Baby Bag

„შეიძლება არასწორი იყოს ბავშვი, მაგრამ მოვუსმინოთ ამ არასწორობას ბოლომდე, კარგი მსმენელი ბავშვს სწორ პასუხს აუცილებლად აპოვნინებს,“ - პაატა ამონაშვილი

„შეიძლება არასწორი იყოს ბავშვი, მაგრამ მოვუსმინოთ ამ არასწორობას ბოლომდე, კარგი მსმენელი  ბავშვს სწორ პასუხს აუცილებლად აპოვნინებს,“ - პაატა ამონაშვილი

ფსიქოლოგი​ პაატა ამონაშვილი მშობლების მიერ ბავშვის საფიქრალის მოსმენის მნიშვნელობაზე საუბრობს და აცხადებს, რომ მშობელმა ბავშვს ყურადღებით უნდა მოუსმინოს, რათა მისი სწორ გზაზე დაყენება შეძლოს:

„მოსმენის დაბალი დონე ნიშნავს, როდესაც ბავშვს არ ვუსმენთ. ვუსმენთ საკუთარ თავს. ერთდროულად ადამიანს შეუძლია უსმინოს ერთ ობიექტს. როდესაც ​დედა ტელეფონშია და ბავშვს არ უსმენს, ეს უკონტაქტობაა. როდესაც ვიღაცას რამეს ეუბნები, ის არ გაცლის თქმას და აქეთ გეპასუხება, თვითშეფასება გიდაბლდება, აბა არ გიდაბლდება? თუ კონფლიქტური სიტუაციაა, არანაირი კონფლიქტი არ მოიხსნება, პირიქით მძაფრდება. შეპასუხებას უკუშეპასუხება მოჰყვება, ორივენი ვდგავართ და ვიწყებთ ხმამაღლა ლაპარაკს, ერთმანეთს ვშორდებით, ეს კონფლიქტია. ჩვენ ვერ დავახლოვდებით, რადგან ვუსმენთ ჩვენს თავს და ვაგრძელებთ საკუთარი თავის მოსმენას.“

​პაატა ამონაშვილის თქმით, ბავშვთან კონფლიქტის მთავარი მიზეზი მშობლის უყურადღებობაა:

„ყველა ის შემთხვევა, როდესაც ბავშვი ამბობს: „აღარ მინდა ლაპარაკი,“ შემდეგ კი გადის ოთახიდან, იწყება იმით, რომ ჩვენ არ ვუსმენთ მას და ვუსმენთ ჩვენს თავს. ბავშვს თავისი სისწორე აქვს, როგორც ყველა ჩვენგანს. ამ სისწორეს მოსმენა უნდა. ჩვენი თვალთახედვიდან ბავშვის სათქმელი ხშირად არასწორია, ინფანტილურია. შეიძლება მართლაც არასწორი იყოს ბავშვი, მაგრამ დავიწყოთ იქიდან ,რომ მოვუსმინოთ ამ არასწორობას ბოლომდე.ადამიანს შეუძლია მიიღოს სწორი გადაწყვეტილება, როდესაც შესაძლებლობა აქვს, რომ იფიქროს. როდესაც ბავშვს ვუსმენთ, მას ამ შესაძლებლობას ვუქმნით. როდესაც ბავშვს სწორ გადაწყვეტილებას ვეუბნებით: „ასე კი არ უნდა გექნა, ისე უნდა გექნა,“ ფიქრის შესაძლებლობა ნულია. როდესაც ვისმენთ და ბავშვი იწყებს მსჯელობას, ის თვითონვე იწყებს შესაძლებლობების გადახედვას. ის რაღაცებს პოულობს. კარგი მსმენელი მას სწორ პასუხს აუცილებლად აპოვნინებს შეკითხვებით და არა მითითებებით.“

პაატა ამონაშვილი მშობლებს შეახსენებს, რომ ბავშვი ღმერთის გამოვლინებაა, მისი მოსმენა კი ღმერთის მოსმენის ტოლფასია:

„თუ გვწამს ღმერთის და თუ გვჯერა, რომ ჩვენი შვილები ღმერთის გამოვლინებაა, მაშინ მოდი ჩვენს თავს შთავაგონოთ, რომ ახლა ჩვენ წინაშე ღმერთი საუბრობს რაღაც ენით, მისი გამოვლინება, უფრო სწორად. თუ ამ აზრს ჩვენში გავაძლიერებთ, გავაღვივებთ, რა არის ღმერთის სმენაზე უკეთესი? ღმერთის გამოვლინებას რომ უსმინო, რა არის ამაზე უკეთესი? დავსხდეთ და ვუსმინოთ ამ გამოვლინებას. ბავშვის მოსასმენად ხანდახან ორი წუთიც საკმარისია, ხანდახან შეიძლება ორი თვეც არ იყოს საკმარისი. ეს უნდა ვიგრძნოთ.​ბავშვი ორივე მშობელთან მოვიდა. უფრო შორს რომ წავიდეთ, ჩვენი შვილები ბებია-ბაბუებთანაც მოდიან. ბავშვი მათი აღსაზრდელიც არის. ჩვენ ჩვენი გავაკეთოთ, რაც შეგვიძლიათ. თუ მოსმენაზეა საუბარი, ჩვენი ვისმინოთ, თუ სიყვარულზეა ლაპარაკი, ჩვენი გვიყვარდეს, თუ ზრუნვაზეა საუბარი, ზრუნვა გამოვავლინოთ. ჩვენი საუკეთესო თვისებები ვირუსივით გადამდებია, სიმართლე რომ გითხრათ.“

„როდესაც ბოლო დროს სახლში აღმოჩნდნენ ბავშვები, ერთ მაგალითად მომყავს, როგორ შევუქმენით ბავშვებს​ სკოლა. გაკვირვებული ვუყურებდი, როგორ აღაფრთოვანა ამ სკოლამ ბავშვები. თვითონ დაიწყეს გაკვეთილების სიების ჩამოწერა. ამ სკოლაში იყო მთელი გაკვეთილების სერია, როდესაც ისინი აქეთ გვასწავლიდნენ რაღაცას. ცეკვის გაკვეთილებზე ისინი გვასწავლიდნენ ილეთებს. მათ ეს ყველაზე მეტად აღაფრთოვანებდათ. არ იყო მხოლოდ ის, რომ ჩვენ ვიყავით მასწავლებლები და ისინი მოსწავლეები,“ - აცხადებს პაატა ამონაშვილი.

წყარო: ​იმედის დღე

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„ისევე როგორც ბავშვს სჭირდება დედა, მისთვის აუცილებელია მამა. ორივე მშობელს თავისი ფუნქციე...
​ფსიქოლოგი ​პაატა ამონაშვილი ბავშვის ცხოვრებაში მამის როლის შესახებ საუბრობს:„ბუნებამ ასე დააწესა, რომ ბავშვს ჰყავს ორი მშობელი, დედა და მამა. ისევე როგორც ბავშვს სჭირდება დედა, მისთვის აუცი...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​უნდა ჩავრთოთ თუ არა უფროსი შვილები უმცროსების გაზრდის პროცესში, როგორ და რამდენად მიზანშეწონილია ეს?

​უნდა ჩავრთოთ თუ არა უფროსი შვილები უმცროსების გაზრდის პროცესში, როგორ და რამდენად მიზანშეწონილია ეს?

უნდა ჩავრთოთ თუ არა უფროსი შვილები უმცროსების გაზრდის პროცესში, როგორ და რამდენად მიზანშეწონილია ეს? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, სოფო მელაძე.

- ხშირად მშობლები უმცროს შვილებს უფროსებს აზრდევინებენ, ან ავალდებულებენ დიდი დოზით მიიღონ მონაწილეობა ამ პროცესში. რამდენად მიზანშეწონილია ეს მიდგომა?

- აქ რამდენიმე ფაქტორია გასათვალისწინებელი - რამდენია ასაკობრივი სხვაობა დედმამიშვილებს შორის, რამდენად ყოველდღიური ხასიათი აქვს უფროსი შვილის დახმარებას, რამდენად სასურველ და საინტერესო აქტივობებში ვრთავთ მას, რას იღებს სანაცვლოდ აქედან და ა.შ. მისთვისაც საინტერესო უნდა იყოს პროცესში ჩართვა, უნდა იღებდეს შექებას ან რაიმე სასურველ ჯილდოს მაინც. პატარა და-ძმაზე ზრუნვა ბავშვს უვითარებს ემპათიის გრძნობას, მზრუნველობას, პასუხისმგებლობის გრძნობას და ასევე აგრძნობინებს თავს უფრო კომპეტენტურ და „დიდ“ ადამიანად, რაც ზრდის მის თვითშეფასებას. კარგია თუ ასეთ „დახმარებას“ ექნება სიტუაციური ხასიათი, მაგალითად: თუ დედას რამე სტკივა და უფროსი შვილი ეხმარება, დედას უცბად დაურეკეს და ბავშვმა საწოვარა გამოართვა მას და ა.შ. მნიშვნელოვანია, ამ დახმარებას ჰქონდეს მიზეზი და საჭიროება. თუ ამას აქვს ყოველდღიური და სავალდებულო ხასიათი, რა თქმა უნდა, ეს ბავშვისთვის სტრესის გამომწვევი მიზეზი გახდება. განსაკუთრებით თუ ბავშვი 7 წლამდე ასაკისაა და თამაშის მაგივრად, რაც ამ პერიოდში ბავშვის განვითარებისთვის უმნიშვნელოვანესია, მშობელი აიძულებს ყოველდღე ბავშვმა „დედის ან მამის ფუნქცია“ შეითავსოს.
ასევე მნიშვნელოვანია, ამ მხრივ უსაფრთხოების გათვალისწინებაც. ჩვენ, უფროს შვილებს უნდა დავავალოთ ის, რაშიც უკვე თვითონაც მომწიფებულნი და დამოუკიდებელნი არიან. თუ ბავშვი თვითონ საჭიროებს ყურადღებას ან თვითონ არ არის ბოლომდე დამოუკიდებელი ყოველდღიური საჭიროებების დაკმაყოფილებაში, რა თქმა უნდა, ის უუნაროა ამ დროს უმცროს და-ძმაზე იზრუნოს.
- ხომ არ დავაკარვინებთ ამით ბავშვობის მნიშვნელოვან პერიოდს და დავაზიანებთ მათ ფსიქიკას?
- ამ თემაზე ძალიან საინტერესო თეორიები ჰქონდათ, ორ ფსიქოთერაპევტს, ზიგმუნდ ფროიდს და ალფრედ ადლერს. ფროიდის აზრით, ბავშვის როლი ოჯახში, მისი ურთიერთობები და-ძმებთან შემდგომში განაპირობებენ მისი პიროვნების ფორმირებას და სხვებთან ურთიერთობების ფორმებს. ადლერის აზრით, კი მნიშვნელოვანია იმის გათვალისწინებაც კი, თუ მერამდენეა ბავშვი დაბადების რიგით - დედისერთა, უფროსი, შუათანა თუ ნაბოლარა. როცა ბავშვი დედისერთაა, მშობლების მთელი ყურადღება მას ეკუთვნის, ანებივრებენ, ეჩვევა დიდი რაოდენობით ყურადღებას. ძირითადად არც აფრთხილებენ ხოლმე ბავშვს, რომ ოჯახში მატებაა და უცებ ის ხედავს პატარა დას ან ძმას, რომელმაც მისთვის ნაცნობი ყურადღება „მიითვისა“. უმეტესობას ამ დროს ეჭვიანობის და კონკურენციის გრძნობა უჩნდება, რის მოდიფიკაციას და ჩანაცვლებასაც ჩვენ ვახდენთ მსუბუქი, სიტუაციური ზრუნვით უმცროს დედმამიშვილზე. ამიტომ თუ ჩვენ ამ დროს ძალიან დავტვირთავთ, მოვწყვეტთ მისთვის საინტერესო აქტივობებს, თამაშებს, მეგობრებს, ეს უფრო გააღვივებს მის კონკურენტულ დამოკიდებულებას დედმამიშვილთან.
- გარდა უფროსი შვილებისა, თვითონ უმცროს ბავშვზეც უარყოფით ზეგავლენას ხომ არ მოახდენს დედის ნაკლები ჩართულობა?
- დედის ნაკლები ჩართულობა ყოველთვის მოქმედებს ბავშვის ცხოვრებასა და განვითარებაზე. ბავშვზე ზრუნვა ეს მხოლოდ მისი მატერიალური ან ფუნქციური დახმარება არაა, ეს ემოციური კავშირიცაა. რამდენად იდენტური იქნება 13 წლის მოზარდის და დედის შედარება ერთმანეთთან, როცა 13 წლის მოზარდი ამ ასაკში ფსიქოლოგიურად თუ ემოციურად საერთოდ არაა მომწიფებული „მშობლობისთვის“.
- ბევრი მშობელი მარტო ზრდის ბავშვებს, ამიტომ უწევთ დახმარება უფროს შვილებს სთხოვონ, თუმცა მოზარდებს პირადი სივრცე სჭირდებათ. როგორ უნდა მივუდგეთ შვილებს ასეთ სიტუაციაში?
- პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, რომ წინასწარ შევუთანმხდეთ უფროსს შვილს, რატომ და რისთვის, რამდენი ხანი და რა ფორმით გვჭირდება მისი დახმარება. ასე ვთქვათ, ვაგრძნობინოთ, რომ ეს იძულება არაა, ნებართვას ვიღებთ მისგანაც, მის აზრსაც ვითვალისწინებთ და არჩევანის საშუალება აქვს. ასეთი შეთანხმებების დროს ხაზი გაესმევა იმას, თუ რისი გადადება შეუძლია უფროს შვილს და რა არის იმდენად პრიორიტეტული, რომ ამ შემთხვევაში დედასაც მოუწევს მასზე მორგება. მნიშვნელოვანია ვაგრძნობინოთ ჩვენი სიყვარული და მადლიერება ამ დახმარებისთვის, წავახალისოთ მისი დახმარება და მისი ინტერესებიც ჩავრთოთ ამ პროცესში. მაგალითად, „თუ შენი დაიკოს ოთახში იქნები, სანამ სძინავს შეგიძლია შენს საყვარელ ფილმებს უყურო.“ შეჯამების სახით რომ ვთქვათ, მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ უფროსი შვილის ინტერესებიც, არჩევანის საშუალება დავუტოვოთ და დავაფასოთ მისი ძალისხმევა.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად