როგორია D ვიტამინის პროფილაქტიკური დოზა ზრდასრულებსა და ბავშვებში? - აღნიშნულ თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგმა ნინო ხელაძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.
,,D ვიტამინი არ არის მხოლოდ ვიტამინი, ეს არის მნიშვნელოვანი ჰორმონი, რომელიც ადრე ეგონათ, რომ მხოლოდ ძვლის და კალციუმისთვის იყო აუცილებელი, თუმცა ახლა დამტკიცდა, რომ მას აქვს ძალიან მნიშვნელოვანი როლი იმუნური სისტემის გაძლიერებისთვის, ალერგიების პრევენციისთვის, სიმსუქნის შემთხვევაში, გულსისხლძარღვთა სისტემის და დიაბეტის პრევენციისთვის (პირველი ტიპის დიაბეტის პრევენციისთვისაც კი), ონკოლოგიური დაავადებების საწინააღმდეგოდ და ბევრი სხვა. აღმოჩნდა, რომ D ვიტამინის რეცეპტორები თავის ტვინშიც კი არის. ამიტომ ყველა უჯრედისა და ორგანოთა სისტემისთვის არის ძალიან აუცილებელი.
ჩვენთან არის სახელმწიფო გაიდლაინი, სტანდარტი, რომლის მიხედვითაც ყველა ბავშვმა, არა აქვს მნიშვნელობა ძუძუთი იკვებება, თუ ხელოვნურზეა, ორ წლამდე უნდა მიიღოს D ვიტამინის პროფილაქტიკური დოზა, 2 წლის შემდეგ, მათ შორის მოზრდილების ჩათვლით, მნიშვნელოვანია და უკვე აქტუალური ხდება, რომ D ვიტამინი მივიღოთ სეზონურად, როცა მზე ვერ იქნება ამ ვიტამინის აქტიური წყარო.
არის გარკვეული საკვები, რომელიც შეგვივსებს მის დანაკლისს, თუმცა ეს საკმაოდ რთულია, რადგან ამ საკვების დიდი რაოდენობით მიღებაა საჭირო. მაგალითად, 10-15 კვერცხი უნდა მიიღოს ბავშვმა, რომ შეივსოს იმ დღის ნორმა D ვიტამინი, რაც წარმოუდგენელია. ამიტომ ხდება აქტუალური, რომ დანამატის სახით მიიღოს ბავშვმა ასაკის გათვალისწინებით შერჩეული დოზა. ეს ეხება ყველა ჯანმრთელ ბავშვს სეზონურად,'' - აღნიშნა ნინო ხელაძემ.
ზეთის შერჩევისას პირველი და უნივერსალური სახელმძღვანელო გახლავთ ზეთის რაფინირებულობა. ანუ თუ ზეთი რაფინირებულია, ყველა შემთხვევაში არაჯანსაღი და არარეკომენდებულია. ზეთის არაჯანსაღობა მათში შემავალი ცხიმოვანი მჟავების ბალანსით ფასდება. არ აქვს მნიშვნელობა, რისი ზეთია, ქოქოსის, ავოკადოსი თუ მზესუმზირის, რაფინირება არაჯანსაღ თანაფარდობას ქმნის და როცა ასეთი ზეთი ორგანიზმში ხვდება, ანთებისწარმომქმნელ უნარს იძებს და ანთებების კერებს აჩენს ორგანიზმში.
რაფინირების მეთოდი ზეთს ხდის ტემპერატურის მიმართ მდგრადს და სწორედ ამიტომ, რაფინირებული ზეთი გამოიყენება შესაწვავად. კი, ნამდვილად არ იწვება მაღალ ტემპერატურაზე, თუმცა, არაჯანსაღია ჩვენი ორგანიზმისთვის.
მაშინ როგორ მოვიქცეთ?
გამოიყენეთ ისეთი არარაფინირებული ზეთები, რომელთაც ბუნებრივადაც მაღალი წვის ტემპერატურა აქვს. ასეთია: ავოკადოს ზეთი და ქოქოსის ზეთი. ხოლო ცხოველური ცხიმებიდან, ერბო გახლავთ უნიკალური შესაწვავად რეკომენდირებული ცხიმი.
ალტერნატიულად, მოამზადეთ უცხომოდ ესა თუ ის კერძი, და სულ ბოლოს დაუმატეთ ცოტა კარაქი ან ნებისმიერი არარაფინირებულ ზეთი.
რაც შეეხება ე.წ. სალათების ზეთებს, როგორც წესი, ასეთი ზეთები არარაფინირებულია და მათი დაბალი წვის ტემპერატურის გამო, მხოლოდ ცივი კერძებისთვის გვირჩევენ ხოლმე და ასეცაა.
ანუ, შესაწვავად გამოსაყენებელ რეკომენდირებული ცხიმები: ერბო, ავოკადოს ზეთი და ქოქოსის ზეთი. ხოლო თუ უცხიმოდ შევწვავთ და სულ ბოლოს დავუმატებთ ცხიმს, შესაძლოა ეს ცხიმი იყოს: კარაქი, ზეითუნის არარაფინირებული ზეთი ან ნებისმიერი არარაფინირებული ცხიმი.
