Baby Bag

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

საახალწლო რეკომენდაციებზე შაქრიანი დიაბეტის დროს „პირადი ექიმი მარი მალაზონიას“ პირდაპირ ეთერში ბავშვთა ენდოკრინოლოგმა ნინო ხელაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, თუ ბავშვს შევუქმნით ძალიან სტრესულ გარემოს და ბევრ რამეს ავუკრძალავთ, შანსი იმისა, რომ ის არ დაემორჩილება წესებს, გაიზრდება. აუცილებელია ვიპოვოთ კომპრომისი და პირველ რიგში, დავიწყოთ შერჩევა პროდუქტებისა, რომელიც ჯანსაღად ჩაანაცვლებს რაფინირებულ ტკბილეულს. მაგალითად, ჩირი, ტყლაპი, ჩურჩხელა, თხილეული უკეთესი ალტერნატივაა, ვიდრე კრემიანი ნამცხვარი. 

,,ამ დროს, რა თქმა უნდა, ყველა ბავშვმა, მოზარდმა და მშობელმა უნდა იცოდეს, როგორ გაიკეთოს ინსულინი იმ მიღებული საკვების შესაბამისად (შაქრიანი დიაბეტის დროს). თუ მივიღებთ ტბილეულს, თუნდაც გოზინაყის ( მიუხედავად იმისა, რომ ფრუქტოზას შეიცავს, შემდეგ გლუკოზად გარდაიქმნება) სახით, მშობელმა სწორად უნდა დაითვალოს და სწორად გაუკეთოს ბავშვს ინსულინი, იმ საკვებზე გათვლით, რასაც იღებს. 

კიდევ ერთი კარგი ღონისძიება იქნება, რომ ბავშვმა მეტი ივარჯიშოს, ფეხით ისეირნოს, იცეკვოს და რაც მიირთვა ფიზიკური დატვირთვის სახით გამოიყენოს. დღესდღეობით, მეტნაკლებად ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ხელოვნური დამატკბობლები, რომლითაც შესაძლებელია ტკბილეულის მომზადება. აქაც გასათვალისწინებელია, რომ მშობელმა იცოდეს რომელი დამატკბობელია უსაფრთხო ბავშვისთვის და არ გადააჭარბოს გამოყენების ლიმიტს“- აღნიშნა ნინო ხელაძემ. 

ენდოკრინოლოგმა ჰიპოგლიკემიის შესახებაც ისაუბრა. მისი თქმით, ჰიპოგლიკემია არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც სისხლში გლუკოზის დონე ნორმაზე დაბალია. ,,შაქრიანი დიაბეტის დროს ჰიპოგლიკემიის მიზეზი შეიძლება გახდეს: მედიკამენტის დოზის გადაჭარბება, კვების რეჟიმის დარღვევა, საკვების არაადეკვატური ულუფა, გადაჭარბებული ფიზიკური აქტივობა,'' - დასძინა ნინო ხელაძემ. 

ჰიპოგლიკემიის შესაძლო ნიშნებია: ოფლიანობა, გულის ფრიალი, კანკალი, წამოცხელება, სიწითლე ან გაფითრება, მხედველობის გაორება, ტუჩების დაბუჟება. მსუბუქი ჰიპოგლიკემიის დროს, უმჯობესია გამოიყენოთ პურის პატარა ნაჭერი, ნაკლებად ტკბილი ხილი (ვაშლი), ცილოვანი საკვები (რძე ან რძის ნაწარმი). 

დაიმახსოვრეთ! - შაქრის ფხვნილი, თაფლი და საკონდიტრო ნაწარმი გამოიყენეთ მხოლოდ მძიმე შემთხვევაში და მაქსიმალური სიფრთხილით, სისხლში გლუკოზის დონის მკვეთრი მატების თავიდან ასაცილებლად - აღნიშნული რეკომენდაცია გაიცა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''. 

„ახალი წლის პერიოდში, როდესაც ყველა ოჯახში სტუმრიანობაა და მშობლებმა შესაძლოა დიდი დრო ვერ დაუთმონ ბავშვებს. თუმცა, ფიზიკური აქტივობა ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია შაქრიანი დიაბეტის მქონე ბავშვების ცხოვრებაში, ამიტომ ყველა ოჯახმა უნდა გაითვალისწინოს და ყურადღება მიაქციონ ამ საკითხს. თუ დაგეგმილია ფიზიკური აქტივობა, უნდა გაკეთდეს ნაკლები ინსულინი. ჰიპოგლიკემია შესაძლოა, განვითარდეს უშუალოდ ვარჯიშის დროსაც და ვარჯიშიდან 2 საათის მანძილზეც კი (გააჩნია ვარჯიშის ტიპს). თუ მას არ გაუკეთებია ნაკლები ინსულინი, მაშინ მეტი საკვები უნდა მიიღოს (კომბინირებული ნახშირწყლის სახით), რათა ვარჯიში დაიფაროს ნახშირწყლოვანი დატვირთვით (მაგალითად, მჭადი და ყველი ან ნადუღი). განსაკუთრებით საყურადღებოა, თუ აქტივობა მოხდა ღამე, ძილის წინ. არსებობს თანამედროვე მეთოდები, რომელიც ჰიპოგლიკემიას ხსნის, მაგალითად, ინსულინის ტუმბო, გლუკოზის მონიტორინგის სისტემა - ეს საშუალებები ძალიან დაგეხმარებათ“ - აღნიშნა ნინო ხელაძემ.

წყარო: ​,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

შეიძლება დაინტერესდეთ

ყველაფერი, რაც მშობლებმა უნდა იცოდნენ, თუ ბავშვის ცურვაზე შეყვანას გეგმავენ - ინტერვიუ ცურვის ინსტრუქტორთან

ყველაფერი, რაც მშობლებმა უნდა იცოდნენ, თუ ბავშვის ცურვაზე შეყვანას გეგმავენ - ინტერვიუ ცურვის ინსტრუქტორთან
როგორ უნდა დაძლიოს ბავშვმა წყლის შიში, რა წესები უნდა დავიცვათ ზამთარში ცურვისას გაციების ასარიდებლად, ყველასთვის სასარგებლოა ცურვა, თუ არსებობენ გამონაკლისებიც - ამ და სხვა აქტუალურ თემებზე Moms.ge-ს ვაკის საცურაო აუზის ცურვის ინსტრუქტორი ირაკლი გოშაძე ესაუბრა.

- რომელი ასაკიდან არის რეკომენდებული ბავშვის ცურვაზე შეყვანა?

- ცურვა კარდიოდატვირთვების ლიდერია და ამ მხრივ ვერც ერთი სპორტი ვერ შეედრება. მშობელს ნებისმიერი ასაკიდან შეუძლია შვილის ცურვაზე შეყვანა. მოგეხსენებათ, ბავშვი მუცლადყოფნის პერიოდშივე წყალშია და მან ფიზიოლოგიურად იცის ცურვა, ასე ვთქვათ, თანდაყოლილად აქვს ეს ნიჭი. გარკვეული პერიოდის შემდეგ კი ფიზიოლოგიური ცურვა სპორტულ ცურვაში გადადის და ბავშვები იწყებენ ტექნიკის შესწავლას. როცა ბავშვს შეუძლია დავალებებზე ადეკვატურად მოახდინოს რეაგირება (3-4 წლის ასაკში), შესაძლებელია მათთვის ცურვის შესწავლა.

- თუ ბავშვს წყლის შიში აქვს, როგორ ეხმარებით მის გადალახვაში?

- თუ ბავშვს წყალთან ურთიერთობა არ ჰქონია და რაიმე ფსიქოლოგიური ტრავმა არ აკავშირებს მასთან, წყლის შიში არ აქვს. ბავშვს შიში უჩნდება მოგვიანებით, როდესაც ის აანალიზებს, რა შეიძლება მოჰყვეს წყალთან ურთიერთობას. როდესაც 3 წლის ბავშვი მოდის ცურვაზე, მასთან ერთად წყალში მასწავლებელიცაა. მასწავლებელს ხელით უჭირავს ბავშვი, ესაუბრება და აძლევს მითითებებს. ეს იმდენად ბუნებრივი პროცესია, რომ შიშის ფაქტორი, თავისთავად გამორიცხულია. დამხმარე საშუალებები დიდ როლს თამაშობს: ჰაერის მუსკულები, დაფები, ჩხირები, ჟილეტები. შიშის ფაქტორის მაქსიმალური გაქარწყლებისთვის ვიყენებთ თამაშების პრინციპს, ვინაიდან ამ დროს ბავშვი მთელი ყურადღებით არის ჩართული და არ ეძლევა საშუალება, დაფიქრდეს, „ვაი, რა მომივა წყალში, მარტო რომ ვიყო“. ტექნიკის შესწავლით ხდება ადამიანი თავდაჯერებული, რაც ნიშნავს იმას, რომ აღარ ეშინია.

- ცურვა ყველა ბავშვისთვის სასარგებლოა, თუ არსებობს გამონაკლისები?

- არ არსებობს ადამიანი, რომელზეც შეიძლება ცურვამ უარყოფითი ზეგავლენა მოახდინოს, თუმცა აუზის წყალი სპეციალური წამლებით მუშავდება და სწორედ ამ წამლების მიმართ შეიძლება, ზოგიერთი ბავშვი იყო ალერგიული. მათთვის ხელშემწყობი ფაქტორებია საჭირო. 

- რა ინვენტარი უნდა იქონიოს მშობელმა ბავშვის ცურვაზე მიყვანისას?

- არსებობს წყლის წესები, რასაც გვერდს ვერ ავუვლით. ცურვის შესწავლისას აუცილებელია შემდეგი ინვენტარის ქონა: საცურაო კოსტიუმი, წყლის სათვალე, რეზინის ქუდი. დანარჩენი სავალდებულო ნივთებში არ შედის, მაგრამ სასურველია, იქონიონ საკუთარი ჩუსტები და პირსახოცი.

- წყლის ოპტიმალური ტემპერატურა პატარებისთვის...

- პატარები, ძირითადად, დახურულ აუზში შეისწავლიან ცურვას და მისი ოპტიმალური ტემპერატურაა 30 გრადუსი. გააჩნია ჰაერის ტემპერატურასა და ბავშვის დატვირთვასაც. ასაკის მიხედვით მათ განსხვავებული შრომა და მუშაობა უწევთ. 30 გრადუსი არის ნორმა (+2 გრადუსი). შეიძლება 3 წლის ბავშვს ცოტა ცივი მოეჩვენოს წყალი, თუმცა მოგეხსენებათ, ყველა ასაკის ბავშვისთვის ცალკე ტემპერატურის შექმნა შეუძლებელია.

- კვირაში რამდენჯერ და რამდენი საათია რეკომენდებული ცურვა ბავშვებში?

- მინიმალური მაჩვენებელი გულისხმობს კვირაში 3-ჯერ ვარჯიშს 45 წთ-იდან 1 სთ-მდე. ეს არის შესწავლის პერიოდში რეკომენდებული ინტერვალი. როდესაც ბავშვი სწავლობს და ითვისებს რაღაცას, არ შეიძლება ატაროთ კვირაში ერთხელ. ამას არსებითი მნიშვნელობა აქვს. ბავშვი არის ცოცხალი ორგანიზმი, მას აქვს მეხსიერება, მაგრამ ის არ არის ხანგრძლივი. იგი დამოკიდებულია ინსტიქტზე, განსკუთრებით, როცა საქმე ცურვას ეხება. დიდი ინტერვალი იწვევს ათვისების შეფერხებას, ასე ვთქვათ, ადგილზე გაჩერებას.

- საშუალოდ რა დროა საჭირო იმისთვის, რომ ბავშვმა დამოუკიდებლად ცურვა ისწავლოს?

- ეს დამოკიდებულია როგორც ასაკზე, ასევე თუ რამდენად ყურადღებიანია ბავშვი. საკმაოდ ინდივიდუალური საკითხია. ცურვის შესწავლა მთლიანად ადამიანზეა დამოკიდებული და ასევე იმაზე, თუ რა სიხშირით დადის ვარჯიშზე. ბავშვებში ყველაფერი მარტივადაა. ისინი სუფთა ფურცლები არიან, როგორც დაწერ, ისე ისწავლიან. მინიმუმ სამი თვე აუცილებლად სჭირდება ბავშვს, რომ აითვისოს ცურვის 4 სტილი და მოერგოს წყალს. სამი თვის შემდეგ კი იწყება უფრო კონკრეტული მუშაობა. 

- და ბოლოს, რა წესები უნდა დავიცვათ ზამთარში ცურვისას, რომ თავიდან ავიცილოთ გაციება?

- მე წლების განმავლობაში ვიყავი დაკავებული წყალბურთით. ბევრი თანაგუნდელი გამოეთიშა ასპარეზობას ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემების გამო. სამწუხაროდ, მწვრთნელები ამაზე არ საუბრობენ. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ გამოიცვალოთ ის კოსტიუმი, რომლითაც იცურავეთ, არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება მისი ტანზე დატოვება და შეშრობა. ცხელი წყლით უნდა ჩამოიბანოს აუზის წყალი, გაიშროს ტანი და თავი. აუცილებელი ინვენტარია ქუდი. სველი თმით არ უნდა დატოვოთ აუზი.

ესაუბრა თამუნა კიკალიშვილი
წაიკითხეთ სრულად