Baby Bag

Covid-19 და შაქრიანი დიაბეტი - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები

Covid-19 და შაქრიანი დიაბეტი - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას, რატომ ითვლებიან შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულები კორონავირუსული ინფექციით დაინფიცირების მაღალ რისკ ჯგუფად და რა რეკომენდაციები უნდა დაიცვან დიაბეტით დაავადებულმა პაციენტებმა კოვიდ პანდემიის პირობებში?

SARS-COV-19 ვირუსული ინფექციაა, რომელმაც შეცვალა დღევანდელი მსოფლიო. როგორც ცნობილია, კორონავირუსული ინფექცია განსაკუთრებულ რისკს ქმნის 70 წელს გადაცილებული ადამიანებისთის და ასევე თანმხლები ქრონიკული დაავადებების მქონე პირებისთვის. ქრონიკულ დაავადებებში კი ერთ-ერთ წამყვან ადგილს იკავებს შაქრიანი დიაბეტი. დღეს თქვენს ყურადღებას შევაჩერებ, რა რჩევები უნდა გაითვალისწინონ შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულმა ადამიანებმა არსებული პანდემიის პირობებში.

რატომ ითვლებიან შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულები კორონავირუსული ინფექციით დაინფიცირების მაღალ რისკ ჯგუფად? შაქრიანი დიაბეტი მოქმედებს ადამიანის იმუნურ სისტემაზე, განსაკუთრებით კი არაკომპენსირებული დიაბეტი (მდგომარეობა, როდესაც პაციენტს არ აქვს გლუკოზის მაჩვენებლები სამიზნე ფარგლებში). ასეთ დროს ხდება იმუნური სისტემის დაქვეითება, რაც დიაბეტიან პაციენტებში ზრდის დაინფიცირების რისკს, ხოლო დაინფიცირების შემთხვევაში დაავადების მძიმედ მიმდინარეობას უწყობს ხელს.

​განვიხილოთ, თუ რა რეკომენდაციები უნდა დაიცვან დიაბეტით დაავადებულმა პაციენტებმა კოვიდ პანდემიის პირობებში. პირველ რიგში ზოგადი რეკომენდაციები:
  • მაქსიმალური სოციალური დისტანცირება (აუცილებლობის გარეშე მოერიდეთ ხალხთან კონტაქტს, თუ თქვენ ცხოვრობთ მრავალწევრიან ოჯახში სასურველია, ოჯახის წევრებისგანაც მაქსიმალური დისტანცირება),
  • ჰიგიენური ზომების მაღალ ხარისხში დაცვა,
  • ნიღბის სწორად ტარება,
  • ხშირად მოხმარებადი საგნების დეზინფიცირება,
  • აუცილებელია სისხლში შაქრის ციფრების მკაცრი კონტროლი, სასურველია,  ციფრები რაც შეიძლება ახლოს იყოს სამიზნე მაჩვენებლებთან,
  • ​რეკომენდებულია დილით ადრე სუფთა ჰაერზე სეირნობა არახალხმრავალ ადგილებში დაახლობით ერთი საათის განმავლობაში,
  • კვებას უნდა მიექცეს განსაკუთრებული ყურადღება. აუცილებელია დღეში ჯერადი მრავალფეროვანი დაბალანსებული კვება. გაამდიდრეთ საკვები ცილოვანი საკვებით (ხორცი, თევზი, კვერცხი, რძის ნაწარმი), მიიღეთ სეზონური ხილი (გარდა დიაბეტიანებისთვის აკრძალული ხილისა: ბანანი, მსხალი, კარალიოკი, ლეღვი, ყურძენი). შეეცადეთ საკვები იყოს ჯანსაღი და სეზონური პროდუქტისგან მომზადებული,

  • ​სასურველია საპროფილაქტიკო დოზებით მიიღოთ D ვიტამინი,
  • ​იქონიეთ თქვენს მკურნალ ექიმთან მაქსიმალური კონტაქტი შაქრის ციფრების ნორმალიზააციითვის. სასურველია, ისარგებლოთ დისტანციური კონსულტაციით და არ ჩადგეთ რიგებში.

​​გახსოვდეთ - ადეკვატურად მართული შაქრიანი დიაბეტი შეამცირებს ინფიცირების და დაავადების მძიმედ მიმდინარეობის რისკებს!

​გისურვებთ ჯანმრთლობას!
ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

რაზე მიგვანიშნებს თუ ბავშვი ადვილად იღლება, ფერს იცვლის ელემენტარული დატვირთვისას, ძილში ფორიაქობს და მოუსვენარია? - ინტერვიუ კარდიოლოგ ზურაბ კლიმიაშვილთან

რაზე მიგვანიშნებს თუ ბავშვი ადვილად იღლება, ფერს იცვლის ელემენტარული დატვირთვისას, ძილში ფორიაქობს და მოუსვენარია? - ინტერვიუ კარდიოლოგ ზურაბ კლიმიაშვილთან

როგორ მივხვდეთ, რომ ბავშვს გულთან დაკავშირებით პრობლემები აქვს, რა ძირითადი ნიშნები ახასიათებს ინფარქტს, შეიძლება თუ არა გულის პრობლემების მქონე ქალბატონებისთვის დაორსულება - ამ და სხვა საინტერესო თემებზე Moms.ge კარდიოლოგ ზურაბ კლიმიაშვილს ესაუბრა.

- ბატონო ზურაბ, როგორ მივხვდეთ, რომ ბავშვს გულთან დაკავშირებით პრობლემები აქვს, რა სიმპტომებს უნდა მიექცეს განსაკუთრებული ყურადღება?

- თუ ბავშვი საეჭვოდ ადვილად იღლება თანატოლებთან თამაშის დროს ან ფერს იცვლის ელემენტარული დატვირთვისას, ძილში ფორიაქობს და მოუსვენარია, აუცილებლად უნდა მიიყვანოთ პედიატრთან. იგი ბავშვის მდგომარეობას შეაფასებს და თუ საჭიროდ ჩათვლის, კარდიოლოგთან გადაამისამართებს.

- ტუჩების გალურჯება კავშირშია თუ არა გულის პრობლემებთან. თუ კი, რა სახის პრობლემებზე მიგვანიშნებს?

- ტუჩების გალურჯება შეიძლება, იყოს დაკავშირებული გულის პრობლემასთან, კერძოდ გულის სარქველების დაავადებასთან, რაც ბავშვებში, როგორც წესი, თანდაყოლილია ხოლმე, ასევე გულის კუნთის მოდუნების-ე.წ. მიოპათიის დროს, რაც შეიძლება სხვადასხვა მიზეზით იყოს გამოწვეული. თუმცა ტუჩები, შეიძლება, გალურჯდეს სხვა მიზეზითაც. ამიტომ ამას გამოკვლევა სჭირდება.

- რევმატიზმი და გულის პრობლემები. როგორც ვიცით, ეს პრობლემა ბავშვობის ასაკში იჩენს თავს...

- რევმატიზმი ქსოვილების ანთებითი დაზიანებით მიმდინარე პროცესია, რომელსაც დროულად გამოვლინების და სწორი მკურნალობის შემთხვევაში გართულებები არ მოჰყვება ხოლმე. დიახ, როგორც აღნიშნეთ, უხშირესად ბავშვობის ასაკში იჩენს თავს და ისევ და ისევ პედიატრების ყურადღებამისაქცევია. შემდგომ ისინი გადამისამართდებიან რევმატოლოგებთან, რომლებიც მართავენ ამ პრობლემას. ჩვენთან, კარდიოლოგებთან ხვდებიან უკვე გართულებული გულის პრობლემებით, რომელიც სარქვლოვანი ან გულის კუნთის ანთებითი დაზიანებებით გამოიხატება.

- სანამ სპორტის რომელიმე სახეობით დაკავდება ბავშვი, აუცილებელია თუ არა კარდიოლოგთან მიყვანა (თუ არაფერს არ უჩივის)?

- ვერ გეტყვით, რომ ცალსახად აუცილებელია, რადგან ბავშვები, როგორც წესი, პედიატრების მეთვალყურეობის ქვეშ არიან. სპორტის ნებისმიერ სახეობაში, თუ მწვრთნელი შეამჩნევს საეჭვო ვითარებას ბავშვის ჯანმრთელობის თვალსაზრისით, მაშინაა აუცილებელი მისი მიყვანა სპეციალისტთან.

- შეიძლება თუ არა ბავშვთა კვება კავშირში იყოს შემდეგში გულის დაავადებების განვითარებასთან?

- ბავშვობაშივე დაწყებული არასწორი კვება ცალსახად უარყოფითად აისახება მოზრდილობის ასაკში. არასწორი კვება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი და რისკფაქტორია ისეთი სისხლძარღვოვანი დაავადებების განვითარების, როგორიცაა სტენოკარდია, ინსულტი, ინფარქტი და ა.შ.

- რა პროდუქტებს გაუწევთ რეკომენდაციას გულის დაავადებების თავიდან ასაცილებლად, განსაკუთრებით ბავშვებში?

- მნიშვნელოვანია კვების წესი, ანუ განაწილებული და ბალანსირებული კვება, დღეში რამდენჯერმე. კუჭნაწლავის სისტემა არ უნდა გადაიტვირთოს. რაც შეეხება პროდუქტებს, რომლებიც აუცილებლად უნდა მიიღოს ყველა ბავშვმა, სასურველია კვებითი რაციონი მდიდარი იყოს ხილ-ბოსტნეულით, თუმცა ცილოვან და ცხიმის შემცველ საკვებსაც თავისი აუცილებელი წილი აქვს. ცალსახად აღიარებულია, რომ ე.წ. სწრაფი კვების ობიექტების საკვების უმეტესობა არ მიეკუთვნება ჯანსაღი კვების რაციონს.

- ორსულობასა და გულის პრობლემებზეც რომ ვისაუბროთ. თუ ქალს დაორსულებამდე გულთან დაკავშირებით პრობლემები ჰქონდა, რას უნდა მიაქციოს განსაკუთრებული ყურადღება და შეიძლება თუ არა მისთვის ბუნებრივი მშობიარობა?

- ეს ძალიან მნიშვნელოვანი თემაა. როგორც ვიცით, ორსულობა ქალის ორგანიზმისთვის დამატებითი დატვირთვაა. გართულებების დიდი ნაწილი, რაც ორსულობის პერიოდს შეიძლება ახლდეს, გულთანაა დაკავშირებული. არსებობს შემთხვევები, როდესაც დაორსულება არ შეიძლება, ასევე არსებობს მეორე მოცემულობაც - დაორსულება შესაძლებელია, თუმცა აუცილებელია მუდმივი მეთვალყურეობა. კარდიოლოგმა და გინეკოლოგმა ერთად უნდა განსაზღვრონ პაციენტის მდგომარეობა და შეაფასონ რისკები, რომელიც თან ახლავს ორსულობას. რაც შეეხება ბუნებრივ მშობიარობას, ესეც ინდივიდუალურია. არის შემთხვევები, როდესაც დაშვებულია ბუნებრივი მშობიარობა, არის შემთხვებები, როდესაც აუცილებელია საკეისრო კვეთა ზედმეტი დატვირთვების თავიდან ასაცილებლად.

- პროდუქტები, რომლებიც ორსულობისას დედამ უნდა მიიღოს, რომ ნაყოფს, ასე ვთქვათ, ძლიერი გული ჰქონდეს?

- ჩავთვალოთ, რომ ეს ერთი ორგანიზმია. დედისგან მიღებული საკვები გადადის სისხლში და ეს სისხლი მიეწოდება ბავშვს. მნიშვნელოვანია, რომ ორსულმა იკვებოს სწორად და ჯანსაღად. ჯანსაღია განაწილებული და ბალანსირებული კვება.

- და ბოლოს, ინფარქტის ძირითადი ნიშნები რომ გვითხრათ და როდის უნდა მივიდეს ადამიანი ექიმთან დაუყოვნებლივ?

- ისევ და ისევ ორსულობასთან მინდა, დავაკავშირო. თითქოს, ორსულობა ის მდგომარეობაა, როდესაც ინფარქტის ალბათობა ძალიან მცირეა, მაგრამ გვქონია მსგავსი შემთხვევაც - ძლიერი დაძაბვისა და დატვირთვის გამო მოხდა გულის მკვებავი სისხლძარღვის მექანიკური დაზიანება და მიოკარდიუმის ინფარქტის განვითარება. საბედნიეროდ, პრობლემის ძალიან სწრაფი, დროული დიაგნოსტირება მოხდა, რადგან კლინიკაში ერთ სივრცეშია სამშობიარო და კარდიოლოგიური განყოფილება და პაციენტს არამარტო სიცოცხლე შევუნარჩუნეთ, არამედ პრაქტიკულად ჯანმრთელი გულიც.

რაც შეეხება ინფარქტის ძირითად ნიშნებს, კლასიკური ნიშანი არის ტკივილი გულ-მკერდის შუაში (მკერდის ძვალი), მოჭერისა და სიმძიმის შეგრძნება, სუნთქვის მკვეთრი უკმარისობა - ეს ყველაფერი აუცილებლად ყურადღებამისაქცევია. ზოგადად ნებისმიერი უჩვეულო შეგრძნება-დისკომფორტი გულმკერდში, განსაკუთრებით თუ ის ფიზიკურ ან ემოციურ დატვირთვასთანაა დაკავშირებული, მიგვანიშნებს, რომ დროულად მივმართოთ ექიმს.

ესაუბრა თამუნა კიკალიშვილი
წაიკითხეთ სრულად