Baby Bag

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

,,მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს'' - როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში?

რა არის ტიკი, როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება და როგორ დავეხმაროთ ბავშვებს მის დაძლევაში?- ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ფსიქოლოგმა მარიამ ბასოშვილმა უპასუხა.

- პირველ რიგში განგვიმარტეთ რა არი ტიკი?

- ტიკი ეს არის კუნთების უნებლიე, სწრაფი მოძრაობა, რომელიც ვლინდება სხეულის სხვადასხვა ნაწილში წინასწარი განზრახვის გარეშე და იწოდება როგორც, ტიკური აშლილობა. არსებობს მოტორული დარვევები, რომლებიც ძალიან ჰგავს ტიკებს მაგალითად, კუნთების უეცარი შეკრთომა ან დაკლაკნილი ჭიისებრი მოძრაობები, თუმცა ეს ტიკი არ არის და აუცილებელია სწორი დიაგნოსტირება.

- როგორი შეიძლება იყოს ტიკის გამოხატულება?

- არსებობს მარტივი და რთული ტიკები, მოტორული და ვოკალური. მარტივი მოტორული ტიკები ხასიათდება კუნთების სწრაფი, ხანმოკლე მოძრაობებით, მაგალითად, თვალების ხამხამი, წარბების აწევა ან სხვა სახის ჟესტები, რომელსაც შინაარსი არ გააჩნია და კონტექსტს არ შეესაბამება, ასევე მხრების მოძრაობები.

რთული მოტორული ტიკები არის უფრო ნელი უნებლიე მოძრაობები ვიდრე მარტივი მოტორული ტიკები. ხასიათდება საგნების ხელით მოსინჯვით, ფეხების ბაკუნით, უკუღმა სიარულით ან ცეკვით,ხტუნვითი მოძრაობებით.ხელებისა და ფეხების ქნევა, ასევე უხამსი ჟესტები მიეკუთვნება რთულ მოტორულ ტიკებს.

მარტივი ვოკალური ტიკები ეს არის - ჩახველება, სრუტუნი, ბურტყუნი.

რთულ ვოკალურ ტიკებს მიეკუთვნება სიტყვების ან მთელი ფრაზების უნებლიე წამოყვირება. შესაძლოა იყოს უხამსი და სოციალურად მიუღებელი სიტყვები.

- ვინ აფასებს ბავშვს და რა ასაკში შეიძლება გამომჟავნდეს ტიკები?

- დიაგნოსტიკურ სახელმძღვანელოებში, როგორც ზემოთ ვახსენე, დიაგნოზი იწოდება, როგორც ტიკური აშლილობა, ხოლო არის თუ არა გარდამავალი ტიკური აშლილობა, ქრონიკული თუ კომბინირებული, დაზუსტებული თუ დაუზუსტებელი ამას განსაზღვრავს ფსიქიატრი ან ნეიროფსიქოლოგი, შესაძლოა,  ნევროლოგის შეფასებაც გახდეს საჭირო.

გარდამავალი ტიკური აშლილობა იწყება ადრეულ ბავშვობაში. მარტივი ტიკები რამდენიმე კვირა ან თვე გრძელდება და სხვა სირთულეები თან არ ახლავს. ეს მდგომარება 3-4 ჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში. ადრეულ ბავშვობაში ბავშვებისთვის რაიმეს დასწავლის ერთ-ერთი გზა მიმბაძველობაა. ამ დროს ტიკის ათვისება უფრო მარტივად ხდება.

გარდამავალი ტიკური აშლილობის დროს ერთი ტიკი შესაძლოა, შეიცვალოს და ჩანაცვლდეს მეორე ტიკით, მაგალითად, ჩახველება სრუტუნით ან პირიქით. ქრონიკული ტიკური აშლილობისას კი ტიკი არ იცვლება ასე მარტივად.

- რა არის ტიკის გამომჟღავნების მიზეზი, რამ შეიძლება გაამწვავოს ტიკი?

- სტრესულ სიტუაციაში ბავშვებს ხშირად ეწყებათ თვალების ხამხამი, ფეხების ბაკუნი, მხრების აჩეჩვა, ჩახველება. მაგალითად, ბავშვებს თუ უწევთ აუდიტორიის წინაშე გამოსვლა ნერვიულობის ფონზე შეიძლება დაიწყოს უნებლიე ჩახველება, მხრების ჩეჩვა - ეს ყველაფერი არის ტიკი, თუმცა უმრავლეს შემთხვევაში უკვალოდ, ყოველგვარი ჩარევის გარეშე ქრება.

ტიკის სიხშირე მატულობს სტრესის ფონზე, დაღლილობისას, ხოლო მისი სიხშირე მცირდება ფიზიკური ან გონებრივი აქტივობებისას, ასევე ძილში.

- როგორ შეიძლება, დავეხმაროთ ბავშვებს ტიკების დაძლევაში, რა რჩევებს მისცემთ მშობლებს?

- ტიკები, როგორც წესი, ბავშვებისთვის კომპლექსად იქცევ ადა გავლენას ახდენს მათ თვითშეფასებაზე. აუცილებელია, რომ მასწავლებელმა, ასევე ბავშვებმა იცოდნენ ტიკის შესახებ და თანაკლასელი არ გახდეს სოციუმის მხრიდან ბულინგის მსხვერპლი. გარშემომყოფებს, მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ მუდმივი შენიშვნები, მითითებები ტიკების სიხშირეს უფრო აძლიერებს.

გარდა იმისა, რომ დიაგნოსტირება აუცილებელია, ასევე ფსიქოთერაპია ძალიან კარგი მეთოდია ტიკებთან სამუშაოდ. ზღაპრით თერაპია, არტ-ტერაპია, ფიზიკური-გონებრივი აქტივობები მკვეთრად დაეხმარება ბავშვს ტიკების დაძლევაში. ბავშვისთვის მშვიდი გარემო, ნაკლები სტრესი და მშობლების მხრიდან მხარდაჭერა ამ პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ძლიერი ქალი არასდროს ვარდება დეპრესიაში... დაბრკოლებები და ცხოვრებისეული გამოწვევები გვაძლიერებს,“- ფსიქოლოგი ირმა ჩიტაშვილი

ფსიქოლოგმა ირმა ჩიტაშვილმა ძლიერი ქალების შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ შინაგანად ყველა ქალი ძლიერია:

„ზოგადად ყველა ქალი ძლიერია. მიუხედავად იმისა, რომ სუსტი სქესის წარმომადგენლებს გვეძახიან, ყველა ქალში არის ძალიან დიდი ძალა. თუ ზოგიერთი ქალბატონი ამ ეტაპზე არის მსხვერპლის როლში, ეს მხოლოდ ცხოვრებისეული დაბრკოლებებიდან გამომდინარეა და მას შეუძლია ეს გადალახოს. თუ ქალი სიძლიერეს ვერ გამოხატავს, მას მხოლოდ საკუთარ თავზე მუშაობა სჭირდება.

როდესაც ქალი არის ძლიერი, მას ყველანაირად დალაგებული აქვს როგორც პირადი ცხოვრება, ასევე კარიერული. ყველა ძლიერი ქალი ალაგებს ოჯახურ და პირად ცხოვრებას, თუ ის სწორად წარმართავს პრიორიტეტებს. რა არის ქალის ბედნიერება? ჯანმრთელობა უმთავრესია, შემდეგ მოდის, რომ ჰქონდეს პირადი ურთიერთობა დალაგებული და ჰქონდეს კარიერა. თუ აქედან მხოლოდ ერთი სფერო გვაქვს, ქალს მაინც აქვს დანაკლისი. პირადი ურთიერთობა და კარიერა ერთმანეთს ხელს არ უშლის, მით უმეტეს, 21-ე საუკუნეში, როდესაც არსებობენ ძიძები, დამხმარეები.

ვთქვათ, ქალი წავიდა წინ, არის კარიერულად შემდგარი და ხდება, რომ პირად ურთიერთობაში აქვთ არეულობა, ე.ი. სწორ პარტნიორს ვერ შეხვდა, მხოლოდ ეს არის მიზეზი. დამერწმუნეთ, თუნდაც ის შემდგარი ქალები, რომლებიც არიან კარიერულად წინ და მათ არ აქვთ ოჯახი, სრულყოფილად ბედნიერად თავს ვერ გრძნობენ. შეიძლება ეს გარეგნულად არ ჩანს, მაგრამ როდესაც გვაქვს პირადი საუბრები, ისინი სრულყოფილად თავს ვერ გრძნობენ. ყველაზე არ მაქვს საუბარი, უმეტესობაზე ვსაუბრობ.

ძლიერი ქალი არასდროს ვარდება დეპრესიაში. მასაც აქვს დაბრკოლებები, მასაც აქვს პრობლემები, მაგრამ მისთვის იმდენად მნიშვნელოვანია საზოგადოების აზრი, სტატუსი, რომ ამ ყველაფერს არ იმჩნევს. თუ სუსტი ქალები დეპრესიაში არიან, მსხვერპლის როლში არიან, ძლიერი ქალებისთვის დაბრკოლება ამოცანაა, რომელსაც ამოხსნი. მეც სანამ საკუთარ თავზე დავიწყებდი მუშაობას, გარკვეულ პრობლემებს ვუყურებდი უფრო რთულად, დღეს დაბრკოლებას ვუყურებ როგორც ამოცანას, რომელიც უნდა ამოვხსნა, გადავლახო და ამის მერე მეტად ვძლიერდები. დაბრკოლებები გვაძლიერებს, ცხოვრებისეული გამოწვევები გვაძლიერებს. ქალი მაშინ არის ბრძენი, როდესაც თავის სიძლიერეს შეიძლება საერთოდ არ ანახვებს მამაკაცს. აქ შინაგან სიძლიერეზეა საუბარი. ქალი მრავალფეროვანია, ბრძენია და როგორც უნდა ისე იყენებს ამ როლებს,“- მოცემულ საკითხზე ირმა ჩიტაშვილმა ტელეკომპანია „POSTV”-ის გადაცემაში „დღის პოსტი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დღის პოსტი“ 

წაიკითხეთ სრულად