Baby Bag

ფუტკრის შხამში შემავალი მოლეკულა ძუძუს კიბოს უჯრედებს ანადგურებს - უახლესი კვლევები

ფუტკრის შხამში შემავალი მოლეკულა ძუძუს კიბოს უჯრედებს ანადგურებს - უახლესი კვლევები

ადამიანების გარკვეულ ნაწილს ფუტკრის კბენასთან დაკავშირებული უსიამოვნო მოგონებები აქვს. მიუხედავად იმისა, რომ ნესტარი კბენის დროს უდიდეს ტკივილს გვაყენებს, მას ადამიანისთვის უდიდესი სარგებლის მოტანაც შეუძლია. უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ ფუტკრის შხამში არსებულ მოლეკულას სიმსივნური უჯრედების ზრდის შეჩერების უნარი აქვს.

მეცნიერები სხვადასხვა ქვეტიპის სიმსივნეებს იკვლევდნენ, მათ შორის იყო ძუძუს სამმაგ-ნეგატიური ტიპის სიმსივნე, რომელიც კიბოს ერთ-ერთი ყველაზე აგრესიული ფორმაა. აღნიშნული ტიპის სიმსივნის მკურნალობა საკმაოდ რთულია სამკურნალო საშუალებების დეფიციტის გამო.

ძუძუს კიბოს 15 %-მდე შემთხვევები სწორედ სამმაგ-ნეგატიურ სიმსივნეზე მოდის. აღნიშნული ტიპის კიბოს უჯრედები დიდი რაოდენობით მოლეკულა EGFR-ს წარმოქმნის. მეცნიერები დიდი ხნის მანძილზე ცდილობდნენ მოცემული მოლეკულის გამანადგურებელი მედიკამენტის შექმნას, თუმცა უშედეგოდ. ნებისმიერი პრეპარატი, რომელსაც ისინი სამკურნალოდ იყენებდნენ, ადამიანის ორგანიზმში ჯანმრთელ უჯრედებსაც ანადგურებდა.

მედიცინაში უკვე რამდენჯერმე გამოიყენეს მეთაფლია ფუტკრის შხამი, რომელიც ძალიან წარმატებული აღმოჩნდა ეგზემის სამედიცინო თერაპიისთვის. აღნიშნული ფუტკრის შხამს სიმსივნის მკურნალობის დროსაც გამოიყენებენ, უფრო კონკრეტულად კი მელანომების წინააღმდეგ. მეცნიერებმა არ იცოდნენ, როგორ მუშაობდა ფუტკრის შხამი სიმსივნის თერაპიისას მოლეკულურ დონეზე. უახლესმა კვლევებმა მკვლევარები ფუნდამენტურ კითხვებზე პასუხის გასაცემად მოამზადა.

ფუტკრის შხამის ერთ-ერთი მთავარი კომპონენტი მოლეკულა მელიტინია. მელიტინი ფუტკრის შხამის შემადგენლობის ნახევარს იკავებს. სწორედ მისი დამსახურებით არის მწერის კბენა ასეთი მტკივნეული. ფუტკრები პეპტიდ მელიტინს არამხოლოდ შხამში, არამედ სხვა ქსოვილებშიც გამოიმუშავებენ. მისი დახმარებითი მათი ორგანიზმი ინფექციებზე ძლიერ საპასუხო რეაქციას ავლენს.

მელიტინის მოქმედების შესწავლის მიზნით მეცნიერებმა ლაბორატორიაში გაზრდილი სიმსივნური უჯრედები და ჯანმრთელი უჯრედები ავსტრალიური, ირლანდიური, ინგლისური მეთაფლია ფუტკრისა და ინგლისური ბაზის შხამით დაამუშავეს. მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ ბაზის შხამი, რომელიც მელიტინს არ შეიცავს, მაგრამ სიმსივნის საწინააღმდეგო მოქმედებით გამოირჩევა, სიმსივნურ უჯრედებზე მნიშვნელოვან ზეგავლენას ვერ ახდენდა, მაშინ, როდესაც სამივე ქვეყნის მეთაფლია ფუტკრის შხამმა კიბოს უჯრედების მდგომარეობის სერიოზული ცვლილება გამოიწვია.

მეცნიერების თქმით, მეთაფლია ფუტკრის შხამი ძალიან ძლიერი აღმოჩნდა, რადგან მან კიბოს უჯრედის მემბრანა ერთ საათში გაანადგურა. მეცნიერებმა საკუთარი ეჭვების გამყარების მიზნით, შხამში მელიტინი ანტისხეულებით დაბლოკეს. აღმოჩნდა, რომ მელიტინის გარეშე შხამი კიბოს საწინააღმდეგო მოქმედებას კარგავდა. მეცნიერები დარწმუნდნენ, რომ სიმსივნურ უჯრედებს წარმატებით სწორედ მელიტინი ებრძოდა.

მეცნიერების ახალ აღმოჩენაში სასიხარულოა ის ფაქტიც, რომ მელიტინი ჯანსაღ უჯრედებს არ აზიანებს, ხოლო კიბოს უჯრედების გამრავლებას აფერხებს.

მეცნიერებმა უკეთესი შედეგების მისაღებად მელიტინის სინთეტიკური ვერსია დაამზადეს, რათა სიმსივნურ უჯრედებზე მისი გავლენა შეემოწმებინათ. აღმოჩნდა, რომ მელიტინის სინთეთიკური ალტერნატივა უმეტესად იმეორებდა რეალური მოლეკულის ანტისიმსივნურ მოქმედებებს.

მეცნიერთა ჯგუფმა კიდევ ერთი კვლევა სიმსივნით დაავადებულ თაგვებზე აწარმოა. ისინი მელიტინისა და ქიმიოთერაპიული პრეპარატების კომბინაციით მკურნალობდნენ დაავადებულ თაგვებს. აღმოჩნდა, რომ მელიტინი ასუსტებდა კიბოს უჯრედების თავდაცვით ფუნქციას იმუნური სისტემის წინააღმდეგ.

მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ქიმიოთერაპიისა და მელიტინის კომბინაცია ძუძუს კიბოს აგრესიული ფორმების წინააღმდეგ კარგად მუშაობს. თაგვების მკურნალობის დროს მელიტინისა და ქიმიოთერაპიის კომბინირებამ საოცარი შედეგი გამოიღო.

ლაბორატორიაში სიმსივნური უჯრედების მოკვლა ძალიან ბევრი საშუალებით არის შესაძლებელი, სწორედ ამიტომ მეცნიერები გვაფრთხილებენ, რომ საბოლოო დასკვნების გამოტანისგან ჯერჯერობით თავი უნდა შევიკავოთ. მეცნიერებმა მელიტინის ტოქსიკურობა და მისი უსაფრთხო დოზების მოცულობა უნდა გამოიკვლიონ. მხოლოდ ამის შემდეგ დაფიქრდებიან ისინი პეპტიდის ადამიანების სამკურნალოდ გამოყენებაზე.

დავაადებათა სამკურნალოდ აუცილებელი საშუალებების დიდი ნაწილი ბუნებაში გვხვდება. ფუტკრის შხამმა, შესაძლოა, მედიცინაში გადატრიალება მოახდინოს, თუმცა თანამედროვე ადამიანების უდიდესი ნაწილის მსგავსად, ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული არაერთი პრობლემა მეთაფლია ფუტრკებსაც აქვთ და ჩვენს მსგავსად, დახმარებას ისინიც საჭიროებენ.

მომზადებულია ​sciencealert.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

ტკბილი და ცხიმიანი საკვები ტვინის კოგნიტურ ფუნქციებს არღვევს და ნერვულ სისტემას აზიანებს
​დიდი ხანია ტკბილი და ცხიმიანი პროდუქტები ჩვენი ყოველდღიურობის განუყოფელ ნაწილად იქცა. ადამიანის ორგანიზმს არაჯანსაღ კვებით ჩვევებთან გამკლავება უჭირს. იმავეს თქმა შეგვიძლია ჩვენი ტვინის შესახებ. არაჯ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„არის თუ არა საშიში ვაქცინა? ეს მნიშვნელოვანი კითხვაა,“ - პროფესორი ივანე ჩხაიძე

პროფესორი ივანე ჩხაიძე „პოსტ ალიონში“ ბავშვებისთვის გრიპის ვაქცინაციის აუცილებლობაზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ გრიპი პატარების ჯანმრთელობისთვის გაცილებით სახიფათოა, ვიდრე კორონავირუსი:

„კორონავირუსი გრიპისგან იმით განსხვავდება, რომ მისი ლეტალობის მაჩვენებელი გაცილებით მეტია. ჩვენთვის, პედიატრებისთვის მნიშვნელოვანია ისიც, რომ გრიპი და კორონავირუსი სრულიად ურთიერთსაწინააღმდეგოა ბავშვებთან მიმართებაში. თუ ბავშვებისთვის კორონავირუსი მართლა ნაკლებად საშიშია, როგორც გავრცელების სიხშირით, ისე ლეტალობის მიხედვით, გრიპი სრულიად საწინააღმდეგოა. ის უფრო ხშირია ბავშვებში. ასევე ბევრია გართულებით მიმდინარე შემთხვევები: ფილტვების ანთება, საავადმყოფოში მოთავსების აუცილებლობა. შესაბამისად, როდესაც ვიწყებთ მზადებას სეზონური მატებისთვის, საქართველოში ეს სეზონი იწყება ნოემბრიდან, ოთხი თვე არის მაღალი მაჩვენებელი. ბავშვები უნდა იყვნენ განსაკუთრებით ფრთხილად. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის რეკომენდაციას ჩვენ უკვე წლებია ვითვალისწინებთ, რაც გულისხმობს რისკ-ჯგუფების გამოყოფას და ვაქცინაციას. პირველი რისკ ჯგუფი არის ექვსი თვიდან თვრამეტ წლამდე ასაკის ბავშვები. ეს რეკომენდაცია ყოველ წელს ახლდება. კორონავირუსის გამო ვამბობთ, რომ ეს ვაქცინა ოქტომბერშივე უნდა გაიკეთოთ, რომ მოემზადოთ სეზონისთვის. ეს არის ერთადერთი შესაძლებლობა გრიპის თავიდან აცილების. კორონავირუსის ვაქცინასაც, დიდი ალბათობით, წლის ბოლომდე მსოფლიო მიიღებს. გრიპის ვაქცინა აპრობირებულია და დიდი ხნის განმავლობაში არის მოხმარებაში. 1944 წლიდან იყენებენ გრიპის ვაქცინას. ჩემი რჩევაა ყველა მშობლისთვის, რომ თუ შვილი გყავთ ექვსი თვიდან თვრამეტ წლამდე ასაკის აუცილებალად ჩაუტარეთ ვაქცინაცია.“

ივანე ჩხაიძის თქმით, ექვსი თვის ასაკიდან ბავშვებს გარესამყაროსთან მეტი კონტაქტი აქვთ, რის გამოც მათი ვაქცინაცია აუცილებელია:

„ექვს თვემდე კონტაქტები მინიმალურია. ექვსი თვის შემდეგ ბავშვი უფრო მეტად გაჰყავთ გარეთ, უფრო მეტად არის საზოგადოებაში. ეს ასაკობრივი ჯგუფი, განსაკუთრებით ბაღის ფაქტორიდან გამომდინარე არის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი. ეს ვაქცინა არ არის ერთჯერადი. ამ ვაქცინას ყოველ წელს ვცვლით, მისი შემადგენლობა იცვლება. მხოლოდ ექვსი-შვიდი თვე მუშაობს ეს ვაქცინა. წელს თუ გაიკეთებთ, გაისადაც დაგჭირდებათ.“

ივანე ჩხაიძე აღნიშნავს, რომ ვაქცინა ბავშვის ჯანრმთელობისთვის საფრთხეს არ შეიცავს:

„არის თუ არა საშიში ვაქცინა? ეს მნიშვნელოვანი კითხვაა. ჩვენ სულ ვაფრთხილებთ დედებს, რომ ყველა ვაქცინას აქვს თავისი გვერდითი ეფექტი და უკუჩვენება. იმის გათვალისწინებით, რომ ეს ვაქცინა არის მკვდარი ვირუსის ბაზაზე შექმნილი, მას არ შეუძლია დაავადების გამოწვევა. არცერთი კლინიკური ნიშანი ამ ვაქცინის გაკეთების შემდეგ არ შეიძლება გამოვლინდეს. ეს ვაქცინა უბრალოდ ხელს უწყობს ორგანიზმში იმუნიტეტის გამომუშავებას. მისი ერთადერთი გვერდითი მოვლენა შეიძლება იყოს ვაქცინაციის ადგილზე შეწითლება, მტკივნეულობა. არანაირი სისტემური გვერდითი მოვლენა ამ ვაქცინას არ აქვს. წელს ვაქცინის გაკეთების რეკომენდაცია არის მკაფიო და მკაცრი.“

ივანე ჩხაიძის თქმით, საქართველომ ვაქცინაციის კუთხით მნიშვნელოვან წინსვლას და წარმატებას მიაღწია:

„საქართველო რეგიონში გამორჩეული ქვეყანაა. ჩვენ გვაქვს ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი ვაქცინაციის კალენდარი. ამერიკის შეერთებულ შტატებს შეუძლია 17 დაავადების საწინააღმდეგო ვაქცინა შესთავაზოს უფასოდ მოსახლეობას. ევროპის ქვეყნებში ეს რიცხვი არის 15-16. ჩვენ დღეს შეგვიძლია 13 დაავადების წინააღმდეგ დავიცვათ ჩვენი შვილები. ეს ვაქცინები ძალიან კომფორტულია. კომფორტულში იმას ვგულისხმობ, რომ ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში ჩვენ სამი ახალი ვაქცინა შემოვიტანეთ: ფილტვების ანთების და თავის ტვინის ბაქტერიული დაზიანების საწინააღმდეგო, რომელიც ადრე არ იყო. შემოვიღეთ როტავირუსი, რომელიც ვირუსული დიარეების საწინააღმდეგოა. ეს ძალიან კარგი და ძალიან მნიშვნელოვანია ქვეყნისთვის. ასევე დავიწყეთ ექვს კომპონენტიანი ვაქცინაცია. ევროკავშირის ბევრი ქვეყანა ამ ვაქცინებს არ იყენებს, იმიტომ, რომ ძვირია. ერთი ნემსით ექვსი დაავადების წინააღმდეგ არის დაცული ბავშვი. კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ვაქცინაა პაპილომა ვირუსის საწინააღმდეგო აცრა. ეს არის ქალის საშვილოსნოს კიბოს საწინააღმდეგო ვაქცინა, რომელიც გარკვეული ასაკობრივი ჯგუფის გოგონებისთვის არის შემოღებული. ყველაფერი ასაკობრივად არის დალაგებული. როგორც კი დაიბადება ბავშვი, მაშინვე იღებს ორ ვაქცინას, ტუბერკულიოზისა და ჰეპატიტის საწინააღმდეგოს. ეს ყველა დედისთვის ცნობილია.“

ივანე ჩხაიძე აცხადებს, რომ ვაქცინის გვერდითი ეფექტები მინიმალურია:

„ექიმი ვაქცინაციის დროს აუცილებლად ამბობს, რომ ორი მოსალოდნელი რეაქცია არსებობს: სიწითლე ვაქცინაციის ადგილას და ტემპერატურა, რომელიც თავისით გაივლის. ამ დროს შეგიძლიათ გამოიყენოთ სიცხის დამწევი.“

„რამდენიმე დღის წინ დავიწყეთ ვაქცინაციის ინოვაციური მეთოდის გამოყენება. ბავშვს ვაძლევთ სპეციალურ ვირტუალურ სათვალეს, რომელსაც ის იკეთებს, უყურებს მულტფილმებს, შესაბამისად ვაქცინაციის პროცესი მისთვის არის უმტკივნეულო და კომფორტული,“ - აღნიშნავს ივანე ჩხაიძე.

წყარო: ​პოსტ ალიონი 

წაიკითხეთ სრულად