Baby Bag

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

საახალწლო რეკომენდაციებზე შაქრიანი დიაბეტის დროს „პირადი ექიმი მარი მალაზონიას“ პირდაპირ ეთერში ბავშვთა ენდოკრინოლოგმა ნინო ხელაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, თუ ბავშვს შევუქმნით ძალიან სტრესულ გარემოს და ბევრ რამეს ავუკრძალავთ, შანსი იმისა, რომ ის არ დაემორჩილება წესებს, გაიზრდება. აუცილებელია ვიპოვოთ კომპრომისი და პირველ რიგში, დავიწყოთ შერჩევა პროდუქტებისა, რომელიც ჯანსაღად ჩაანაცვლებს რაფინირებულ ტკბილეულს. მაგალითად, ჩირი, ტყლაპი, ჩურჩხელა, თხილეული უკეთესი ალტერნატივაა, ვიდრე კრემიანი ნამცხვარი. 

,,ამ დროს, რა თქმა უნდა, ყველა ბავშვმა, მოზარდმა და მშობელმა უნდა იცოდეს, როგორ გაიკეთოს ინსულინი იმ მიღებული საკვების შესაბამისად (შაქრიანი დიაბეტის დროს). თუ მივიღებთ ტბილეულს, თუნდაც გოზინაყის ( მიუხედავად იმისა, რომ ფრუქტოზას შეიცავს, შემდეგ გლუკოზად გარდაიქმნება) სახით, მშობელმა სწორად უნდა დაითვალოს და სწორად გაუკეთოს ბავშვს ინსულინი, იმ საკვებზე გათვლით, რასაც იღებს. 

კიდევ ერთი კარგი ღონისძიება იქნება, რომ ბავშვმა მეტი ივარჯიშოს, ფეხით ისეირნოს, იცეკვოს და რაც მიირთვა ფიზიკური დატვირთვის სახით გამოიყენოს. დღესდღეობით, მეტნაკლებად ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ხელოვნური დამატკბობლები, რომლითაც შესაძლებელია ტკბილეულის მომზადება. აქაც გასათვალისწინებელია, რომ მშობელმა იცოდეს რომელი დამატკბობელია უსაფრთხო ბავშვისთვის და არ გადააჭარბოს გამოყენების ლიმიტს“- აღნიშნა ნინო ხელაძემ. 

ენდოკრინოლოგმა ჰიპოგლიკემიის შესახებაც ისაუბრა. მისი თქმით, ჰიპოგლიკემია არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც სისხლში გლუკოზის დონე ნორმაზე დაბალია. ,,შაქრიანი დიაბეტის დროს ჰიპოგლიკემიის მიზეზი შეიძლება გახდეს: მედიკამენტის დოზის გადაჭარბება, კვების რეჟიმის დარღვევა, საკვების არაადეკვატური ულუფა, გადაჭარბებული ფიზიკური აქტივობა,'' - დასძინა ნინო ხელაძემ. 

ჰიპოგლიკემიის შესაძლო ნიშნებია: ოფლიანობა, გულის ფრიალი, კანკალი, წამოცხელება, სიწითლე ან გაფითრება, მხედველობის გაორება, ტუჩების დაბუჟება. მსუბუქი ჰიპოგლიკემიის დროს, უმჯობესია გამოიყენოთ პურის პატარა ნაჭერი, ნაკლებად ტკბილი ხილი (ვაშლი), ცილოვანი საკვები (რძე ან რძის ნაწარმი). 

დაიმახსოვრეთ! - შაქრის ფხვნილი, თაფლი და საკონდიტრო ნაწარმი გამოიყენეთ მხოლოდ მძიმე შემთხვევაში და მაქსიმალური სიფრთხილით, სისხლში გლუკოზის დონის მკვეთრი მატების თავიდან ასაცილებლად - აღნიშნული რეკომენდაცია გაიცა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''. 

„ახალი წლის პერიოდში, როდესაც ყველა ოჯახში სტუმრიანობაა და მშობლებმა შესაძლოა დიდი დრო ვერ დაუთმონ ბავშვებს. თუმცა, ფიზიკური აქტივობა ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია შაქრიანი დიაბეტის მქონე ბავშვების ცხოვრებაში, ამიტომ ყველა ოჯახმა უნდა გაითვალისწინოს და ყურადღება მიაქციონ ამ საკითხს. თუ დაგეგმილია ფიზიკური აქტივობა, უნდა გაკეთდეს ნაკლები ინსულინი. ჰიპოგლიკემია შესაძლოა, განვითარდეს უშუალოდ ვარჯიშის დროსაც და ვარჯიშიდან 2 საათის მანძილზეც კი (გააჩნია ვარჯიშის ტიპს). თუ მას არ გაუკეთებია ნაკლები ინსულინი, მაშინ მეტი საკვები უნდა მიიღოს (კომბინირებული ნახშირწყლის სახით), რათა ვარჯიში დაიფაროს ნახშირწყლოვანი დატვირთვით (მაგალითად, მჭადი და ყველი ან ნადუღი). განსაკუთრებით საყურადღებოა, თუ აქტივობა მოხდა ღამე, ძილის წინ. არსებობს თანამედროვე მეთოდები, რომელიც ჰიპოგლიკემიას ხსნის, მაგალითად, ინსულინის ტუმბო, გლუკოზის მონიტორინგის სისტემა - ეს საშუალებები ძალიან დაგეხმარებათ“ - აღნიშნა ნინო ხელაძემ.

წყარო: ​,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

შეიძლება დაინტერესდეთ

ლეიკემიის ადრეული ნიშნები ბავშვებში

ლეიკემიის ადრეული ნიშნები ბავშვებში

ლეიკემია ბავშვებში ყველაზე გავრცელებული დაავადებაა. ლეიკემიის დროს ორგანიზმში ანომალიური თეთრი უჯრედები სისხლში ძალიან დიდი რაოდენობით წარმოიქმნება. თეთრი უჯრედები უმეტესად ძვლის ტვინში იწარმოება. ლეიკემიის განვითარებასთან ერთად სიმსივნური უჯრედების წარმოქმნა აჭარბებს სისხლის სხვა უჯრედების წარმოებას. ჭარბი ლეიკოციტები ნორმალურად ვეღარ ფუქნციონირებს. სისხლში არსებული ჯანსაღი უჯრედების დეფიციტი ორგანიზმს უამრავ პრობლემას უქმნის, იწყება სისხლდენა, ანემია, ზიანდება ორგანოთა უდიდესი ნაწილი.

ბავშვებში ლეიკემია, როგორც წესი, ათ წლამდე ასაკში ვითარდება. პირველი სიმპტომები, რომლებიც ამ სიმსივნურ დაავადებას ახასიათებს, გაციებისა და გრიპის დამახასიათებელი ნიშნებია. გაციების სიმპტომები ხანგრძლივად რჩება ან ხშირად მეორდება. ბავშვის სხეულზე მოულოდნელად ჩნდება ჩალურჯებები. აღნიშნული ტიპის სიმპტომები, შესაძლოა, ჯანმრთელობის სხვა პრობლემებითაც იყოს გამოწვეული და არ ახასიათებს მხოლოდ ლეიკემიას. ბავშვის მდგომარეობის შესაფასებლად აუცილებლად მიმართეთ ექიმს, რათა მძიმე გართულებების თავიდან აცილება შეძლოთ.

  • ლეიკემიის ნიშნები და სიმპტომები ბავშვებში

ლეიკემიის სიმპტომატიკა ჭარბი სიმსივნური უჯრედების გავრცელებისა და ჯანსაღი უჯრედების ნაკლებობის გამო ჩნდება. ლეიკემიისთვის დამახასიათებელი ადრეული ნიშნები შემდეგია:

  • თავბრუსხვევა
  • სიცივის შეგრძნება, კანკალი
  • სისუსტისა და დაღლილობის შეგრძნება
  • სუნთქვის უკმარისობა
  • თავის ტკივილი
  • ფერმკრთალი კანი

სიმსივნური უჯრედების მომრავლება ინფექციების განვითარებას უწყობს ხელს, რის შედეგადაც ვლინდება შემდეგი სიმპტომები:

  • ცხელება
  • გაციებისა და გრიპის სიმპტომები, რომლებიც მოულოდნელად ჩნდება
  • ინფექციები
  • ლიმფური კვანძების შეშუპება

თრომბოციტების ნაკლებობა სისხლდენის გამომწვევი მიზეზი ხდება. სიმპტომები, რომლებიც ამ დროს ვლინდება შემდეგია:

  • სისხლდენა ღრძილებიდან
  • ჭრილობიდან ან ნაკაწრიდან ხანგრძლივი სისხლდენები
  • კანზე სისხლჩაქცევების მარტივად წარმოქმნა
  • სისხლდენა ცხვირიდან

სიმსივნურმა უჯრედებმა შესაძლოა ძვლებშიც შეაღწიონ, ან ისეთი ორგანოები დააზიანონ, როგორებიცაა: ღვიძლი და ელენთა. სიმსივნის პროგრესირებით გამოწვეული სიმპტომები უფრო მოგვიანებით ჩნდება. ლეიკემიის გართულებული ფორმის სიმპტომები შემდეგია:

  • სახსრებისა და ძვლების ტკივილი
  • ხველება, სუნთქვის გაძნელება
  • მადის დაქვეითება
  • მუცლის შებერილობა
  • ლიმფური კვანძების შეშუპება
  • წონაში კლება

ლეიკემიის ადრეული ნიშნებიდან რომელიმე მათგანის შემჩნევისთანავე ბავშვი პედიატრთან მიიყვანეთ. თითოეული სიმპტომი, შესაძლოა, სხვა სახის ჯანმრთელობის პრობლემით იყოს გამოწვეული. მიუხედავად ამისა, ექიმთან ვიზიტი აუცილებელია, რადგან ბავშვის უსაფრთხოება ყველაზე მთავარია. ლეიკემიის ადრეული დიაგნოსტიკა მკურნალობის დროულად დაწყების საწინდარია, რაც გამოჯანმრთელების ალბათობას მნიშვნელოვნად ზრდის.

მომზადებულია ​healthgrades.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად