები ხშირად მეუბნებიან, რომ ბავშვი 5-10 წრეზე დაჰყავთ. უხარია ბავშვს და არ იღლებაო, მშობელი მეუბნება. ჩვენ ბავშვის ფიზიკური მდგომარეობაც უნდა გავითვალისწინოთ. კი უხარია ეს ბავშვს 7-8 წლის ასაკში, მაგრამ მისი რესურსი სასრულია. ათას ადგილას ვერ ირბენს და მერე 9 საათზე გაკვეთილების მომზადებას ვერ დაიწყებს ეს ბავშვი. როდესაც მასწავლებელი მიგეგმავს, რომ 10-12 წიგნი უნდა წაიკითხო ზაფხულში, მე, როგორც ბავშვს ინტერესი დამეკარგება,’- აღნიშნულ საკითხზე თამარ გაგოშიძემ რადიო „იმედის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო „იმედი“

წაიკითხეთ სრულად