Baby Bag

წითურა, წითელა, ყბაყურა, ქუნთრუშა - როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება თითოეული მათგანი?

წითურა, წითელა, ყბაყურა, ქუნთრუშა - როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება თითოეული მათგანი?
ამ პერიოდში, განსაკუთრებით - ბავშვებში მომრავლდა ვირუსული დაავადებები - წითურა, წითელა, ყბაყურა, ქუნთრუშა. როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება თითოეული მათგანი? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი ნანა საპანაძე.
- როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება ეს ვირუსული დაავადებები?

- ამჯერად მინდა გესაუბროთ ბავშვთა ასაკის ინფექციურ დაავადებებზე, რომლებიც მოსახლეობაში „ბატონების“ სახელით მოიხსენიება. წითელა, წითურა, ყბაყურა, მწვავე ვირუსული დაავადებებია, რომლებსაც იბონუკლეინის მჟავასთად დაკავშირებული ვირუსები, პარამიქსოვირუსები იწვევენ, ხოლო ქუნთრუშას გამომწვევი მიკრობია A ჯგუფის ბეტა ჰემოლიზური სტრეპტოკოკი.
ინფექცია ჰაერწვეთოვანი მექანიზმით გადაეცემა (ავადმყოფის ლაპარაკის, ხველისა თუ დაცემინებისას უმცირეს წვეთებს გარემოში გამოყოფს, იქ არსებული ვირუსები კი ჩასუნთქულ ჰაერთან ერთად მეორე ადამიანის ორგანიზში ხვდება).
ქუნთრუშას დროს მნიშვნელოვანია კონტაქტური გზაც (ამ შემთხვევაში, ინფექციის წყაროს ავადმყოფის ნახმარი ჭურჭელი, საყოფაცხოვრებო ნივთები, სათამაშოები წარმოადგენს). ამ ინფექციებს განსაკუთრებით მაღალი კონტაგიოზურობა, ანუ სხვა ადამიანების დასნებოვნების უნარი ახასიათებს. განსაკუთრებით სწრაფად დახურულ შენობაში ვრცელდება. ინფიცირების რისკი მაღალია საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში: საბავშვო ბაღებში, სკოლებში, ტრანსპორტში. ადამიანის გარეშე ვირუსი სწრაფად იღუპება, ამიტომ მესამე პირით ინფექციის გადატანა იშვიათია.
წითელა, წითურა, და ქუნთრუშა გამონაყარით მიმდინარე დაავადებებია, ხოლო ყბაყურა სანერწყვე ჯირკვლების შეშუპებით ხასიათდება.

​დაწვრილებით მოგითხრობთ თითოეული დაავადების შესახებ. დროის შუალედს, რომელიც ვირუსთან შეხვედრიდან და დაავადების გამოვლენამდე გადის, ექიმები ინკუბაციურ პერიოდს ვუწოდებთ. ეს პერიოდი ყველა ინფექციას სხვადასხვა აქვს. წითელას დროს საშუალოდ 9-10 დღეა, იშვიათად შეიძლება 21 დღემდეც გაგრძელდეს. მაგალითად, ბავშვებს, რომლებმაც ინკუბაციურ პერიოდში პროფილაქტიკის მიზნით იმუნოგლობულინი (სპეციფიკური ანტისხეულები) მიიღეს ან სისხლი თუ პლაზმა გადაესხათ, ეს დრო შესაძლოა 21 დღემდეც გაუხანგრძლივდეთ. წითურას ინკუბაციური პერიოდი საშუალოდ 15-18 დღეა, ქუნთრუშას ინკუბაციური პერიოდი 1-დან 7 დღემდე, ყბაყურას ინკუბაციური პერიოდი 14-24 დღე. დაავადების ხანგრძლივობა კავშირშია მის სიმძიმესთან. დაავადებები შესაძლებელია მიმდინარეობდეს მსუბუქად, საშუალო სიმძიმით და/ან მძიმედ. გადატანის შემდეგ ეს დაავადებები მყარ იმუნიტეტს ტოვებს (განმეორებით აღარ ემართებათ).

​წითელასა და წითურას მოწითალო ფერის მაკულურ-პაპულური (ლაქოვან-კვანძოვანი) გამონაყარი ახასიათებს, თუმცა თითოეულ ინფექციას თავისი დამახასიათებელი თავისებურებებიც აქვს. წითელას დროს უმეტესად კანიდან ოდნავ ამოწეული კვანძები გვხდება, რომლებიც ერთმანეთთან შერწყმის ტენდენციას ავლენს. წითურას გამონაყარი უფრო ლაქოვანია. წითელას დროს გამონაყარი დაავადების მე-4-მე-5 დღეს ვლინდება. პირველი ელემენტები ყურებს უკან, ცხვირზე, ლოყებზე ჩნდება, 24 საათში ვრცელდება მთელ სახეზე, კისერზე, გულმკერდის ზემო ნაწილზე, ხელებზე. შემდეგ გამონაყარი ჩნდება ზურგზე, მუცელსა და ფეხებზე, მესამე დღეს კი - ტერფებზეც. გამონაყარი იმავე თანმიმდევრობით ფერმკრთალდება და ქრება, რომლითაც გაჩნდა.

​წითურას დროს პირველი სიმპტომი, რომელსაც დედა ამჩნევს, ხშირად სწორედ გამონაყარია. ის ამ შემთხვევაშიც ზემოდან ქვემოთ ვრცელდება, მხოლოდ - წითელაზე გაცილებით სწრაფად. წითელა იწყება ტემპერატურის მომატებით, კონიუნქტივიტით (თვალის ლორწოვანი გარსის ანთებით), მშრალი შემაწუხებელი ხველით, ცხვირცემინებით, სურდოთი, გულმკერდის არეში ფხაჭნის შეგრძნებით. კანზე გამონაყარის გაჩენამდე ერთი-ორი დღით ადრე რბილსა და მაგარ სასაზე უსწორმასწორო წითელი ლაქები შეიმჩნევა. ეს წითელას სადიაგნოზო ნიშანიც კი გახლავთ. გარდა ამისა, ძირითადი კბილების დონეზე ღრძილებისა და ლოყის შიგნითა ზედაპირის ლორწოვანზე მონაცრისფრო-მოთეთრო ფერის წარმონაქმნები ჩნდება, ქუთუთოს კიდის გასწვრივ კი შემოფარგლული კონიუქტივიტი ყალიბდება.

​წითურას დროს ზოგადი მდგომარეობა დამაკმაყოფილებელია. ორგანიზმის საერთო ინტოქსიკაცია, რომელიც ცხელებით, თავის ტკივილით, უხასიათობით, უმადობით გამოიხატება, იშვიათია. კეფის, კისრის უკანა და სხვა ლიმფური კვანძები დიდდება და ორი კვირის განმავლობაში გადიდებული რჩება.

​ქუნთრუშისთვის დამახასიათებელი ძირითადი კლინიკური ნიშნებია: დაავადების დაწყება ყელის ტკივილით, რასაც ერთვის ცხელება და კანზე გამონაყარი. ობიექტურად აღინიშნება პირ-ხახის ლორწოვანის მკვეთრი ჰიპერემია, ე.წ. „ალისფერი ხახა“, რომელსაც თან ახლავს ყელის ძლიერი ტკივილი, ხშირ შემთხვევაში შესაძლებელია აღინიშნებოდეს ჩირქოვანი ტონზილიტი, ენა დაფარულია თეთრი ფერის ნადებით, ენის წვერი კი ჰიპერემიულია, დინამიკაში თეთრი ფერის ნადები სცილდება, დვრილები შიშვლდება და ენა ხდება „ჟოლოსებრი“, რაც ასევე პათოგნომურია ამ დაავადებისთვის. გადიდებულია ყბისქვეშა და კისრისწინა ლიმფური კვანძები, პალპაციით კი მტკივნეული. რაც შეეხება გამონაყარის თავისებურებას, ვითარდება წვრილწინწკლოვანი გამონაყარი ჰიმერემიულ კანზე, მთელი სხეულის უმეტესად კი ბუნებრივი ნაკეცების არეში, იწვევს თეთრ დერმოგრაფიზმს, სახეზე ჰიპერემიულ ფონზე შესამჩნევია ცხვირ-ტუჩის სამკუთხედის სიფერმკრთალე. გამონაყარის ალაგების შემდეგ ხდება კანის აქერცვლა, მეტი ინტენსივობით მტევნებისა და ტერფების არეში.

​ყბაყურას შემთხვევაში დაავადება იწყება შემცივნებით, თავის ტკივილით, უმადობით, ზოგადი სისუსტით და მსუბუქი ან საშუალო ცხელებით. 12-24 საათის შემდეგ ემატება სანერწყვე ჯირკვლების შეშუპება, რომელიც ყველაზე მეტადაა გამოხატული მეორე დღეს და გრძელდება 5-7 დღე. ზოგიერთ ბავშვს აქვს მხოლოდ სანერწყვე ჯირკვლის შესიება სხვა სიმპტომების გარეშე. შესიება იწვევს ტკივილს ღეჭვისა და ყლაპვის დროს, ძირითადად, მჟავე სითხეების მიღებისას, როგორიცაა ციტრუსების წვენები. ჯირკვალი მგრძნობიარეა შეხებისას. ამ სტადიაზე ტემპერატურა იმატებს (დაახლოებით 39,4-40°C) და გრძელდება 1-3 დღე.

​- რა ასაკობრივ კატეგორიაში და რა შემთხვევაში მიმდინარეობს ზემოთ ჩამოთვლილი დაავადებები მძიმედ?

​- ინფექცია შედარებით მძიმედ მიმდინარეობს ახალშობილებში და წლამდე ასაკის ბავშვებში, შემთხვევათა 30%-ში, ადგილი აქვს დაავადების ისეთ გართულებებს, როგორებიცაა: ოტიტი, პნევმონია, დიარეა და პოსტინფექციური ენცეფალიტი, მიოკარდიტი, თუმცა ამავდროულად ყბაყურას გართულება კიდევ შეიძლება ორქიტი, მწვავე პანკრეატიტი, პროსტატიტი იყოს. ხოლო ქუნთრუშას გადატანიდან დაახლოებით 2 კვირის შემდეგ, იშვიათად, თუმცა შეიძლება განვითარდეს მოგვიანებითი გართულებები - ნეფრიტის სახით.

​გართულებების თავიდან აცილების მიზნით, აუცილებელია არ სცადოთ თვითმკურნალობა, დაავადებების პირველი სიმპტომების გამოვლინებისთანავე მიმართოთ თქვენს პედიატრს, რომელიც ზუსტად შეაფასებს ბავშვის მდგომარეობას, შეგირჩევთ მკურნალობის სწორ გეგმას, ამით მნიშვნელოვნად შემცირდება გართულებების განვითარების რისკი.

​რაც შეეხება მკურნალობას, ქუნთრუშას, როგორც ბაქტერიული ინფექციის მკურნალობისთვის, აუცილებელია ანტიბიოტიკოთერაპია. წითელა, წითურა, ყბაყურა გაურთულებელ შემთხვევაში ანტიბიოტიკოთერაპიას არ საჭიროებს და ძირითადად სიმპტომურია, მკურნალობის სქემას და ტაქტიკას თქვენი მკურნალი ექიმი დაგინიშნავთ, დაავადებების კლინიკური სიმპტომებისა და მიმდინარეობის შესაბამისად.

​- რომელ მათგანზე არ ტარდება აცრა? და ზოგადად, აცრებზე რომ ვისაუბროთ.

​- წითელა, წითურა, ყბაყურას საწინააღმდეგოდ არის აცრა, და პროფილაქტიკური აცრების ეროვნული კალენდარი ითვალისიწინებს წითელა-წითურა-ყბაყურას საწინააღმდეგო ორჯერად აცრებს 1 და 5 წლის ასაკში. ეს აცრები უფასოა და ხელმისაწვდომია ყველასათვის. რაც შეეხება ქუნთრუშას, სამწუხაროდ, ვაქცინა ამ დაავადებისგან დასაცავად არ არსებობს.

​ზოგადად, დაავადების თავიდან ასაცილებლად საჭიროა პირადი ჰიგიენის დაცვა, ხელების ხშირი დაბანა და დაავადებულთან კონტაქტისთვის თავის არიდება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ყველა ვაქცინა, რომელიც შემოვა, არის კარგი, ამიტომ, რაც იქნება, იმით ავიცრათ,“ - ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი

ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი „სხვა შუადღეში“ კორონავირუსის შემთხვევების მატებას ეხმიანება და აცხადებს, რომ, შესაძლოა, მოვლენები სხვადასხვაგვარად განვითარდეს:

„კორონავირუსის შემთხვევების გააქტიურება ორ რამეზე მიგვანიშნებს, რომ ყველაფერი ან სტაბილიზაციისკენ წავა, ან შეიძლება მოხდეს ის, რასაც ყველა ისედაც ველოდით და დაიწყოს აღმავლობა, იმიტომ, რომ ეს ვნახეთ ძალიან ბევრ ქვეყანაში. 45 ყურს გვჭრის, მაგრამ ეს რეალურად ძალიან პატარა ციფრია, თუ შევადარებთ სომხეთის, თურქეთის ან აზერბაიჯანის სტატისტიკას. ჩვენ მივეჩვიეთ, დიდი კომფორტი იყო ჩვენთვის, რომ ერთეული შემთხვევები იყო. შეიძლება ეს დასტაბილურდეს."

მაია ბუწაშვილის განმარტებით, კორონავირუსით გარდაცვალების შემთხვევების კლება გამოცდილების დაგროვებით არის გამოწვეული:

„კორონავირუსთან ბრძოლაში გამოცდილება დაგროვდა, მეტი ინფორმაცია არსებობს, მართვა უკეთესი გახდა. სამწუხაროდ, ვირუსის ბუნების ცვლილებასა და შესუსტებაზე ლაპარაკი არ არის. ჩვენ აშკარად ვხედავთ, რომ გარდაცვალების პროცენტი მცირდება, მაგრამ ეს გამოიწვია ტესტირების გაფართოებამ. ადრე ტესტირება უტარდებოდათ მხოლოდ იმ ადამიანებს, ვისაც სიმპტომები ჰქონდა, ვინც სტაციონარში ხვდებოდა. მათ შორის გართულებების რიცხვი უფრო მაღალი იყო. ამჟამად ტესტირება ყველა ქვეყანაში გაფართოებულია, მათ შორის, ფართო მასების ტესტირებაც ხდება. ვირუსის გამოვლენა გაუმჯობესებულია, რის გამოც გართულებების პროცენტი მცირდება. ეს იმიტომ არ ხდება, რომ ვირუსი შესუსტდა. ექიმებმაც ბევრად უკეთ ისწავლეს ვირუსის მართვა.“

ინფექციონისტის თქმით, კორონავირუსის გადადების ყველაზე მეტი შემთხვევა ოჯახურ კონტაქტებს უკავშირდება:

„საოჯახო მჭიდრო კონტაქტების შემთხვევაში ინფიცირდება 30-დან 50 %-მდე, სუფრაზე შეხვედრით, ახლოს ჯდომისას, 7-დან 10 % -მდე, მაღაზიაში საყიდლებზე ყოფნისას არაუმეტეს 1 % -ისა. ზომიერება ყოველთვის უნდა დავიცვათ. მე არასდროს გამირეცხავს სახლში მიტანისას შეფუთვები. კარგია ჰიგიენის წესების დაცვა, მაგრამ ექსტრემალურ მდგომარეობაში ვიყავით გადასულები. პანიკამ ბევრი დადებითი შედეგი მოგვცა, მაგრამ ბევრი ნევროზულ მდგომარეობამდე მიიყვანა. მე ვიცი ადამიანები, რომლებიც ყოველდღე პალტოებს რეცხავდნენ, ადეზინფიცირებდნენ. ეს აბსურდია. ზომიერება ამიტომაც არის საჭირო. რაღაც ვადების მერე ადამიანი ამას ვეღარ უძლებს და ყველაზე საჭირო დროს სრული მოდუნება ხდება. შეიძლება ჩვენ ძალიან ადრე დავიწყეთ ეს ყველაფერი. ევროპაში შეეგუენ კოვიდთან თანაცხოვრებას. იქ შემთხვევები ბევრია, მაგრამ ლეტალური შედეგი, საბედნიეროდ, უკვე ძალიან მცირეა.“

მაია ბუწაშვილი აღნიშნავს, რომ ევროპამ უკვე ისწავლა ვირუსის მართვა:

„ევროპაში ძირითად მოწყვლად ჯგუფებში ვირუსმა უკვე გაიარა. რეანიმატოლოგებმა უკეთ ისწავლეს დაავადების მართვა, იციან, როდის უნდა გადაიყვანონ პაციენტი მართვით სუნთქვაზე და როდის - არა. ეს არ არის ტიპიური ვირუსი, არ აქვს ტიპიური მიმდინარეობა და რა თქმა უნდა, პრაქტიკა დაგროვდა.“

„სიმპტომებით ჩვეულებრივ გრიპს და კოვიდს ერთმანეთისგან ვერ განვასხვავებთ. საბედნიეროდ, არსებობს ტესტირება. ეპიდემიის კერაში ნამყოფი ადამიანის ტესტირებას სახელმფიწო პროგრამა აფინანსებს. რამდენიმე ვაქცინა მესამე ფაზაშია, ორი ფაზა წარმატებით გაიარა. არსად იქნება ჯერჯერობით რუსული ვაქცინა, რომელიც თითქოს დასრულდა, მაგრამ მასზე არ არის საკმარისი ინფორმაცია. ჯერჯერობით არ არსებობს მტკიცებულებები, რომ მან წარმატებით გაიარა გამოცდა. ეს ვაქცინა ჰაერშია გამოკიდებული, ეს ფაზები გავლილი არ აქვს. ჯამში ოთხი ვაქცინაა ძალიან კარგ პოზიციებზე. მათგან მინიმუმ ერთი მაინც დაასრულებს კარგად. წელს ყველა ქვეყანა მობილიზებულია, რომ სტანდარტული გრიპის ვაქცინები ცოტა ადრე შემოიტანოს. როგორც კი გაჩნდება გრიპის ვაქცინები, მაშინვე შეგიძლიათ გაკეთება. ყველა ვაქცინა, რომელიც შემოვა, არის კარგი, ამიტომ, რაც იქნება, იმით ავიცრათ,“ - აცხადებს მაია ბუწაშვილი.


წაიკითხეთ სრულად