Baby Bag

რაზე მიგვანიშნებს თუ ბავშვი ადვილად იღლება, ფერს იცვლის ელემენტარული დატვირთვისას, ძილში ფორიაქობს და მოუსვენარია? - ინტერვიუ კარდიოლოგ ზურაბ კლიმიაშვილთან

რაზე მიგვანიშნებს თუ ბავშვი ადვილად იღლება, ფერს იცვლის ელემენტარული დატვირთვისას, ძილში ფორიაქობს და მოუსვენარია? - ინტერვიუ კარდიოლოგ ზურაბ კლიმიაშვილთან

როგორ მივხვდეთ, რომ ბავშვს გულთან დაკავშირებით პრობლემები აქვს, რა ძირითადი ნიშნები ახასიათებს ინფარქტს, შეიძლება თუ არა გულის პრობლემების მქონე ქალბატონებისთვის დაორსულება - ამ და სხვა საინტერესო თემებზე Moms.ge კარდიოლოგ ზურაბ კლიმიაშვილს ესაუბრა.

- ბატონო ზურაბ, როგორ მივხვდეთ, რომ ბავშვს გულთან დაკავშირებით პრობლემები აქვს, რა სიმპტომებს უნდა მიექცეს განსაკუთრებული ყურადღება?

- თუ ბავშვი საეჭვოდ ადვილად იღლება თანატოლებთან თამაშის დროს ან ფერს იცვლის ელემენტარული დატვირთვისას, ძილში ფორიაქობს და მოუსვენარია, აუცილებლად უნდა მიიყვანოთ პედიატრთან. იგი ბავშვის მდგომარეობას შეაფასებს და თუ საჭიროდ ჩათვლის, კარდიოლოგთან გადაამისამართებს.

- ტუჩების გალურჯება კავშირშია თუ არა გულის პრობლემებთან. თუ კი, რა სახის პრობლემებზე მიგვანიშნებს?

- ტუჩების გალურჯება შეიძლება, იყოს დაკავშირებული გულის პრობლემასთან, კერძოდ გულის სარქველების დაავადებასთან, რაც ბავშვებში, როგორც წესი, თანდაყოლილია ხოლმე, ასევე გულის კუნთის მოდუნების-ე.წ. მიოპათიის დროს, რაც შეიძლება სხვადასხვა მიზეზით იყოს გამოწვეული. თუმცა ტუჩები, შეიძლება, გალურჯდეს სხვა მიზეზითაც. ამიტომ ამას გამოკვლევა სჭირდება.

- რევმატიზმი და გულის პრობლემები. როგორც ვიცით, ეს პრობლემა ბავშვობის ასაკში იჩენს თავს...

- რევმატიზმი ქსოვილების ანთებითი დაზიანებით მიმდინარე პროცესია, რომელსაც დროულად გამოვლინების და სწორი მკურნალობის შემთხვევაში გართულებები არ მოჰყვება ხოლმე. დიახ, როგორც აღნიშნეთ, უხშირესად ბავშვობის ასაკში იჩენს თავს და ისევ და ისევ პედიატრების ყურადღებამისაქცევია. შემდგომ ისინი გადამისამართდებიან რევმატოლოგებთან, რომლებიც მართავენ ამ პრობლემას. ჩვენთან, კარდიოლოგებთან ხვდებიან უკვე გართულებული გულის პრობლემებით, რომელიც სარქვლოვანი ან გულის კუნთის ანთებითი დაზიანებებით გამოიხატება.

- სანამ სპორტის რომელიმე სახეობით დაკავდება ბავშვი, აუცილებელია თუ არა კარდიოლოგთან მიყვანა (თუ არაფერს არ უჩივის)?

- ვერ გეტყვით, რომ ცალსახად აუცილებელია, რადგან ბავშვები, როგორც წესი, პედიატრების მეთვალყურეობის ქვეშ არიან. სპორტის ნებისმიერ სახეობაში, თუ მწვრთნელი შეამჩნევს საეჭვო ვითარებას ბავშვის ჯანმრთელობის თვალსაზრისით, მაშინაა აუცილებელი მისი მიყვანა სპეციალისტთან.

- შეიძლება თუ არა ბავშვთა კვება კავშირში იყოს შემდეგში გულის დაავადებების განვითარებასთან?

- ბავშვობაშივე დაწყებული არასწორი კვება ცალსახად უარყოფითად აისახება მოზრდილობის ასაკში. არასწორი კვება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზი და რისკფაქტორია ისეთი სისხლძარღვოვანი დაავადებების განვითარების, როგორიცაა სტენოკარდია, ინსულტი, ინფარქტი და ა.შ.

- რა პროდუქტებს გაუწევთ რეკომენდაციას გულის დაავადებების თავიდან ასაცილებლად, განსაკუთრებით ბავშვებში?

- მნიშვნელოვანია კვების წესი, ანუ განაწილებული და ბალანსირებული კვება, დღეში რამდენჯერმე. კუჭნაწლავის სისტემა არ უნდა გადაიტვირთოს. რაც შეეხება პროდუქტებს, რომლებიც აუცილებლად უნდა მიიღოს ყველა ბავშვმა, სასურველია კვებითი რაციონი მდიდარი იყოს ხილ-ბოსტნეულით, თუმცა ცილოვან და ცხიმის შემცველ საკვებსაც თავისი აუცილებელი წილი აქვს. ცალსახად აღიარებულია, რომ ე.წ. სწრაფი კვების ობიექტების საკვების უმეტესობა არ მიეკუთვნება ჯანსაღი კვების რაციონს.

- ორსულობასა და გულის პრობლემებზეც რომ ვისაუბროთ. თუ ქალს დაორსულებამდე გულთან დაკავშირებით პრობლემები ჰქონდა, რას უნდა მიაქციოს განსაკუთრებული ყურადღება და შეიძლება თუ არა მისთვის ბუნებრივი მშობიარობა?

- ეს ძალიან მნიშვნელოვანი თემაა. როგორც ვიცით, ორსულობა ქალის ორგანიზმისთვის დამატებითი დატვირთვაა. გართულებების დიდი ნაწილი, რაც ორსულობის პერიოდს შეიძლება ახლდეს, გულთანაა დაკავშირებული. არსებობს შემთხვევები, როდესაც დაორსულება არ შეიძლება, ასევე არსებობს მეორე მოცემულობაც - დაორსულება შესაძლებელია, თუმცა აუცილებელია მუდმივი მეთვალყურეობა. კარდიოლოგმა და გინეკოლოგმა ერთად უნდა განსაზღვრონ პაციენტის მდგომარეობა და შეაფასონ რისკები, რომელიც თან ახლავს ორსულობას. რაც შეეხება ბუნებრივ მშობიარობას, ესეც ინდივიდუალურია. არის შემთხვევები, როდესაც დაშვებულია ბუნებრივი მშობიარობა, არის შემთხვებები, როდესაც აუცილებელია საკეისრო კვეთა ზედმეტი დატვირთვების თავიდან ასაცილებლად.

- პროდუქტები, რომლებიც ორსულობისას დედამ უნდა მიიღოს, რომ ნაყოფს, ასე ვთქვათ, ძლიერი გული ჰქონდეს?

- ჩავთვალოთ, რომ ეს ერთი ორგანიზმია. დედისგან მიღებული საკვები გადადის სისხლში და ეს სისხლი მიეწოდება ბავშვს. მნიშვნელოვანია, რომ ორსულმა იკვებოს სწორად და ჯანსაღად. ჯანსაღია განაწილებული და ბალანსირებული კვება.

- და ბოლოს, ინფარქტის ძირითადი ნიშნები რომ გვითხრათ და როდის უნდა მივიდეს ადამიანი ექიმთან დაუყოვნებლივ?

- ისევ და ისევ ორსულობასთან მინდა, დავაკავშირო. თითქოს, ორსულობა ის მდგომარეობაა, როდესაც ინფარქტის ალბათობა ძალიან მცირეა, მაგრამ გვქონია მსგავსი შემთხვევაც - ძლიერი დაძაბვისა და დატვირთვის გამო მოხდა გულის მკვებავი სისხლძარღვის მექანიკური დაზიანება და მიოკარდიუმის ინფარქტის განვითარება. საბედნიეროდ, პრობლემის ძალიან სწრაფი, დროული დიაგნოსტირება მოხდა, რადგან კლინიკაში ერთ სივრცეშია სამშობიარო და კარდიოლოგიური განყოფილება და პაციენტს არამარტო სიცოცხლე შევუნარჩუნეთ, არამედ პრაქტიკულად ჯანმრთელი გულიც.

რაც შეეხება ინფარქტის ძირითად ნიშნებს, კლასიკური ნიშანი არის ტკივილი გულ-მკერდის შუაში (მკერდის ძვალი), მოჭერისა და სიმძიმის შეგრძნება, სუნთქვის მკვეთრი უკმარისობა - ეს ყველაფერი აუცილებლად ყურადღებამისაქცევია. ზოგადად ნებისმიერი უჩვეულო შეგრძნება-დისკომფორტი გულმკერდში, განსაკუთრებით თუ ის ფიზიკურ ან ემოციურ დატვირთვასთანაა დაკავშირებული, მიგვანიშნებს, რომ დროულად მივმართოთ ექიმს.

ესაუბრა თამუნა კიკალიშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?
ენურეზი გავრცელებული პრობლემაა, რაც მშობლებს და შვილებს ძალიან აწუხებთ, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ასაკის მატებასთან ერთად რჩება. როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სახის სამედიცინო პრობლემასთან? ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი მაკა ლომიძე.

​- ქალბატონო მაკა, რა შემთხვევაშია ენურეზი საყურადღებო 6 წლამდე ასაკის ბავშვებში და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სამედიცინო ან სხვა სახის პრობლემასთან?

​- ბავშვებში შარდის შეუკავებლობა ხშირი პრობლემაა. მოკლედ რომ განვიხილოთ: 4 წლისათვის ბავშვები უკვე სწავლობენ მოშარდვის კონტროლს დღის მანძილზე (ანუ სიფხიზლის დროს); ძილის დროს შარდის ბუშტის ნებითი კონტროლის უნარის გამომუშავებას კი უფრო ხანგრძლივი დრო სჭირდება და 5-7 წლის შუალედში ყალიბდება.

​5 წლის ასაკისათვის ბავშვების 90-95% თითქმის სრულად ახერხებს, დარჩეს მშრალი (ანუ შეუძლია ნებითად გააკონტროლოს შარდის შეკავების უნარი) დღის მანძილზე და 80-85%-ს ძილის დროსაც. ენურეზად განიხილება შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები მხოლოდ ძილის დროს და მხოლოდ იმ ბავშვებში, რომლებსაც უკვე შეუსრულდათ 5 წელი, რადგან ასაკის გათვალისწინებით მათ უკვე შეიძლება ჰქონდეთ მოშარდვის ნებითი კონტროლის უნარი.

​განარჩევენ პირველად (ენურეზის მქონე ბავშვთა 75-90%) ენურეზს, როცა ხანგრძლივი დროის მანძილზე (მინიმუმ 6 თვე) ბავშვი არასდროს ყოფილა მშრალი ძილის დროს და მეორად ენურეზს (10-25%), როცა ბავშვი რჩებოდა მშრალი ძილის დროს რამდენიმე თვე (მინიმუმ 6 თვე), ვიდრე კვლავ გამოვლინდა ენურეზი.

​მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ენურეზის მქონე ბავშვების 75%-ს პრობლემა აღენიშნება მხოლოდ ძილის დროს. ამ ბავშვებს, როგორც წესი, არ აქვთ, არც შარდის შეუკავებლობა დღის მანძილზე და არც ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები. ეს ე.წ. მონოსიმპტომური ენურეზია და ენურეზის შემთხვევათა უმრავლესობა, სწორედ ამ ტიპისაა. პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი ორჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში და ყოველი წლის მატებასთან ერთად დაახლოებით 15%-ში თავისთავად გაივლის.

​ენურეზი საყურადღებოა, როცა შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები არის არა მარტო ძილის, არამედ სიფხიზლის დროსაც და/ან თან ახლავს, ქვედა საშარდე გზების მხრივ, სხვა სიმტომებიც - მოშარდვის უეცარი მოთხოვნილება, მოშარდვის სიხშირის ცვლილება, გაძნელებული (ჭინთვით) შარდვა, შარდის სუსტი ნაკადი, ტკივილი შარდვისას... ეს არამონოსიმპტომური ენურეზია. ასეთი დიფერენცირება გასათვალისწინებელია, რადგან სწორედ იმ ბავშვებს, რომლებსაც ენურეზთან ერთად აღენიშნებათ დღის შეუკავებლობა, სხვა ჩივილებთან ერთად მოსალოდნელია, ჰქონდეთ ქვედა საშარდე სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემები და ასეთ შემთხვევებში ექიმთან მიმართვა აუცილებელია.

​დიაბეტი, საშარდე გზების ინფექციები, ყაბზობა, ენკოპრეზი (განავლის შეუკავებლობა), ენტერობიაზი („ჭიები“), თირკმლის ქრონკული დაავადება, გულყრა და ძილის დარღვევები (მაგ: ძილის აპნოე) ის სამედიცინო პრობლემებია, რომლებიც შეიძლება ხელს უწყობდეს ენურეზს. ამ მდგომარეობების იდენტიფიკაცია არ არის რთული და ცხადია, ასეთ დროს მთავარი ამოცანა ძირითადი მიზეზის სწორი მართვაა.

​ისიც გასათვალისწინებელია, რომ ენურეზი შეიძლება ასოცირებული იყოს ნეიროგანვითარების დარღვევებთანაც, მათ შორის: გონებრივი განვითარების შეფერხება, აუტიზმის სპექტრის დარღვევები, ყურადღების დეფიციტის და ჰიპერაქტივობის სინდრომი.

​ფიზიკური ან ემოციური პრობლემები იშვიათად ხდება პირველადი ენურეზის მიზეზი.

​- თუ ასაკის მატებასთან ერთად ენურეზი რჩება, რა უნდა გააკეთოს მშობელმა?

​- როგორც აღვნიშნეთ, 5 წლის ასაკის შემდეგ, ყოველი წლის მატებასთან ერთად, მოსალოდნელია პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი თავისთავად მოწესრიგდეს, მაგრამ თუ პრობლემა რჩება, ცხადია, ექიმის ჩარევა და სრულყოფილი შეფასება აუცილებელია. ექიმი გაარკვევს ჩივილის ისტორიას (ანამნეზი), გასინჯავს ბავშვს, შეაფასებს შარდის საერთო ანალიზს და აუცილებლად გირჩევთ ე.წ „მოშარდვის დღიურის“ (დღიურში უნდა დაფიქსირდეს დღის მანძილზე მოშარდვის დრო და სიხშირე, შარდის მოცულობა, ყოველი მოშარდვის დროს მიღებული სითხის ოდენობა, სხვა სიმტომების არსებობა: ჭინთვის საჭიროება შარდვის დროს, შარდის ნაკადი ხომ არ არის წყვეტილი? ცლის თუ არა ბოლომდე შარდის ბუშტს და სხვა) წარმოებას, რის საფუძველზეც გადაწყვეტს შემდეგი კვლევების და/ან მკურნალობის საჭიროებას.

​- ხშირად პატარები ისჯებიან ასეთ დროს. რამდენად მართებულია ეს მშობლების მხრიდან?

​- ენურეზი ემოციური სტრესია, როგორც ბავშვის, ისე მშობლების და ოჯახის სხვა წევრებისათვის. ბავშვებს სირცხვილის და განცდის გამო დაბალი თვითშეფასება უყალიბდებათ, რამაც შეიძლება, სავალალო გავლენა იქონიოს თანატოლებთან ან ოჯახის წევრებთან ურთიერთობებზე, ცხოვრების ხარისხზე, სწავლაზე. ბავშვები ერიდებიან და არ რჩებიან მეგობრებთან წვეულებებზე, ან რაიმე ტიპის შეკრებებზე, სადაც ღამით დარჩენა მოუწევთ.

​მშობლებს მუდმივად უწევთ სველი თეთრეულის შეცვლა, რეცხვა-მოწესრიგება, რამაც შეიძლება ისინი გააღიზინოს, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ენურეზი არ არის ბავშვის დანაშაული და მას არ შეუძლია ამის გაკონტროლება. ოჯახის წევრებმა და სხვა ახლობლებმა არასოდეს არ უნდა შეარცხვინონ ან დასაჯონ ბავშვი ენურეზის გამო. სწორი იქნება ექიმთან ერთად განიხილონ პრობლემა და სცადონ გააცნობიერონ მიზეზები (ასეთის არსებობის შემთხვევაში), დაგეგმონ და დასახონ დახმარების გზები.


​​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად