Baby Bag

რა სიმპტომები ახასიათებს ეკრანდამოკიდებულ ბავშვს და როგორია მისი ქცევა? - ფსიქოლოგის რეკომენდაციები ეკრანდამოკიდებულების თავიდან ასარიდებლად

რა სიმპტომები ახასიათებს ეკრანდამოკიდებულ ბავშვს და როგორია მისი ქცევა? - ფსიქოლოგის რეკომენდაციები ეკრანდამოკიდებულების თავიდან ასარიდებლად
როგორ უნდა მოვიქცეთ, სანამ ბავშვი ეკრანდამოკიდებული გახდება და რა ზიანს აყენებს მათ გონებრივ განვითარებას ეკრანი? - აღნიშნულ თემებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე ესაუბრა. 

- ეკრანდამოკიდებულება ბავშვებში ძალიან დიდი პრობლემაა. რა სიმპტომები ახასიათებს ეკრანდამოკიდებულ ბავშვს და როგორია მისი ქცევა?

- ეკრანდამოკიდებული ბავშვები პასიურები არიან, არ იჩენენ ინტერესს სხვა აქტივობების მიმართ. ხშირად ვხდებით პრობლემებს ქცევაშიც, როცა მშობელი ეკრანს მოაშორებს ბავშვს, აწყობენ ტანტრუმს და ასე ცდილობენ გაჯეტების დაბრუნებას, ძირითად შემთხვევაში იღებენ კიდეც მათთვის სასურველ შედეგს.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რა საზღვრები უნდა დაუწესოს ბავშვს?

- საზღვრების დაწესება აუცილებელია, თუმცა ეს საზღვრებიც დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე. 3 წლამდე ასაკის ბავშვები სასურველია, საერთოდ მოვარიდოთ ეკრანს, მაგრამ რადგან დღევანდელ რეალობაში ეს ძალიან რთულად შესასრულებელია, რეკომენდაციაა, რომ ეკრანთან გატარებული დრო არ უნდა აღემატებოდეს ნახევარ საათს. ადრეულ ასაკში ამას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. დრო შეიძლება გადანაწილებული გვქონდეს, მაგალითად, თუ ექვსი წლის ბავშვს ვაძლევთ უფლებას, რომ დღის განმავლობაში ერთი საათი გაატაროს ეკრანთან, შეიძლება ეს ერთი საათი, ორ ან სამ ნაწილად გავყოთ. აუცილებლად უნდა აკონტროლოს მშობელმა, რას უყურებს ბავშვი, რა ინფორმაციას მიიღებს, რას აითვისებს. ბევრი სასარგებლო რამეც შეიძლება ისწავლოს ბავშვმა ეკრანიდან თუ საზღვრებს დავუწესებთ და ყურადღებით შევურჩევთ, რას უყუროს.

- როგორ ავარიდოთ ბავშვი ეკრანდამოკიდებულებას, რომ არც მისი ფსიქიკა დააზიანოს და თან პრობლემაც აღმოიფხვრას? (ფაქტია, რომ გაჯეტების სრულად აკრძალვა დღევანდელ რეალობაში არ გამოდის)

- ბავშვს უნდა შევთავაზოთ რაც შეიძლება მეტი საინტერესო, გასართობი აქტივობა და წავახალისოთ მისი ინტერესები. პატარა ჩართული უნდა იყოს ოჯახის საქმიანობაში, რუტინაში და მისი მოქმედებები აუცილებლად უნდა იყოს წახალისებული.

- რამდენად აფერხებს ბავშვის გონებრივ განვითარებას ეკრანზე მიჯაჭვულობა?

- ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით აფეხებს ადრეულ ასაკში. ბავშვი ვითარდება მაშინ, როცა იკვლევს გარემოს, იღებს ახალ გამოცდილებებს, აკვირდება და შეისწავლის საგნებს, მაგალითად, შეხებით, ყნოსვით. ეკრანთან კი ამის შესაძლებლობა არ აქვს. გაჯეტებთან დიდი დროის გატარება განსაკუთრებით უშლის ხელს სოციალური უნარების განვითარებას.

- უკვე ეკრანდამოკიდებულ ბავშვთან რა რაციონალური ნაბიჯები უნდა გადადგას მშობელმა, უნდა მიმართოს თუ არა სპეციალისტს და თავად რისი გაკეთება შეუძლია?

- მშობელმა უნდა დააწესოს საზღვრები, მოიფიქროს, დაგეგმოს, რა აქტივობებით დაკავდება ბავშვი დღის განმავლობაში. აქტივობები უნდა იყოს ბავშვის ინტერესებს და შესაძლებლობს მორგებული. ეკრანი გამოიყენოს, როგორც ჯილდო. ბავშვი ჯერ დაკავდეს მშობლის მიერ შეთავაზებული აქტივობით და შემდეგ მიიღოს გაჯეტი განსაზღვრული დროით. მაგალითად, „ჯერ დავხატოთ და შემდეგ მიიღებ ტელეფონს 10 წუთით“. რთულია ერთი რეკომენდაცია მოარგო ყველა შემთხვევას, ყველაფერი დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე, ოჯახის ცხოვრების წესზე. თუ მშობელი ხვდება, რომ დამოუკიდებლად ვერ უმკლავდება და უჭირს ბავშვის ქცევის მართვა, უნდა მიმართოს სპეციალისტს, ასე მიიღებს არა ზოგად, არამედ კონკრეტულ შემთხვევაზე მორგებულ რეკომენდაციებს.         

ესაუბრა მარიამ ჩოქური  

„ორივე ბავშვი იუთუბმა დააინვალიდა და ორივე მკურნალობს“
„თუ იცნობთ ვინმეს, ვინც რვა წლამდე ბავშვს დღეში საათზე მეტს ატარებინებს ეკრანთან, განსაკუთრებით ეტლით მგზავრობისას, ჭამისას, ბანაობისას, ა.შ., შეაჩვენეთ და გააგებინეთ.დღეს ჩემი ორი მეგობარი მოვიდა ვორ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

11 ჯადოსნური ფრაზა, რომლის გაგონება ყველა ბავშვს სჭირდება

11 ჯადოსნური ფრაზა, რომლის გაგონება ყველა ბავშვს სჭირდება

ჩვენი შვილებისთვის უამრავი თბილი და კარგი სიტყვის თქმა შეგვიძლია. მიუხედავად ამისა, არსებობს ისეთი სიტყვები და ფრაზები, რომლებიც ბავშვს ძალიან ეხმარება გახდეს უფრო ჭკვიანი, ძლიერი, გულისხმიერი და კეთილი ადამიანი. ჩვენს სტატიაში თერთმეტ ჯადოსნურ ფრაზას გაგაცნობთ, რომელთა დახმარებით შვილებს უკეთეს პიროვნებებად ჩამოყალიბებაში შეუწყობთ ხელს.

1. „მე ყველანაირი მიყვარხარ!“

ბავშვები ნეგატიური ქცევებით ხშირად გვამოწმებენ. მათ აინტერესებთ, ცუდი ქცევის დროს იგრძნობენ თუ არა მშობლებისგან სიყვარულს. ბავშვს ყოველთვის უნდა უთხრათ შემდეგი სიტყვები: „მე ყველანაირი მიყვარხარ, ბედნიერი ვარ, რომ შენ მყავხარ. მთელი მსოფლიოს ბავშვებს შორის არჩევანის გაკეთება რომ მომიხდეს, აუცილებლად შენ აგირჩევდი!“ ამ გზით თქვენ ბავშვს ჯანსაღი ფსიქიკის ჩამოყალიბებაში დაეხმარებით.

2. „მიყვარხარ“

ბავშვის ჯანსაღი განვითარებისთვის ეს ჯადოსნური სიტყვა აუცილებელია. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ თქვენი სიტყვა საქმით გაამყაროთ: გაატარეთ ბავშვთან ერთად ბევრი დრო, იცინეთ და ირბინეთ მასთან ერთად, ხშირად ჩაეხუტეთ ბავშვს, მოუსმინეთ მის პრობლემებს, იყავით მის გვერდით, როდესაც მას სჭირდებით.

3. „დღეს უკეთესად გამოგდის!“

„შენი საწოლი როგორი მოწესრიგებულია, ოთახი რა კარგად დაგილაგებია!“ ბავშვს მსგავსი ფრაზების მოსმენა ძალიან სჭირდება. ამ დროს ის გრძნობს, რომ თქვენ მისი გჯერათ და მასზე იმედებს ამყარებთ. ბავშვი ხედავს, რომ მისი მონდომება ფასდება. პოზიტიური ფრაზები და დამოკიდებულება ბავშვს კარგი ქცევის გამეორებისკენ უბიძგებს.

4. „ბოდიშს გიხდი, რომ დაგიყვირე“

ყველანი ადამიანები ვართ და შეცდომებს ხშირად ვუშვებთ. მთავარია, რომ ბავშვთან დაშვებული შეცდომის აღიარება შეგვეძლოს. ამ გზით ჩვენ შვილებისადმი პატივისცემას გამოვხატავთ. ბავშვი მშობლისგან სწავლობს აღიარებას. ის ხვდება, რომ ადამიანმა დანაშაულზე პასუხისმგებლობა უნდა აიღოს და ბოდიში მოიხადოს.

5. „ძალიან ვწუხვარ, რომ სათამაშო დაკარგე“

როდესაც ბავშვის ნეგატიურ ემოციებს ზღუდავთ, მას ნევროზისა და ფსიქოსომატური დარღვევების განვითარებისკენ უბიძგებთ. ბავშვს უფლება აქვს გაბრაზებული იყოს. მას შეუძლია იტიროს დაკარგული სათამაშოს გამო. ნეგატიური გრძნობების გამოხატვის შეზღუდვა ბავშვის პიროვნების უარყოფაა. თქვენ მას შესაძლებლობას არ აძლევთ იყოს ბუნებრივი და სპონტანური. მშობლის ვალია ასწავლოს ბავშვს, როგორ გამოხატოს ნეგატიური ემოციები სხვებისთვის ზიანის მიყენების გარეშე.

6. „მე შენი მჯერა!“

ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ შეუძლებელია ადამიანი იყოს უშიშარი. ყველას რაღაცის ეშინია. სიმამაცე შიშის გადალახვას და მოქმედების დაწყებას გულისხმობს. თუ ბავშვს რამის ეშინია, აგრძნობინეთ, რომ მისი გჯერათ. თქვენს შვილს საკუთარი გამოცდილება გაუზიარეთ და მოუყევით, როგორ შეძელით შიშის გადალახვა.

7. „დღეს რა გინდა, რომ გავაკეთოთ?“

ბავშვს არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობას თუ მისცემთ, ის საკუთარი სურვილების მიხედვით მოქმედებას ისწავლის და სხვების ახირებებს ნაკლებად დაემორჩილება. როდესაც მშობლები ყველაფერს ბავშვების ნაცვლად წყვეტენ, მათი შვილები პასიურ, მარტივად მანიპულირებად და სხვებზე დამოკიდებულ ადამიანებად ყალიბდებიან. როდესაც ბავშვის სურვილებით არ ინტერესდებით, გირჩევთ, მომავალზე დაფიქრდეთ. გსურთ, რომ თქვენი შვილი ოცი წლის შემდეგ არათავდაჯერებული და მორჩილი ადამიანი იყოს?

8. „გახსოვს, რა კარგად გამოგივიდა?“

ბავშვს მისი წარმატებები ხშირად უნდა გაახსენოთ. ამ გზით თქვენ მას საკუთარი თავის რწმენას უძლიერებთ. ბავშვი რწმუნდება, რომ მას მეტის მიღწევა შეუძლია.

9. „კიდევ ვცადოთ!“

ბავშვის წარუმატებლობას ყოველთვის ნუგეშით უნდა უპასუხოთ. დაარწმუნეთ თქვენი შვილი, რომ დანებება არ შეიძლება. „კიდევ ვცადოთ, მე დარწმუნებული ვარ შენში, თავიდანვე ყველაფერი კარგად არავის გამოსდის!“ - ეს ის ფრაზებია, რომლებიც ბავშვს მარცხის შემდეგ უნდა უთხრათ. ბავშვმა უნდა გააცნობიეროს, რომ წარმატებული ადამიანებიც ხშირად მარცხდებიან. შეცდომების დაშვება მისთვის მოტივატორი უნდა იყოს. ამასთან, ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ თქვენ ის ძალიან გიყვართ და მისი წარუმატებლობა თქვენს გრძნობებზე გავლენას არ ახდენს.

10. „როგორ გრძნობ თავს?“

„როგორ გრძნობ თავს? როგორი დღე გქონდა?“ მსგავსი კითხვები მშობელსა და შვილს შორის ემოციურ კავშირს ამყარებს. ბავშვი საკუთარი გრძნობების და განცდების გაანალიზებას სწავლობს.

11. „ყოჩაღ, შენ ამას დამოუკიდებლად ახერხებ!“

როდესაც მშობლები მრავლობით პირში საუბრობენ და ამბობენ: „ჩვენ ბაღში მივდივართ, ჩვენ მივირთმევთ,“ ისინი შვილთან ძლიერ კავშირს უსვამენ ხაზს. გარკვეულ ეტაპამდე მსგავსი დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას უწყობს ხელს. მიუხედავად ამისა, აუცილებელია, რომ მშობელმა ბავშვის დამოუკიდებლობაც წაახალისოს. მან ბავშვს ხშირად უნდა მიმართოს, როგორც დამოუკიდებელ ინდივიდს. ეს ბავშვს თავდაჯერებულობას და სიმტკიცეს შესძენს.

მომზადებულია : ​brightside.me -ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად