Baby Bag

წითურა, წითელა, ყბაყურა, ქუნთრუშა - როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება თითოეული მათგანი?

წითურა, წითელა, ყბაყურა, ქუნთრუშა - როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება თითოეული მათგანი?
ამ პერიოდში, განსაკუთრებით - ბავშვებში მომრავლდა ვირუსული დაავადებები - წითურა, წითელა, ყბაყურა, ქუნთრუშა. როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება თითოეული მათგანი? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი ნანა საპანაძე.
- როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება ეს ვირუსული დაავადებები?

- ამჯერად მინდა გესაუბროთ ბავშვთა ასაკის ინფექციურ დაავადებებზე, რომლებიც მოსახლეობაში „ბატონების“ სახელით მოიხსენიება. წითელა, წითურა, ყბაყურა, მწვავე ვირუსული დაავადებებია, რომლებსაც იბონუკლეინის მჟავასთად დაკავშირებული ვირუსები, პარამიქსოვირუსები იწვევენ, ხოლო ქუნთრუშას გამომწვევი მიკრობია A ჯგუფის ბეტა ჰემოლიზური სტრეპტოკოკი.
ინფექცია ჰაერწვეთოვანი მექანიზმით გადაეცემა (ავადმყოფის ლაპარაკის, ხველისა თუ დაცემინებისას უმცირეს წვეთებს გარემოში გამოყოფს, იქ არსებული ვირუსები კი ჩასუნთქულ ჰაერთან ერთად მეორე ადამიანის ორგანიზში ხვდება).
ქუნთრუშას დროს მნიშვნელოვანია კონტაქტური გზაც (ამ შემთხვევაში, ინფექციის წყაროს ავადმყოფის ნახმარი ჭურჭელი, საყოფაცხოვრებო ნივთები, სათამაშოები წარმოადგენს). ამ ინფექციებს განსაკუთრებით მაღალი კონტაგიოზურობა, ანუ სხვა ადამიანების დასნებოვნების უნარი ახასიათებს. განსაკუთრებით სწრაფად დახურულ შენობაში ვრცელდება. ინფიცირების რისკი მაღალია საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში: საბავშვო ბაღებში, სკოლებში, ტრანსპორტში. ადამიანის გარეშე ვირუსი სწრაფად იღუპება, ამიტომ მესამე პირით ინფექციის გადატანა იშვიათია.
წითელა, წითურა, და ქუნთრუშა გამონაყარით მიმდინარე დაავადებებია, ხოლო ყბაყურა სანერწყვე ჯირკვლების შეშუპებით ხასიათდება.

​დაწვრილებით მოგითხრობთ თითოეული დაავადების შესახებ. დროის შუალედს, რომელიც ვირუსთან შეხვედრიდან და დაავადების გამოვლენამდე გადის, ექიმები ინკუბაციურ პერიოდს ვუწოდებთ. ეს პერიოდი ყველა ინფექციას სხვადასხვა აქვს. წითელას დროს საშუალოდ 9-10 დღეა, იშვიათად შეიძლება 21 დღემდეც გაგრძელდეს. მაგალითად, ბავშვებს, რომლებმაც ინკუბაციურ პერიოდში პროფილაქტიკის მიზნით იმუნოგლობულინი (სპეციფიკური ანტისხეულები) მიიღეს ან სისხლი თუ პლაზმა გადაესხათ, ეს დრო შესაძლოა 21 დღემდეც გაუხანგრძლივდეთ. წითურას ინკუბაციური პერიოდი საშუალოდ 15-18 დღეა, ქუნთრუშას ინკუბაციური პერიოდი 1-დან 7 დღემდე, ყბაყურას ინკუბაციური პერიოდი 14-24 დღე. დაავადების ხანგრძლივობა კავშირშია მის სიმძიმესთან. დაავადებები შესაძლებელია მიმდინარეობდეს მსუბუქად, საშუალო სიმძიმით და/ან მძიმედ. გადატანის შემდეგ ეს დაავადებები მყარ იმუნიტეტს ტოვებს (განმეორებით აღარ ემართებათ).

​წითელასა და წითურას მოწითალო ფერის მაკულურ-პაპულური (ლაქოვან-კვანძოვანი) გამონაყარი ახასიათებს, თუმცა თითოეულ ინფექციას თავისი დამახასიათებელი თავისებურებებიც აქვს. წითელას დროს უმეტესად კანიდან ოდნავ ამოწეული კვანძები გვხდება, რომლებიც ერთმანეთთან შერწყმის ტენდენციას ავლენს. წითურას გამონაყარი უფრო ლაქოვანია. წითელას დროს გამონაყარი დაავადების მე-4-მე-5 დღეს ვლინდება. პირველი ელემენტები ყურებს უკან, ცხვირზე, ლოყებზე ჩნდება, 24 საათში ვრცელდება მთელ სახეზე, კისერზე, გულმკერდის ზემო ნაწილზე, ხელებზე. შემდეგ გამონაყარი ჩნდება ზურგზე, მუცელსა და ფეხებზე, მესამე დღეს კი - ტერფებზეც. გამონაყარი იმავე თანმიმდევრობით ფერმკრთალდება და ქრება, რომლითაც გაჩნდა.

​წითურას დროს პირველი სიმპტომი, რომელსაც დედა ამჩნევს, ხშირად სწორედ გამონაყარია. ის ამ შემთხვევაშიც ზემოდან ქვემოთ ვრცელდება, მხოლოდ - წითელაზე გაცილებით სწრაფად. წითელა იწყება ტემპერატურის მომატებით, კონიუნქტივიტით (თვალის ლორწოვანი გარსის ანთებით), მშრალი შემაწუხებელი ხველით, ცხვირცემინებით, სურდოთი, გულმკერდის არეში ფხაჭნის შეგრძნებით. კანზე გამონაყარის გაჩენამდე ერთი-ორი დღით ადრე რბილსა და მაგარ სასაზე უსწორმასწორო წითელი ლაქები შეიმჩნევა. ეს წითელას სადიაგნოზო ნიშანიც კი გახლავთ. გარდა ამისა, ძირითადი კბილების დონეზე ღრძილებისა და ლოყის შიგნითა ზედაპირის ლორწოვანზე მონაცრისფრო-მოთეთრო ფერის წარმონაქმნები ჩნდება, ქუთუთოს კიდის გასწვრივ კი შემოფარგლული კონიუქტივიტი ყალიბდება.

​წითურას დროს ზოგადი მდგომარეობა დამაკმაყოფილებელია. ორგანიზმის საერთო ინტოქსიკაცია, რომელიც ცხელებით, თავის ტკივილით, უხასიათობით, უმადობით გამოიხატება, იშვიათია. კეფის, კისრის უკანა და სხვა ლიმფური კვანძები დიდდება და ორი კვირის განმავლობაში გადიდებული რჩება.

​ქუნთრუშისთვის დამახასიათებელი ძირითადი კლინიკური ნიშნებია: დაავადების დაწყება ყელის ტკივილით, რასაც ერთვის ცხელება და კანზე გამონაყარი. ობიექტურად აღინიშნება პირ-ხახის ლორწოვანის მკვეთრი ჰიპერემია, ე.წ. „ალისფერი ხახა“, რომელსაც თან ახლავს ყელის ძლიერი ტკივილი, ხშირ შემთხვევაში შესაძლებელია აღინიშნებოდეს ჩირქოვანი ტონზილიტი, ენა დაფარულია თეთრი ფერის ნადებით, ენის წვერი კი ჰიპერემიულია, დინამიკაში თეთრი ფერის ნადები სცილდება, დვრილები შიშვლდება და ენა ხდება „ჟოლოსებრი“, რაც ასევე პათოგნომურია ამ დაავადებისთვის. გადიდებულია ყბისქვეშა და კისრისწინა ლიმფური კვანძები, პალპაციით კი მტკივნეული. რაც შეეხება გამონაყარის თავისებურებას, ვითარდება წვრილწინწკლოვანი გამონაყარი ჰიმერემიულ კანზე, მთელი სხეულის უმეტესად კი ბუნებრივი ნაკეცების არეში, იწვევს თეთრ დერმოგრაფიზმს, სახეზე ჰიპერემიულ ფონზე შესამჩნევია ცხვირ-ტუჩის სამკუთხედის სიფერმკრთალე. გამონაყარის ალაგების შემდეგ ხდება კანის აქერცვლა, მეტი ინტენსივობით მტევნებისა და ტერფების არეში.

​ყბაყურას შემთხვევაში დაავადება იწყება შემცივნებით, თავის ტკივილით, უმადობით, ზოგადი სისუსტით და მსუბუქი ან საშუალო ცხელებით. 12-24 საათის შემდეგ ემატება სანერწყვე ჯირკვლების შეშუპება, რომელიც ყველაზე მეტადაა გამოხატული მეორე დღეს და გრძელდება 5-7 დღე. ზოგიერთ ბავშვს აქვს მხოლოდ სანერწყვე ჯირკვლის შესიება სხვა სიმპტომების გარეშე. შესიება იწვევს ტკივილს ღეჭვისა და ყლაპვის დროს, ძირითადად, მჟავე სითხეების მიღებისას, როგორიცაა ციტრუსების წვენები. ჯირკვალი მგრძნობიარეა შეხებისას. ამ სტადიაზე ტემპერატურა იმატებს (დაახლოებით 39,4-40°C) და გრძელდება 1-3 დღე.

​- რა ასაკობრივ კატეგორიაში და რა შემთხვევაში მიმდინარეობს ზემოთ ჩამოთვლილი დაავადებები მძიმედ?

​- ინფექცია შედარებით მძიმედ მიმდინარეობს ახალშობილებში და წლამდე ასაკის ბავშვებში, შემთხვევათა 30%-ში, ადგილი აქვს დაავადების ისეთ გართულებებს, როგორებიცაა: ოტიტი, პნევმონია, დიარეა და პოსტინფექციური ენცეფალიტი, მიოკარდიტი, თუმცა ამავდროულად ყბაყურას გართულება კიდევ შეიძლება ორქიტი, მწვავე პანკრეატიტი, პროსტატიტი იყოს. ხოლო ქუნთრუშას გადატანიდან დაახლოებით 2 კვირის შემდეგ, იშვიათად, თუმცა შეიძლება განვითარდეს მოგვიანებითი გართულებები - ნეფრიტის სახით.

​გართულებების თავიდან აცილების მიზნით, აუცილებელია არ სცადოთ თვითმკურნალობა, დაავადებების პირველი სიმპტომების გამოვლინებისთანავე მიმართოთ თქვენს პედიატრს, რომელიც ზუსტად შეაფასებს ბავშვის მდგომარეობას, შეგირჩევთ მკურნალობის სწორ გეგმას, ამით მნიშვნელოვნად შემცირდება გართულებების განვითარების რისკი.

​რაც შეეხება მკურნალობას, ქუნთრუშას, როგორც ბაქტერიული ინფექციის მკურნალობისთვის, აუცილებელია ანტიბიოტიკოთერაპია. წითელა, წითურა, ყბაყურა გაურთულებელ შემთხვევაში ანტიბიოტიკოთერაპიას არ საჭიროებს და ძირითადად სიმპტომურია, მკურნალობის სქემას და ტაქტიკას თქვენი მკურნალი ექიმი დაგინიშნავთ, დაავადებების კლინიკური სიმპტომებისა და მიმდინარეობის შესაბამისად.

​- რომელ მათგანზე არ ტარდება აცრა? და ზოგადად, აცრებზე რომ ვისაუბროთ.

​- წითელა, წითურა, ყბაყურას საწინააღმდეგოდ არის აცრა, და პროფილაქტიკური აცრების ეროვნული კალენდარი ითვალისიწინებს წითელა-წითურა-ყბაყურას საწინააღმდეგო ორჯერად აცრებს 1 და 5 წლის ასაკში. ეს აცრები უფასოა და ხელმისაწვდომია ყველასათვის. რაც შეეხება ქუნთრუშას, სამწუხაროდ, ვაქცინა ამ დაავადებისგან დასაცავად არ არსებობს.

​ზოგადად, დაავადების თავიდან ასაცილებლად საჭიროა პირადი ჰიგიენის დაცვა, ხელების ხშირი დაბანა და დაავადებულთან კონტაქტისთვის თავის არიდება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ნიუ ჰოსპიტალსში“ გულის თანდაყოლილი მანკის დიაგნოსტირება ნაყოფის დონეზეა შესაძლებელი - სასარგებლო ინფორმაცია მომავალი მშობლებისთვის

„ნიუ ჰოსპიტალსში“ გულის თანდაყოლილი მანკის დიაგნოსტირება ნაყოფის დონეზეა შესაძლებელი - სასარგებლო ინფორმაცია მომავალი მშობლებისთვის

გულის თანდაყოლილი პათოლოგიები გულის სტრუქტურის დარღვევაა, რომლითაც ბავშვი იბადება. მისი ჩამოყალიბება ძირითადად ორსულობის პირველი 6-8 კვირის განმავლობაში ხდება. გულის თანდაყოლილი მანკით დაავადებულების 20%-25%-ს ინტერვენციული ან ქირურგიული ჩარევა სიცოცხლის პირველი წლის განმავლობაში სჭირდებათ.

თემის ირგვლივ ​MOMSEDU.GE-ს რესპონდენტი „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ბავშვთა კარდიოლოგიის სამსახურის უფროსი კარდიოლოგი ეკატერინე კაპანაძეა.

- რა შეიძლება იყოს გულის თანდაყოლილი პათოლოგიების გამომწვევი მიზეზი?

ეკატერინე კაპანაძე: „გულის თანდაყოლილი პათოლოგიების ჩამოყალიბება ორსულობის პირველ კვირებში ხდება, ამდენად, რაიმე ზეგავლენას ამ პერიოდში განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება. ორსულობის დაგეგმვისას მშობლებმა აუცილებლად უნდა აკრძალონ მავნე ჩვევები, უშუალოდ ორსულობის პერიოდში კი, განსაკუთრებული ყურადღება გვმართებს თუნდაც მედიკამენტების მიღებისას, ნაყოფში გულის თანდაყოლილი მანკის განვითარება აკნეს სამკურნალო პრეპარატმაც კი შეიძლება გამოიწვიოს. ამასთან, მნიშვნელოვანია გენეტიკური ფაქტორი, თუ რომელიმე მშობელს ჰქონდა გულის თანდაყოლილი მანკი, დედა მაღალი რისკის ორსულად ითვლება, შესაბამისად, საჭიროა მისი გამოკვლევა - მანკის გამორიცხვა ან დადგენა ორსულობის პერიოდში.

„ნიუ ჰოსპიტალსში“ გულის თანდაყოლილი მანკის დიაგნოსტირება ნაყოფის დონეზეა შესაძლებელი. კვლევა ორსულობის 16-18 კვირიდან ტარდება და პათოლოგიის დროული და სწორი მართვისთვისაა აუცილებელი.

- რა სიმპტომები ახასიათებს დაავადებას?

ეკატერინე კაპანაძე: „გამოვლენა მნიშვნელოვნად დამოკიდებულია ბავშვის ასაკსა და მანკის სახეობაზე. მრავალი სახეობა არსებობს და შესაბამისად სიმპტომატიკა ძალიან განსხვავდება. მაგალითად, ჩვილობის ასაკში საყურადღებოა წონაში ნამატი და კვების პროცესის გახანგრძლივება, ჭირვეულობა, აჭრელებული კანი, სუნთქვის გახშირება, ოფლიანობა. ასევე ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი სიმპტომია, ხშირი ავადობა სასუნთქი გზების ინფექციებით. უკვე მოზრდილ ასაკში, როდესაც ბავშვი ფიზიკურად მეტად იტვირთება, ძირითადად ვლინდება ადვილად დაღლით, შესაძლოა ახლდეს გონების კარგვა, შეშუპება. ზოგჯერ ისეთი სიმპტომიც კი, როგორიც ყლაპვის გაძნელებაა, გულის თანდაყოლილ მანკზე მიგვითითებს. გართულებულ შემთხვევებში პათოლოგია შესაძლოა არამხოლოდ ბავშვთა ასაკში, არამედ მოზრდილობაშიც კი გამოვლინდეს.“

დიაგნოსტირებისთვის პირველადი კვლევის მეთოდები ელექტროკარდიოგრაფია და ექოკარდიოსკოპიაა. ზოგ შემთხვევაში დამატებითი კვლევების ჩატარებაა საჭირო, მაგალითად: დიაგნოსტიკური კათეტერიზაცია, მაგნიტურ-რეზონანსული კვლევა და კომპიუტერული ტომოგრაფია.

- რა მეთოდებს იყენებთ გულის თანდაყოლილი პათოლოგიების სამკურნალოდ?

ეკატერინე კაპანაძე: „მკურნალობა მანკის სახეობიდან გამომდინარე ხდება. ორ მეთოდს გამოვყოფდი, ესაა ენდოვასკულური მკურნალობა, რაც სისხლძარღვიდან მკურნალობას გულისხმობს. ამ შემთხვევაში ერთ-ერთი ცენტრალური სისხლძარღვიდან კათეტერის შეყვანით, სპეციალური მასალით ხდება გარკვეულ ხვრელების, სადინარების დახურვა ან შევიწროებული სისხლძარღვის გაფართოება. შესაბამისად, ბავშვს განაკვეთი არ აქვს და მხოლოდ ერთი დღის გატარება უწევს კლინიკაში. რამდენიმე თვეში შესაძლოა, სპორტულ აქტივობასაც კი დაუბრუნდეს.

მეორე მეთოდი გახლავთ კარდიოქირურგიული ჩარევა, რომლის მრავალი სახეობა არსებობს. გულის თანდაყოლილი მანკის მარტივი ფორმის შემთხვევაში, ქირურგიული გზით შესაძლოა პაციენტი სრულად განიკურნოს, რთული მანკების დროს კი შეიძლება რამდენიმე რთული კარდიოქირურგიული ჩარევის ჩატარება გახდეს საჭირო

პაციენტთა ნაწილს მკურნალობა საერთოდ არ სჭირდება. არის შემთხვევები, როდესაც პრობლემა ზრდასთან ერთად თავისით გვარდება, მაგალითად, თუ პატარა კუნთოვანი ხვრელი ერთ-ერთ ძგიდეზეა, შესაძლოა, ზრდასთან ერთად თავისით შეხორცდეს.

ნებისმიერ შემთხვევაში, იმისათვის რომ ბავშვს ხანგრძლივი და ხარისხიანი ცხოვრება ჰქონდეს, მნიშვნელოვანია დროული დიაგნოსტიკა და ექიმის ზედამხედველობა.

მაგალითად სჯობს კარდიოლოგიური კვლევა მანამდე დავგეგმოთ, სანამ პაციენტი სპორტით დაკავდება, ვიდრე შემდგომში პრობლემას გადავაწყდეთ. გამოვრიცხოთ პათოლოგიები და თამამად დავტვირთოთ შემდგომში

გულის თანდაყოლილი მანკების კარდიოქირურგია მაღალტექნოლოგიური დარგია, რომელსაც მუდმივი განვითარება სჭირდება.

„ნიუ ჰოსპიტალსი“ კი მუდმივად ზრუნავს ახალი ტექნოლოგიების დანერგვაზე ამასთან ერთად კვალიფიციურ ექიმთა გუნდს პროცესების ეფექტურად მართვის მრავალწლიანი გამოცდილება აქვს.

R. 

წაიკითხეთ სრულად