Baby Bag

„არაფრით არ შეიძლება ისეთი სიტყვების თქმა, როგორიც არის: „თავი გაგიხმეს,“ სიტყვას ძალიან დიდი ძალა აქვს,“ - ფსიქოლოგი ინგა გოჩელეიშვილი

ფსიქოლოგი ინგა გოჩელეიშვილი „სხვა შუადღეში“ სიტყვის ძალის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ საუბრის დროს ადამიანი წინასწარ უნდა დააკვირდეს საკუთარ ფიქრებს:

„სიტყვას ძალიან დიდი ძალა აქვს. ადამიანის გააზრებულობასთან არის კავშირში, რომ რამდენიმე წამით გააღოს პირი და თქვას სიტყვა საკუთარ თავზე ან სხვაზე. რაც უფრო გააზრებული და დაფიქრებული ხარ, რაც უფრო ნაკლებად იმპულსური, მით უფრო მეტად შეგიძლია ამის კონტროლი. საბედნიეროდ ახლა სულ უფრო და უფრო იშვიათად მხვდება ფენომენი, როგორიც არის წყევლა. ბებოებს რომ აქვთ ასეთი გამართლება, მე თუ გწყევლი, ჩემი ძუძუები გლოცავსო, არ დაიჯეროთ. დედა და ბებია ის ადამიანები არიან, რომელთაგანაც გამოვიზარდეთ ფიზიკურად. ამ ადამიანებთან გვაქვს ჩვენ ბიოლოგიური და ენერგეტიკული კავშირი. არაფრით არ შეიძლება ისეთი სიტყვების თქმა, როგორიცაა: „თავი გაგიხმეს!“ როდესაც ოჯახის წევრისგან მოდის წყევლა, ხდება ქვეცნობიერი დაპროგრამება. ძალიან ხშირად მსმენია გამოთქმა: „გაგიხმეს თავი!“ მერე ზრდასრული ადამიანი ავადდება ალკოჰოლიზმით. გასაგებია, რომ როგორც ფოთოლი ხმება, ისე არ უხმება ადამიანს თავი.“

ინგა გოჩელეიშვილის თქმით, ადამიანები ნეგატიურ ფიქრებზე უფრო დიდ დროს და ენერგიას ხარჯავენ, რის გამოც ჩვენი უარყოფითი მოლოდინები უფრო მეტად იქცევა რეალობად, ვიდრე პოზიტიური სურვილები:

„წარმოვიდგინოთ, რომ კვირას ეკლესიაში მიხვიდეთ და რაღაც კარგი სთხოვოთ თქვენი ოჯახისთვის ღმერთს. ამაზე რამდენ ხანს ხარჯავთ? ალბათ, ხუთ-ათ წუთს ან ერთ საათს. როდესაც რაღაცის გვეშინია, როდესაც არ გვინდა, რომ ეს მოხდეს, ამაზე შეუჩერებლად ვფიქრობთ. ნეგატიურ ემოციებს და ფიქრებს მუდმივად ვაცოცხლებთ გონებაში. ჩვენი ფიქრი არის ერთგვარი წყალი, რომელ მცენარესაც დაუსხამ წყალს, ის ამოვა.“

ინგა გოჩელეიშვილი ექსპერიმენტის შესახებ საუბრობს, რომელიც სიტყვის უდიდეს ძალას უსვამს ხაზს:

„სიტყვის ძალაზე გამახსენდა ექსპერიმენტი. ორ იდენტურ ლანგარში დათესეს ბრინჯი. ერთ ლანგარს მუსიკას ასმენინებდნენ, ტკბილ სიტყვებს ეუბნებოდნენ, მეორეს კი ლანძღავდნენ და წყევლიდნენ. ერთ ლანგარში ბრინჯი აყვავდა, მეორეში კი დაობდა და გაფუჭდა. არის ასეთი ბრძნული გამონათქვამი: „ჩვენ ვერ დავუშლით ჩიტებს, რომ იფრინონ ჩვენს თავზე ცაში, მაგრამ ჩვენს თავზე ბუდეს გაიკეთებენ თუ არა, ეს ჩვენზეა დამოკიდებული.“ ფიქრიც ასევეა. მნიშვნელოვანია, რომ ადამიანმა დაიჭიროს, თუ რაზე ფიქრობს დღის განმავლობაში. ჰკითხეთ საკუთარ თავს, რაზე ფიქრობთ.“

ინგა გოჩელეიშვილი აცხადებს, რომ ადამიანი ახლობლებთან საუბრისას წინასწარ უნდა დაფიქრდეს, თუ რა მიზნის მიღწევა სურს მას მათთან საუბრისას:

„როდესაც ადამიანს მიმართავთ, მით უმეტეს, ახლობელს, შვილს ან მეუღლეს, უნდა დაფიქრდეთ, თუ რა შედეგის მიღება გინდათ. ადამიანებს ასეთი რამ გვახასიათებს, რომ ერთ ხერხს ამოვირჩევთ ხოლმე ურთიერთობების მოგვარების და სულ მას ვიყენებთ ხოლმე. ადამიანი უნდა დაფიქრდეს, თუ ის ვერ იღებს შედეგს თავისი ქმედებით და სიტყვებით, მან ეს უნდა შეცვალოს.“

„ძალიან ბევრი ნეგატიური სიტყვა გვაქვს, რომელიც უნდა შევცვალოთ: „ვაიმე, უიმე, გული დამწყდა, გული გამისკდა.“ ფრაზა „გული გამისკდა“ უნდა შევცვალოთ ფრაზით: „შემეშინდა.“ სად უბრალოდ შეშინებული ადამიანი და სად გულგახეთქილი. დავუფიქრდეთ საკუთარ სიტყვებს და სწორი სიტყვები ვთქვათ. დილით რომ ვიღვიძებთ, გასაგებია, რომ ხანდახან ცუდ ხასიათზე ვართ, მაინც უნდა გავუღიმოთ საკუთარ თავს. იმ ცუდ ხასიათზე ყოფნა რას გაძლევთ?“ - აღნიშნავს ინგა გოჩელეიშვილი.

წყარო: ​სხვა შუადღე

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

არასდროს უთხრათ ბავშვს, რომ ტირილი შეწყვიტოს, მას ემოციების გამოხატვის შესაძლებლობა მიეცით
​მშობლები შვილებს ხშირად ეუბნებიან, რომ ტირილი შეწყვიტონ. პატარები ზოგჯერ უფროსებისთვის უმნიშვნელო პრობლემების გამო ტირიან, რის გამოც მშობლებს მათი წუწუნის მოსმენის სურვილი არ აქვთ. როდესაც სამყაროში...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 
წაიკითხეთ სრულად