Baby Bag

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

ენდოკრინოლოგმა ლაშა უჩავამ ფარისებრი ჯირკვლის იმ პრობლემების შესახებ ისაუბრა, რომელიც საქართველოში ყველაზე მეტად არის გავრცელებული:

„შესაძლებელია იყოს ფარისებრი ჯირკვლის გარკვეული სტრუქტურული ცვლილებები. სისხლში მისი ჰორმონები იყოს აბსოლუტურად ნორმალური, ან იყოს პირიქით. შეიძლება ფარისებრი ჯირკვალი სტრუქტურულად იყოს უცვლელი, მაგრამ ჰორმონალურად გვქონდეს დარღვევა. არსებობს კვანძოვანი ჩიყვი. ნებისმიერი წარმონაქმნი, რომელიც არ არის ჩვენთვის ფიზიოლოგიური, სამედიცინო ტერმინით არის სიმსივნე. ის შეიძლება იყოს კეთილთვისებიანი ან ავთვისებიანი. რაც შეეხება ჰორმონალურ ცვლილებას, თუ არის დიფუზური ჩიყვი, ის შეიძლება გამოწვეული იყოს ორი პათოლოგიის გამო: ენდემური ან დიფუზურ-ტოქსიური ჩიყვით. ეს ხდება, როდესაც ფარისებრი ჯირკვალი გამოიმუშავებს იმაზე მეტ ჰორმონს, ვიდრე ეს ჩვენი ორგანიზმისთვის არის საჭირო.“

ლაშა უჩავას თქმით, პოპულაციაში ხშირია ჰიპოთირეოზის, ანუ ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დაქვეითების შემთხვევები:

„ჰიპოთირეოზი არის ფუნქციის დაქვეითება, რომელიც ხშირია პოპულაციაში. ამ დროს ცხიმოვანი ქსოვილი ბევრად მეტად წარმოიქმნება და შეიძლება ამან პროვოცირება გაუკეთოს წონაში მატებას. ჰიპოთირეოზის სიმპტომებია: ბრადიკარდია, ნერვული სისტემის აღგზნებადობა, ძილიანობა, სუნთქვითი უკმარისობა. ჰიპოთირეოზის დროს ნერვული სისტემა უფრო ლაბილურია. შესაძლოა, ძალიან სევდიან ამბავზეც არანაირი რეაქცია არ ჰქონდეს ადამიანს. ჰიპერთირეოზის დროს, როდესაც დიდი რაოდენობით ჰორმონები გამომუშავდება, ამ დროს ადამიანი უმიზეზოდ კარგავს წონას, ვითარდება ტრემორი, ხელების კანკალი, ბევრად უფრო აღგზნებულები არიან, ემოციების მართვა რთულია. ფრჩხილების მტვრევა, თმის ცვენა ორივე ფორმისთვის არის დამახასიათებელი.“

„ენდემური ჩიყვი არის იოდის დეფიციტი, რომელიც უპირატესად ვლინდება ბავშვთა ასაკში. ეს შესაძლებელია იყოს პირველადი, ორსულობის დროს დედასთან განვითარებული იოდდეფიციტით გამოწვეული. უპირატესად შეინიშნება ორი-სამი წლის ასაკიდან. ამ დროს ზრდა-განვითარება და გონებრივი განვითარება ცოტათი ჩამორჩება ფიზიოლოგიას. რადგან საქართველო ენდემური ზონაა, პედიატრები ყოველთვის ურჩევენ მშობლებს, რომ იოდი საკვები დანამატის სახით იყოს გამოყენებული 3 წლის ასაკიდან. ეს საპრევენციო ზომაა. მწვანე პროდუქტებში ბევრი იოდია. ბოლო პერიოდის განმავლობაში და განსაკუთრებით ჩერნობილის შემდგომ დასავლეთ საქართველოში ბევრად უფრო მაღალია კვანძოვანი ჩიყვის შემთხვევები. გარემოში უფრო მეტი რადიაცია იყო. გასულ წელს გერმანელი ექსპერტების დასკვნა დაიდო, რომ 2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა. მხოლოდ 2021 წლიდან დაიწყო მისი ნელ-ნელა დაქვეითება და კლება. ზღვისპირა ქვეყნებში უფრო მაღალია ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიები. ესეც ჩერნობილის გამო. რადიაცია მზის სხივების ფონზე ბევრად უფრო აქტიურია. გარკვეული ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიების დროს მზის სხივები კატეგორიულად აკრძალულია, ისევე როგორც სოლარიუმი,“- აღნიშნულ საკითხზე ლაშა უჩავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.

წყარო:​ „ექიმები“

შეიძლება დაინტერესდეთ

სწავლის უნარის შეზღუდვა, ქცევითი პრობლემები, ასთმის შეტევები, ხშირი ინფექციები... - რა გავლენას ახდენს სიგარეტის მოწევა ორსულობის დროს?

სწავლის უნარის შეზღუდვა, ქცევითი პრობლემები, ასთმის შეტევები, ხშირი ინფექციები...  - რა გავლენას ახდენს სიგარეტის მოწევა ორსულობის დროს?

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - მეან-გინეკოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ ხუთშაბათს გაეცანით მეან-გინეკოლოგისა და ქირურგის, ეკა ბუკიას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ მეტად აქტუალურ თემას - ორსულობა და თამბაქოს მოხმარება.

ორსულობაში თამბაქოს მოხმარებაზე უარის თქმა ყველაზე ჯანსაღი მიდგომაა თქვენი ბავშვის ჯანმრთელობისთვის. ორსულობის ნებისმიერ ვადაზე სიგერიტის მოწევა ახდენს ზეგავლენას თქვენი ბავშვის ჯანმრთელობაზე.

​რატომ არის მავნე მწეველობა განსაკუთრებით ორსულობის დროს? 
მწეველობა ზრდის შემდეგი პროცესების განვითარების რისკებს:

  • მცირე წონის მქონე ახალშობილის დაბადება
  • ნაადრევი მშობიარობა (37 კვირის ვადამდე)
  • თვითნებითი აბორტი
  • ინტრანატალური სიკვდილიანობა
  • ნაყოფის განვითარების სხვადასხვა ანომალია
  • რესპირატორული დაავადებების რისკები


​ასევე თამბაქოს მოხმარება ახდენს ზეგავლენას ჩვილობისა და ბავშვობის პერიოდზე. შეიძლება გამოიწვიოს:

  • ახალშობილთა უეცარი სიკვდილის სინდრომი
  • სწავლის უნარის შეზღუდვა
  • ქცევითი პრობლემები
  • ასთმის შეტევები
  • ხშირი ინფექციები

​აქვს თუ არა აზრი მეორე და მესამე ტრიმესტრში თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტას?

​ზოგიერთ მწეველ ქალს, რომელიც დაორსულდა, ჰგონია, რომ აზრი არ აქვს მეორე და მესამე ტრიმესტრში მოწევისთვის თავის დანებებას, ვინაიდან უკვე მიაყენა ნაყოფს ზიანი (პირველ ტრიმესტრში სანამ გაიგებდა რომ ორსულად არის). ეს ასე არ არის, ვინაიდან ორსულობის ნებისმიერ ვადაზე თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა ამცირებს ნაყოფის ფილტვების განვითარების შეფერხების რისკს.

​რამდენად რთულია მოწევისთვის თავის დანებება?

​მოწევაზე უარის თქმის სირთულე დამოკიდებულია მრავალ ფაქტორზე. რაც უფრო ნაკლები რაოდენობის სიგარეტს ეწევით, მით უფრო მარტივი იქნება ამ პროცესისთვის თავის დანებება.

​ქალებს, რომლების დღეში ერთზე მეტ კოლოფ სიგარეტს მოიხმარენ და ქალებს, რომლებიც იღებენ დიდი რაოდენობით კოფეინს, მეტად გაუჭირდებათ მოწევისთვის თავის დანებება. ასევე იმ ქალებს, რომელთაც აქვთ დეპრესიული მდგომარეობა.

​უსაფრთხოა თუ არა ნიკოტინის შემცვლელის გამოყენება ორსულობაში?

​ზოგიერთი ადამიანი, ვინც აპირებს მოწევისთვის თავის დანებებას, იყენებს ნიკოტინის შემცველ საშუალებებს, როგორებიცაა: ნიკოტინის შემცველი პლასტირი, ნიკოტინის შემცველი საღეჭი რეზინი, ინჰალატორი ან ელექტრო სიგარეტი. მართალია, ამ საშუალებებით მიღებული ნიკოტინი გაცილებით ნაკლებია, ვიდრე სიგარეტის მოხმარების დროს, მაგრამ ნიკოტინი ამცირებს სისხლის ნაკადის მიწოდებას საშვილოსნომდე და საფრთხეს უქმნის ნაყოფის განვითარებასა და პლაცენტის ფუნქციონირებას.

​უსაფრთხოა თუ არა ბუპროპიონის გამოყენება ორსულებში თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტისთვის?

​ბუპროპიონი კარგად მოქმედებს (ის მოქმედებს როგორც ანტიდეპრესანტი) იმ პაციენტებში, ვინც ანებებს თავს მოწევას, რომლებსაც აღენიშნებათ ნიკოტინის მიღების შეწყვეტის გამო დეპრესიული განწყობა, ძილის დარღვევა, შფოთვითი მდგომარეობა. სამწუხაროდ, არ არის დადასტურებული ორსულობის დროს ბუპროპიონის უსაფრთხოების შესახებ. თუმცა არსებობს მაღალი რისკი პრეპარატის დედის რძით გადასვლაზე.

​რამდენად ეფექტურია ორსულობის დროს თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა?

​ისევ და ისევ გავიმეორებ, ყველაფერი არის ინდივიდუალური. ქალების 50% მშობიარობის შემდეგ 6 თვეში კვლავ იწყებს თამბაქოს მოხმარებას. ზოგიერთი ქალი სრულად ვერ ამბობს უარს მოწევაზე ორსულობის პერიოდში, ამიტომ ამცირებს ნიკოტინის დოზებს და მაინც მოიხმარს პერიოდულად ორსულობის განმავლობაში.
ასევე ქალების 50% ორსულობის შემდეგ არ იწყებს კვლავ ნიკოტინის მოხმარებას.

​შეიძლება თუ არა ძუძუთი კვების დროს თამბაქოს მოხმარება?

​კვლევებმა  აჩვენა, რომ თუ მშობიარობის შემდეგ ქალი დღეში 10 ღერ სიგარეტს მოიხმარს, ქალის რძის რაოდენობა მცირდება, ასევე იცვლება რძის შემადგენლობა. ამიტომ მწეველი ქალები ფიქრობენ, რომ აქვთ არასაკმარისი რაოდენობის რძე და მათი მოტივაცია ძუძუთი კვებაზე მცირდება.

წაიკითხეთ სრულად